Şam
Suriye-Lübnan otoyolu güzergahında Beşşar Esed'in kardeşi Mahir Esed'in komutasındaki rejim ordusuna bağlı 4. Tümen'e ait bir karargah yer alıyor. Esed rejiminin 8 Aralık'ta yıkılmasıyla, buranın bir askeri üsten ziyade bölgeye sevk edilen uyuşturucunun hazırlandığı bir depo olarak kullanıldığı da ortaya çıktı.
Birleşik Krallık hükümetinin tahminlerine göre Esed, captagon adlı uyuşturucu maddenin küresel üretiminin yüzde 80'inden sorumluydu. Küresel captagon ticaretinin yıllık değerinin 10 milyar doları bulduğu, devrilen Esed ailesinin yıllık karının ise 2,4 milyar dolara yaklaştığı tahmin ediliyor.
Askeri üssün uyuşturucu imalathanesi ve deposu olarak kullanılması, rejimin devlet eliyle uyuşturucu trafiğini yönettiği "narko-devlet" halinin en açık örneklerinden birisi olduğunu gösteriyor. Geçmişte karargah olarak kullanılan deponun girişinde Beşar ve Mahir Esed'in resimleri yer alıyor. Üssün duvarlarında, "Kanımız, canımız sana feda olsun Beşar", "Hepimiz Esed'iz" ifadeleri yer alıyor.
Antep fıstığı kutularında opioid bazlı ilaçlar, ayakkabı tabanlarında captagon hapları
Uyuşturucu deposu olarak kullanılan üssün çevresinde çok sayıda sivil plakalı araç bulunuyor. Suriyeliler, bunların gasbedilen sivillerin arabaları olduğu ve uyuşturucu nakliyesinde kullanıldığını aktarıyor.
Buradaki bir konteynerde, Antep fıstığı kolisinin içine depolanmış yeşil reçeteye tabi yüksek bağımlılık yapan "opioid" içerikli yüzlerce ilaç kutusunun yer aldığı görülüyor.
Askeri üssün içinde diğer bir hangarda da çok sayıda ayakkabı kutusu bulundu. Çuvallar dolusu captagonun nakliye için ayakkabı tabanlarına yerleştirildiği ifade ediliyor. Etrafta aynı şekilde uyuşturucu nakliyesinde kullanılmak üzere yatak şiltelerinin dizildiği görülüyor.
Farklı tipte uyuşturucular çeşitli ürünlerin içine gizleniyor
Askeri üste ilerledikçe uyuşturucunun kaçırılması için kullanılan farklı ürünlerle karşılaşılıyor. Ortası açılmış mermer bloklar, seramik plakalar, portatif merdiven, araba kapılarının da uyuşturucunun saklanması için kullanıldığı tahmin ediliyor.
Buradaki bir konteynerin içinde uyuşturucu üretiminde kullanılan hammaddeler yer alıyor. Irak'tan gelen Şii milislere ait bir arma hala bu konteynerin önünde duruyor.
Askeri üsteki üçüncü bir depoda esrar, captagon gibi uyuşturucu maddeler paketlenmiş halde raflarda dizili duruyor. Raflara dizilmiş uyuşturucunun kokusu depoya girince yoğun biçimde fark ediliyor.
Köpükten yapılmış sörf tahtası, aralarına boşluk bırakılmış kapılar, ahşap sunta bloklar, sanayi tipi havalandırma aletleri gibi askeri üste bulunmayacak çok sayıda ürünün burada uyuşturucuyu nakliye sürecinde gizlemek amacıyla kullanıldığı anlaşılıyor.
Aynı şekilde, üs bölgesinde uyuşturucu madde üretiminde kullanılan farklı kimyasal hammaddelere de rastlamak mümkün.
"4. Tümen uyuşturucu tümeni olmuş"
Suriye'deki geçici hükümetin Savunma Bakanlığına bağlı çalışan sorumlu bekçisi İsmail Zeytun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Burası 4. Tümen'deki depolardan biri. Burada paketlenen haplar ve esrar komşu ülkelere ihraç edilirdi." dedi.
Depoda ham madde, captagon ve esrar gibi uyuşturucu maddelerin bulunduğunu kaydeden Zeytun, "4. Tümen karargahında, depoların yanı sıra imalathaneler de var. Buradaki depo bir paketleme merkezi. Ahşap, ayakkabı, mermer taşı ve elektrikli eşyalar gibi birçok ürünle komşu ülkelere uyuşturucu kaçakçılığı yapılıyordu." ifadesini kullandı.
Zeytun, "Buraya geldiğimizde bölgenin bir askeri nokta olduğunu biliyorduk ancak uyuşturucu merkezi olduğunu da gördük. Birden fazla uyuşturucu madde, Mahir Esed komutasındaki 4. Tümen'de hazırlanıp birçok yolla komşu ülkelere sevk ediliyordu. 4. Tümen uyuşturucu tümeni olmuş." şeklinde konuştu.
Depolarda üzerinde "4. Tümen" yazılı, rejimi temsil eden eski iki yıldızlı Suriye bayrağının bulunduğu peçete kutularına işaret eden Zeytuni, "Bu peçete kutuları büyük nakliye tırlarının ön kısmına yerleştirilirdi, böylece araçlar Suriye içindeki kontrol noktalarında serbestçe geçerek sınır bölgesine ulaşırdı." değerlendirmesini yaptı.
Zeytun, rejimin Suriye'ye getirdiği yabancı silahlı grupların maliyetini uyuşturucu üreterek kapatmaya çalıştığını kaydetti.
Rejim uyuşturucu ticaretinden milyarlarca dolar elde ediyordu
Devrik rejim, en büyük gelir kaynaklarından olan uyuşturucu ticaretinden milyarlarca dolar elde etti.
Rejimin devrik lideri Beşşar Esed'in kardeşi Mahir Esed'in başında olduğu uyuşturucu üretim ve kaçakçılık ağı, Suriye içinde üretilen maddeleri büyük ölçüde Lübnan üzerinden bölge ülkelerine ve dünyaya sevk etti.
Birleşmiş Milletler (BM) Uyuşturucu ve Suç Ofisinin raporunda, uyuşturucu hap sevkiyatlarının ana çıkış bölgelerinin Suriye ve Lübnan olduğu, Körfez Arap ülkelerine bu sevkiyatların ya doğrudan kara veya deniz yoluyla ya da diğer bölgeler üzerinden dolaylı ulaştığı bildirilmişti.
Arap devletlerinin son dönemlerde Esed rejimi ile normalleşme adımları atma isteğinin arkasında ülkelerine yönelik uyuşturucu ticaretini önlemek için Beşşar Esed ile görüştüğü değerlendirmesi de uluslararası basında yer almıştı.
Suriye'den kaçarak bölge ülkelerine sığınan devrik rejimin üst düzey isimlerinin benzer bir uyuşturucu ağı kurmasından endişe ediliyor.
Suriye'nin başkent Şam'ın Duma ilçesinde bir fabrikanın bodrum katında yer alan uyuşturucu paketleme atölyesi de 13 Aralık 2024'de AA ekiplerinin kameralarına yansımıştı. AA ekibi, ayrıca 15 Aralık 2024'de Şam'ın batısındaki Dimes kasabasında, Mahir Esed'e ait olduğu belirlenen villadaki uyuşturucu imalathanesini görüntülemişti.
Kaynak: AA