NEW YORK
ABD Başkanı Barack Obama'nın görev süresinin dolmasına sayılı günler kala ABD'nin, başkanlık seçimlerine siber saldırı düzenlediği iddiaları nedeniyle 35 Rus diplomatı sınır dışı etme kararının ardından Washington ve Moskova arasında en gergin dönemlerden biri yaşanıyor.
"Siber güvenlik" ve "siber saldırılar", Obama döneminde gerginliği tırmandıran en son gelişme oldu.
Rusya'nın ABD'deki başkanlık seçimlerine müdahale ettiğini iddia eden ve "misliyle karşılık verileceğini" belirten ABD yönetimi, Rusya'ya karşı aldığı yaptırım kararlarını açıkladı ve bu kapsamda başkent Washington ve San Francisco'da görevli 35 Rus diplomatın 72 saat içinde ülkeyi terk etmesi istendi.
ABD'nin Rusya'ya yaptırım kararıyla da iki ülke arasında halihazırda gergin olan ilişkiler yeni bir boyuta taşındı.
Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Vitaly Churkin ise geçen ekim ayında, Rusya ve ABD arasındaki ilişkilerini 1973'teki Arap-İsrail savaşına benzeterek, ilişkilerin "en kötü noktada" olduğunu söylemişti.
Başkanlığı 20 Ocak 2017'de Obama'dan devralacak olan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile iyi ilişkiler kurmak ve iş birliğini artırmak istediğini açıklayan Donald Trump döneminde ise ABD-Rus ilişkilerinin nasıl şekilleneceği merak ediliyor.
Obama döneminde ABD-Rusya ilişkileri
George W. Bush döneminin "agresif" dış politika eylemlerinden kaçınan Obama'nın, Moskova ile "sıfırdan aldığı" ilişkiler, Rusya'nın Ukrayna ve Suriye'deki eylemleri nedeniyle inişli çıkışlı bir seyir izledi.
Obama, 2009 yılında göreve geldiğinde Rusya ile temiz bir sayfa açmak istedi ve göreve başlamasının ardından Temmuz 2009'da Moskova'yı ziyaretinde "ABD güçlü, müreffeh ve barışçıl bir Rusya istiyor. Bu arzu, Rus halkına ve ortak tarihimize olan saygımızdan kaynaklanıyor." sözleriyle ılımlı mesajlar verdi.
İki ülke arasında temiz sayfa açma fikri, dönemin dışişleri bakanları Hillary Clinton ve Sergey Lavrov arasında somutlaşarak, Cenevre'de sembolik olarak kırmızı bir tuşa birlikte basma eylemiyle pekiştirildi.
Uzlaşı dönemi kısa sürdü
Obama yönetimi ile Rusya arasında 2009-2010 yıllarında görece durağan seyreden ilişkiler, Arap Baharı ile Ortadoğu'da ayaklanmalarla bozulmaya başladı.
Libya'da Muammer Kaddafi'nin devrilmesine giden süreçte Batılı ülkelerin müdahalesine sessiz kalan Rusya, Suriye'de Beşşar Esed'in yanında yer alarak her platformda bu rejime destek verdi.
Esed rejiminin, 2013 yılı ağustos ayında Şam yakınında kimyasal silah kullandığının ortaya çıkması hem Obama yönetimi hem de Esed rejimi için Suriye iç savaşında dönüm noktası oldu.
Siber güvenlik
"Siber güvenlik" ya da "siber savaş", Obama döneminde Rusya ile ilişkileri belirleyen diğer bir unsur haline geldi.
ABD'deki birçok federal kuruma yapılan siber saldırılarda birçok kez Rus internet korsanları suçlandı. Putin yönetimi bu iddiaları reddetse de ABD kamuoyunda Rus korsanların, ABD seçimlerini etkileyebilecekleri endişesi bile doğdu.
Seçimlerden önce ABD'nin iki büyük partisinden biri olan Demokratların ulusal komitesinin bilgisayarlarına giren korsanlar, 20 bin civarında elektronik postayı çaldı. Parti içinde istifalara da yol açan bu olayın ardından ABD istihbaratı, Rus istihbarat servislerini suçladı.
Başkan adaylarından Hillary Clinton, Donald Trump ile çıktığı televizyon tartışmalarında bu konuyu gündeme getirip Rusya'nın seçimleri etkileme imkanı bulması halinde Putin'in kendisi yerine Trump'ı tercih edeceğini savundu.