AB'den İsrail'in Gazze'deki uluslararası hukuk ihlallerini belgeleyen rapor

Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Bakanlarının, Hollanda'nın teklifi üzerine 20 Mayıs'ta aldığı karar uyarınca İsrail'le Ortaklık Anlaşması'nın gözden geçirilmesine dair süreç işliyor.

AB'nin İsrail yanlısı politikası gerekçesiyle "çifte standart" ve "soykırımın suç ortağı olduğu" ithamlarına maruz kaldığı 18 ayın ardından gelen bu kararın sonucu merakla bekleniyor.

AB Dış İlişkiler Servisi, İsrail'le Ortaklık Anlaşması'nın sürdürülmesini, "insan haklarına ve uluslararası hukuka uyma" şartına bağlayan 2. madde çerçevesinde inceliyor. Bu, anlaşmanın askıya alınmasına yol açabilecek prosedürün ilk adımını oluşturuyor.

İnceleme sonucunun 23 Haziran'da yapılacak AB Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda AB Konseyine iletilmesi bekleniyor.

Basına sızan AB İnsan Hakları Özel Temsilcisi Ofisi tarafından incelemeye katkı sağlamak için hazırlanan notta, İsrail'in "insan haklarına ve uluslararası hukuka uyma" şartını yerine getirip getirmediğine dair bulgulara yer verildi.

Not, bağımsız insan hakları organizasyonları ve Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin (OHCHR) İsrail'in Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria'da insan hakları ihlalini ispatlayan verileri içeriyor.

Gazze konusunda "İnsani yardımın engellenmesi,inkar edilmesi,sınırlandırılması", "Önemli sayıda can kaybına yol açan saldırılar", "Hastanelere ve tıbbi tesislere yönelik saldırılar" "Yerinden etme", "Gazetecilere saldırılar" ve "Hesap verilebilirlik eksikliği" alt başlıkları bulunuyor.

Bu alt başlıklarda, İsrail'in uluslararası insancıl hukuk kapsamında "gıda ve tıbbi malzemeler sağlama, saldırıda ayrım, orantısallık ve tedbir ilkeleriyle aç bırakmanın savaş yöntemi olarak yasaklanması, insani yardım faaliyetlerine katılan personele, tesislere veya araçlara karşı kasıtlı olarak saldırı yasağına uyma" gibi yükümlülükleri olduğu hatırlatılıyor.

Aynı zamanda her bir alt başlıkta çoğunlukla OHCHR bulguları doğrultusunda İsrail'in uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmediği vurgulanıyor.

İsrail'in işgali altındaki Batı Şeria için de "Yerleşim yerlerinin güçlendirilmesi ve genişletilmesi", "Devlet ve yerleşimci şiddeti" ve "Gözaltı" alt başlıkları yer alıyor.

Bu alt başlıklarda da uluslararası insan hakları organizasyonları ve OHCHR'ye atıfta bulunularak İsrail'in Batı Şeria'da da yükümlülükler kapsamında davranmadığının altı çiziliyor.

Notun sonuç kısmında ise şu ifade yer alıyor:

"Yukarıda atıfta bulunulan bağımsız uluslararası kuruluşlar tarafından yapılan değerlendirmeler temelinde, İsrail'in AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'nın 2. Maddesi kapsamındaki insan hakları yükümlülüklerini ihlal ettiğine dair işaretler bulunmakta."

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) AB kurumları nezdindeki temsilciliğini yapan Direktör Yardımcısı Claudio Francavilla not hakkında yaptığı değerlendirmede, notun "dolambaçlı olarak" İsrail'in insan hakları ihlallerinde bulunduğu sonucuna vardığını ve bunun "zavallıca" olduğunu söyledi.

İnceleme sonucunda, İsrail'in Ortaklık Anlaşması'nın insan hakları şartına uygun davrandığının tespit edilmesinin kesinlikle mümkün olmadığını belirten Francavilla, en önemli şeyin AB üyesi ülkelerin bu bulguların ışığında ne yapacağı olduğunu kaydetti.

Francavilla, notta OHCHR'nin Gazze'de gazetecilerin sistematik olarak hedef alındığına dair bulgularına yer verildiğini belirterek "Bu bulgular aynı zamanda İsrail'in Gazze'ye ve Gazze'den bilgi akışını kısıtlamak için kasıtlı bir girişimde bulunduğuna işaret ediyor." diye konuştu.

Uzun zamandır İsrail'in eylemleri hakkında "inkar içinde" olan AB'nin 27 üyesiyle karmaşık bir yapısı olduğunu ifade eden Francavilla, "Ama (İsrail'e karşı) harekete geçmemek için hiçbir gerekçe yok." dedi.

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ateşkesin ardından 18 Mart sabahı şiddetli saldırılarına yeniden başladı.

İsrail'in Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda yaşamını yitirenlerin sayısı 55 bin 706'ya, yaralıların sayısı 130 bin 101'e yükseldi.

27 Mayıs'tan bu yana İsrail-ABD güdümlü "Gazze İnsani Yardım Vakfı" tarafından insani yardım adı altında kurulan dağıtım bölgelerinde Filistinlilerin hedef alındığı sistematik saldırılar sonucu ölenlerin sayısı 397'ye, yaralıların sayısı da 3 bin 31'e çıktı.

İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde işgali genişletecek ve kalıcı hale getirecek saldırı planını uygulamaya başladı. Başbakan Binyamin Netanyahu, Gazze Şeridi’nin tamamını işgal edeceklerini duyurdu.

İran'a 13 Haziran'da kapsamlı saldırılar başlatmış olan İsrail, dünyanın ilgisinin başka noktaya çekildiği sırada Gazze'ye saldırılarını sürdürüyor.

Kaynak: AA