İstanbul
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Bizim Afrika Platformu Koordinatörü Faruk Mintoiba ve Afrika Koordinasyon ve Eğitim Merkezi Araştırmacısı Moussa Hissein Moussa ile 2024 Afrika seçimlerini ve Afrika'nın demokrasi yolculuğunu konuştuk.
Moussa, Afrika'da 2024'te 17 ülkede seçim yapıldığına dikkati çekerek, "Eğer yerel seçim, milletvekilleri seçimleriyle birlikte bakarsak 30 civarı seçimin yapıldığı bir yıldan bahsediyoruz. Bu çok çok önemli Afrika'da. Çünkü Afrika'da değişimler genellikle demokratik yolla veya seçimler yoluyla olmuyor. Ancak bu seneyi ayrı bir sene olarak görüyoruz." dedi.
Seçimler yoluyla halkın kendi isteklerini ifade ettiği bir ortam sunulduğunu aktaran Moussa, "Aynı zamanda demokratikleşme sürecinde gerek barış sürecinde gerek çok partili sürecinde çok önemli bir ilerleme kaydedildiğini rahatlıkla söyleyebiliriz." diye konuştu.
Demokratikleşme sürecinin hem olumlu hem de olumsuz yanları olduğuna vurgu yapan Moussa, "Yani seçimler çok adil ve şeffaf bir şekilde olmadığında 'seçimsiz bir seçim' olarak sonuçlanabiliyor çünkü halkın isteği ve iradesi tam olarak tamamlanmıyor, sonuçlar gerçeği göstermiyor veya farklı sonuçlarla karşı karşıya kalınabiliyor." açıklamasında bulundu.
Moussa, Senegal'deki seçimleri örnek göstererek, bir önceki seçimlerde yüzde 19 oy alan bir partinin son seçimlerde halkın iradesiyle iktidara geldiğini, halkın isteğinin böylece gerçekleşmiş olduğunu söyledi.
Kıtada daha önceki değişimlerin çoğunun seçimle olmadığını belirten Moussa, şunları kaydetti:
"Değişimlerin çoğunlukla askeri araçlarla olduğunu veya bir karmaşanın sonucunda farklı şekillerde olduğunu görüyorduk ve bu bir nevi bir umutsuzluk doğurdu kıtada. Ancak 2024, yani bu seçimler değişimin ilerlemenin mümkün olabileceği umudunu doğurmuş insanlarda özellikle gençlerde. Daha barışçıl ve demokratik yöntemlerle herkesin istediğini söylediği, istediğini seçtiği yani değişimin ve ilerlemenin olduğu bir demokratik sistemin mümkün olabileceğini görebildik."
Moussa, medyanın da demokratikleşme sürecinde çok önemli bir faktör olduğunu vurgulayarak, "Seçimlerin şeffaf olabilmesi için ve adil olabilmesi için de medyanın çok önemli bir rolü var." ifadelerini kullandı.
Bizim Afrika Platformu Koordinatörü Faruk Mintoiba
Mintoiba ise seçimlerle alakalı söylenebilecek en doğru şeyin, nasıl gerçekleştiğine bakmaksızın demokratik sürece bir katkı sağlaması olduğunu aktararak, "Şimdi oturup Afrika'da bu kadar seçim olmuş diyorsak en azından bir şey hakkında hem fikiriz. İnsanların kimler tarafından yönetileceklerini seçebilmeleri için kendilerine bir şans verilmiştir. Bu nedenle bu süreçte Afrika'da demokratikleşme adına sürekli iyi bir şey olduğunu söyleyebiliriz." değerlendirmesini yaptı.
Seçimle değişimin olmasının çok güzel bir gelişme olduğunu aktaran Mintoiba, "Kendinize demokrasi diyorsanız yapabileceğiniz en ufak şey ülkenizde seçimlerin olmasıdır." dedi.
Mintoiba, buna rağmen seçimlerin adil olmasını sağlamak gerektiğinin altını çizerek, "Kurumların tamamen bağımsız olmalarını sağlayabilirsek gerçekten şeffaf ve adil seçimlerin olabileceği bir ortam sağlamış olacağız." diye konuştu.
Halkın seçimlere katılımını sağlamanın çok önemli olduğuna dikkati çeken Mintoiba, "Bir seçim oldu ve bir cumhurbaşkanı ya da bir milletvekili seçildi diyelim. Bu halka, kendilerini kim yöneteceği konusunda bir söz hakkı vermiş sayılır mı? Çok da sayılmaz diyebilirim. Çünkü diyelim ki 30 milyonluk bir ülkede sandığa giden 5 milyon kişi varsa bu insanlar gerçekten bütün halkı temsil ediyor mu?" ifadelerini kullandı.
Mintoiba, halkın demokratik kurumlara güvenmesini sağlayarak seçimlere katılımın artırılabileceğini ve şeffaf ortamların oluşturulmasının da buna katkı sağlayacağını söyledi.