ABD ve Avrupa’da teknoloji şirketlerinde işten çıkarma dalgası genişliyor

Yüksek enflasyon ve artan faiz oranlarıyla küresel ekonomik görünümdeki karamsarlık uluslararası şirketleri maliyetlerini düşürmeye yönelik adımlar atmaya zorlarken, başta ABD olmak üzere teknoloji şirketleri işten çıkarmaları hızlandırdı.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının ardından hızlı ekonomik toparlanmayla gelen yüksek enflasyon, artan faiz oranları ve Rusya-Ukrayna savaşı ile tırmanan enerji krizi küresel ekonomiyi yavaşlatırken, ABD ve Avrupa'da pek çok şirket, çalışan sayısını azalttığını ya da yeni alımlara ara verdiğini duyuruyor.

Küresel ekonomik belirsizliklerle karşı karşıya olan şirketler, maliyetlerini düşürmeye yönelik adımlar atmak ve iş alımlarda frene basmak zorunda kalıyor.

Dünya genelinde yükselen enflasyon ve bozulan makroekonomik görünüm, teknoloji endüstrisindeki tüm şirketleri yeni iklime uyum sağlamaya zorluyor.

Teknoloji şirketlerine yıllarca yapılan büyük yatırımların ardından faiz oranlarının yükseldiği bir dönemde büyük fonların risk iştahı olumsuz ekonomik görünümle azalırken, büyük teknoloji şirketlerine ev sahipliği yapan ABD'de personel sayısı azalıyor.

Özellikle kripto para piyasasının gerilemesinden bu yana talepte keskin bir düşüş görülen dijital şirketlerde çok sayıda personel azaltımı da dikkati çekiyor.

İşten çıkarmaları dijital ortamda takip eden Layoffs.fyi verilerine göre, dünya genelinde 788 teknoloji şirketi bu yıl 120 bin 699 çalışanının işine son verdi.

ABD'de özellikle teknoloji alanında faaliyet gösteren birçok şirket, çalışan sayısında azalmaya gitme veya işe alımları durdurma kararı aldı.

Crunchbase'in verilerine göre, kasım ortası itibarıyla ABD'de teknoloji sektöründeki bu yıl 67 bini aşkın çalışan işinden oldu.

Uzmanlar, birçok teknoloji şirketinin salgın döneminde fazla işe alım yaptığını ve şimdi zor zamanlar yaşadığını ifade ediyor. Amazon ve Meta gibi 3. çeyrek finansal sonuçları beklentilerin gerisinde kalan teknoloji şirketlerinin piyasa değerlerinden milyarlarca dolar eridi.

ABD'de özellikle teknoloji sektöründe işten çıkarmaya giden şirketlerin listesi her geçen gün kabarırken, son olarak e-ticaret şirketi Amazon’un bu hafta büyük çaplı işten çıkarmayı planlanladığı basına yansıdı.

New York Times’ın (NYT) konuyla ilgili isimsiz kaynaklara dayandırdığı haberinde, küresel ekonomide belirsizliğin artmasıyla Amazon'un küresel iş gücünün yüzde 3'üne denk gelen 10 bin kişiyi işten çıkarmaya hazırlandığı aktarıldı.

Haberde, işten çıkarmaların insan kaynakları, perakende ve yapay zeka destekli sanal asistan Alexa gibi ürünleri içeren cihazlar departmanından olacağı ve bu hafta başlamasının beklendiği kaydedildi.

Amazon tarafından konuya ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmazken, gerçekleşirse ABD’li şirketin 1994'teki kuruluşundan bu yana en büyük işten çıkarması olacak.

- Twitter, Lyft ve Meta gibi firmaların çalışan sayılarını azaltma planları bulunuyor

Elon Musk'ın 44 milyar dolara satın alması sonrası sosyal medya şirketi Twitter'da işten çıkarmalar başladı. Twitter çalışanlarının yüzde 50'sinin işine son verildiği bildirildi.

