ABD'nin Ukrayna'ya izin verdiği yasaklı mayınlar, askeri ilerlemeyi yavaşlatmanın ötesine

ABD'nin Ukrayna'ya ABD üretimi antipersonel kara mayınlarını kullanma izni vereceğini bildirmesi üzerine, antipersonel kara mayınlarının kullanımı ve özellikleri gündeme geldi.

Küçük ve patlayıcı silah görevi gören antipersonel kara mayınları, bir kişinin üzerine basması ya da yaklaşması durumunda infilak ediyor.

Birçok farklı türü bulunan antipersonel mayınlarını döşemenin da çeşitli yolları mevcut.

Mayınların çoğu buz hokeyi topu şeklinde ve çapları 7,6 ile 40,6 santimetre arasında değişiyor. Bu mayınlar, silindir ve koni şeklinde de olabiliyor.

Farklı düzeylerde yaralanmalara neden olmak için tasarlanan mayınlar, Birleşmiş Milletlere göre, birinin sakatlanmasına ya da ölmesine yol açabilecek düzeyde bir güçle infilak edebiliyor.

Bazı antipersonel kara mayınları, gömülü olduğu yerden parça tesiri sağlamak üzere havaya şarapnel saçarken bazıları da patlamadan önce bir miktar havaya yükselerek etkisini artırıyor.

Zemin yüzeyinin altına gömülebilen ya da binalara bubi tuzağı olarak yerleştirilebilen antipersonel mayınları, doğrudan yüzey üstünde de yer alabiliyor.

Yüzeye yerleştirilen mayınların bazıları gecikmeli tapayla, temasla harekete geçecek şekilde farklı yönlere çok sayıda ince teller fırlatıyor. Bir insan ya da hayvanın bu tellere temas etmesi durumunda da mayın patlıyor.

Modern kara mayınları, top mermileri, roketler, misket bombaları, helikopter ve tekerlekli araçlara monte edilen fırlatma rampalarıyla döşenebiliyor.

Kara mayınları, yıllar sonra ve hatta çatışmanın sona ermesinin ardından, kişileri asker veya sivil olarak ayırt etmeden öldürebilmesi veya sakat bırakabilmesi nedeniyle tartışmalı bir noktada yer alıyor.

Uluslararası Kara Mayınlarının Yasaklanması Kampanyası'na (ICBL) göre 2022'de kara mayınları, 1661 kişinin ölümüne ve 3 bin 15 kişinin yaralanmasına neden oldu.

Bunların yüzde 85'ini siviller, bu oranın da yarısını çocuklar oluşturuyordu.

Yaklaşık 20 yıldır çoğu ülke, ayrım yapmaksızın sivillere zarar gelebileceği endişesiyle antipersonel mayın stoklarını yok etti ya da kullanımdan kaldırdı.

ABD'nin paylaştığı resmi verilere göre, Amerikan İç Savaşı'ndan bu yana kullanımda olan antipersonel mayınlarını ABD, en son 1991'de Körfez Savaşı'nda kullandı.

Öte yandan, bu mayınların kullanımı, 1997'den bu yana Anti-Personel Mayınların Kullanımının, Stoklanmasının, Üretiminin ve Transferinin Yasaklanması ve Bunların İmhası Sözleşmesi'yle ABD, Rusya ve Çin'in de aralarında bulunduğu bazı ülkeler hariç 150'den fazla ülke tarafından yasaklandı.

Rusya'nın Ukrayna'ya karşı birçok yerde antipersonel kara mayını kullandığı belirtiliyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü, geçen yıl Ukrayna'nın da Rusya'ya yönelik top saldırılarının antipersonel mayın içerdiğine ilişkin araştırma yayımladı. Ukrayna, Ottowa Sözleşmesi'nin imzacısı olmasına rağmen askeri gereklilik olduğu takdirde anlaşmadan çekilebileceğini ifade etmişti.

Amerikalı yetkililer, Ukrayna'ya gönderdiği kara mayınlarının, konuşlandırıldıktan bir süre sonra kendi kendini imha edecek ya da gücünü kaybedecek şekilde ayarlanarak etkisiz hale getirilebileceğini söylüyor.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, dün, 18. Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Savunma Bakanları Toplantısı kapsamında Laos'un başkenti Viyentiyan'da yaptığı açıklamada, Rusya'nın savaş alanındaki ilerlemesini yavaşlatmasına yardımcı olmak için Ukrayna'nın ABD üretimi antipersonel kara mayınlarını kullanmasına izin verileceğini bildirmişti.

Austin, Washington'un Ukrayna'ya yönelik antipersonel kara mayınları politikasındaki değişimin Rusların değişen taktiklerini izlediğini söylemişti.

Bu mayınların siviller için kalıcı tehdit oluşturdukları söylemlerine karşı çıkan Austin, "Ukrayna'ya sağlamayı düşündüğümüz kara mayınları, kalıcı olmayan kara mayınları olacak. Bilirsiniz, kendi kendilerini ne zaman aktive edeceklerini, kendi kendilerini ne zaman patlatacaklarını kontrol edebiliriz." ifadelerini kullanmış ve mayınların kullanılmasının bu şekilde daha güvenli hale geldiğini öne sürmüştü.

Kaynak: AA