Mobil araç çağırma uygulaması Lyft de çalışanlarının yüzde 13'ünü veya 683 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu. Lyft'in kurucu ortakları Logan Green ve John Zimmer tarafından konuya ilişkin çalışanlara gönderilen yazıda, "Ekonomide ortaya çıkan çeşitli zorluklar var. Gelecek yıl içinde olası bir resesyonla karşı karşıyayız ve araç paylaşımı sigortası maliyetleri artıyor." denildi.

Meta Üst Yöneticisi Mark Zuckerberg, 9 Kasım’da şirket çalışanlarıyla paylaştığı mesajda, iş gücünde yüzde 13 oranında azalmaya gitme ve 11 binden fazla çalışanın işine son verme kararı aldığını aktardı.

Zuckerberg, isteğe bağlı harcamaları azaltarak ve işe alımlara gelecek yılın ilk çeyreğine kadar ara vererek daha verimli bir şirket olmak için bir dizi ek adım attıklarını ifade etti.

Zuckerberg, söz konusu ortamda sermayenin daha verimli kullanılması gerektiğini belirterek, şirketin kaynaklarının çoğunu daha az sayıda yüksek öncelikli büyüme alanına kaydırdıklarını, işletme maliyetlerini düşürdüklerini ve verimliliği artırmak için ekipleri yeniden yapılandırdıklarını kaydetti. Meta’nın hisse fiyatı bu yıl yüzde 60’dan fazla değer kaybetti. Apple'ın yeni gizlilik politikasının uygulamaya geçmesi kullanıcıların izinleri olmadan izlenmesini zorlaştırırken, Facebook'un bu yeni duruma uyum sağlayamadığı belirtiliyor. Facebook gelirlerinin yüzde 90'ı reklamlardan geliyor.

Dünyanın en büyük mikroçip üreticilerinden Intel'in de çalışan sayısında yüzde 20'lik azalmaya gitmeyi planladığı bildirilirken, Microsoft'un 1000'e yakın çalışanın işine son verdiği kaydedildi.

Diğer çip üreticisi Qualcomm’da çiplerini kullanan telefonlara olan talepte beklenenden daha hızlı bir düşüşle işe alımları dondurduğunu açıkladı.

Salesforce, yazılım ürünlerine olan talep yavaşlaması nedeniyle karlılığı artırmak için satış departmanından yüzlerce çalışanı işten çıkardı.

Dünyanın en büyük bilgisayar sabit disk sürücüsü üreticilerinden Seagate Technology Holdings Plc, yaklaşık 3 bin kişinin işine son verdi.

Çevrim içi ödeme platformu Stripe, çalışanlarının yaklaşık yüzde 14'ünü veya 1000 kişiyi işten çıkarma kararı aldı. Stripe Üst Yöneticisi Patrick Collison, konuya ilişkin şirket çalışanlarına gönderdiği yazıda, artan enflasyon, resesyon korkuları, yüksek faiz oranları, enerji şokları ve daha sıkı yatırım bütçeleri nedeniyle işten çıkarmaların gerekli olduğunu aktardı.

Çevrim içi emlak şirketi Opendoor, artan faiz oranlarının ABD konut piyasasını olumsuz etkilediği bir dönemde, çalışanlarının yüzde 18'ini işten çıkaracağını açıkladı.

ABD'de Netflix, Robinhood, Snap, Coinbase, Shopify, Peloton ve Calm gibi şirketler de daha önce personel sayısında azalmaya gideceklerini duyurmuştu. Netflix 450 çalışanının işine son verirken, Peloton 800'den fazla kişinin işten çıkarılacağını açıklamıştı. Ayrıca, Robinhood çalışan sayısını yüzde 23, Snapchat yüzde 20, Coinbase yüzde 18, Shopify yüzde 10, Cameo yüzde 25 ve Calm yüzde 20 azaltacağını aktarmıştı.

ABD'li elektrikli araç üreticisi Tesla'nın Üst Yöneticisi Elon Musk ise haziran ayında şirketin üst düzey yöneticilerine "dünya genelindeki tüm işe alımları durdurun" başlıklı bir e-posta göndermişti. Musk, e-postada, ekonomiye dair "süper kötü bir his" taşıdığını ve çalışan sayısının yüzde 10 azaltılması gerektiğini belirtmişti.

Apple'ın da araştırma ve geliştirme dışındaki tüm alanlarda işe alımları durdurma kararı aldığı bildirildi.

Dijital bankacılık şirketi Chime Financial, personelinin yüzde 12'sini veya 160 kişiyi işten çıkaracağı açıklandı.

Dapper Labs’de hızlı büyümesinden kaynaklanan makroekonomik koşullar ve operasyonel zorlukları gerekçe göstererek personelinin yüzde 22'sini işten çıkardı.

Son 30 yılın en yüksek enflasyon oranları ve Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle Avrupa'da da işten çıkarmalar artış gösterdi.

Son 2 yılda gönüllü işten ayrılmalar yoluyla binlerce kişilik istihdam kaybı yaşayan Fransa'nın bayrak taşıyıcısı Air France, yaklaşık 300 yer personelinin görevine son vermek için sendikalarla müzakere yürütüyor.

İsveçli mühendislik grubu Alfa Laval, artan maliyetlerin denizcilik işini olumsuz etkilemesinin ardından yaklaşık 500 çalışanını işten çıkaracak yeniden yapılanma programı açıkladı.

İsveçli bahçe ekipmanı ve aletleri üreticisi Husqvarna da yeniden yapılanmaya giderek 1.000 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu.

İsveç merkezli ödeme şirketi Klarna, yüksek enflasyon ve Ukrayna'daki savaşın ticarete olumsuz etkileri nedeniyle 7 bin çalışanının yaklaşık yüzde 10'unu işten çıkaracağını açıkladı.

Alman Kimya şirketi BASF, işten çıkarmalar da dahil olmak üzere 2024'e kadar Avrupa'da yıllık maliyetleri 500 milyon avro azaltacak planını duyururken, Alman tüketici ürünleri şirketi Henkel de artan maliyetler ve düşük talep ile mücadele etmek için 2 bin kişiyi işten çıkardı.

Rüzgar türbini üreticisi Siemens Gamesa, karlılığa geri dönme planı kapsamında çoğu Avrupa'da olmak üzere 2 bin 900 kişiyi işten çıkarmayı planladığını açıkladı.

Alman otomotiv ve sanayi tedarikçisi Schaeffler, yeniden yapılanma sürecinde 2026'ya kadar 1.300 kişinin daha işine son verileceğini duyurdu.

İtalya'nın büyük üçüncü bankası Monte dei Paschi di Siena, ağustosta sendikayla maliyetleri düşürme taahhütleri doğrultusunda 3 bin 500 çalışanın erken emekliliği konusunda anlaştı.

Hollandalı tıbbi ekipman üreticisi Philips, düşen satışların ardından yaklaşık 4 bin kişiyi işten çıkarma planlarını duyurdu.

Otomobil üreticisi Stellantis, çeşitli tedarik zinciri sorunlarından kaynaklanan etkileri azaltmak için Michigan'daki fabrikasında belirsiz sayıda çalışanını süresiz olarak işten çıkardığını açıkladı.

Finnair, Rus hava sahasının kapatılmasıyla karlılığını yeniden sağlamak amacıyla küresel olarak yaklaşık 200 kişiyi işten çıkarmayı ve filosunu küçülteceğini belirtti.

Merkezi Finlandiya'da bulunan Valmet Oyj, Ukrayna'daki savaşla siparişlerin azalması ve Çin'deki Kovid-19 kısıtlamaları nedeniyle Helsinki'deki vana fabrikasında 340 çalışanla 3 aya kadar geçici işten çıkarmalar için müzakerelerde bulunduğunu açıkladı.

Online otel rezervasyon portalı Booking.com’da 226 çalışanının işine son verdi.

Kaynak: AA