AGİT, Bosnalı Sırp lider Dodik'in kararlarının temel özgürlüklere tehdit oluşturduğu görüşünde

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Dönem Başkanı ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen, Bosna Hersek'teki iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti'nin (RS) Başkanı Milorad Dodik'in ülke anayasasına aykırı kararlarıyla ilgili, "Bu kriz, anayasayı zayıflatıyor ve halkın temel özgürlüklerine tehdit oluşturuyor." dedi.

Valtonen, resmi ziyaret gerçekleştirdiği başkent Saraybosna'da, Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Elmedin Konakovic ile görüştü. Görüşmenin ana gündem maddesini, RS Ulusal Meclisi (NSRS) ve Dodik'in devlet kurumlarını yasaklayan kararları sonrası Bosna Hersek'teki siyasi kriz oluşturdu.

Ortak basın açıklamasında konuşan Valtonen, Bosna Hersek'in zorlu bir dönemden geçtiğini ancak AGİT'in bu zorlu dönemin yeni fırsatları da beraberinde getirdiği düşüncesinde olduğunu söyledi.

Finlandiya ve Bosna Hersek arasındaki ilişkileri "mükemmel" olarak tanımlayan Valtonen, şöyle devam etti:

"AGİT açısından Bosna Hersek büyük önem taşıyor ve biz sizin yanınızdayız. AGİT, bölgenin istikrarına olan bağlılığını sürdürüyor. Bosna Hersek'in egemenliği, toprak bütünlüğü ve anayasal düzenine olan desteğimize güvenebilirsiniz. Mevcut kriz (Dodik'in anayasaya aykırı kararları) beni derinden endişelendiriyor. Bu kriz, anayasayı zayıflatıyor ve halkın temel özgürlüklerine tehdit oluşturuyor. Tüm siyasi liderlere, anayasal çerçeveye saygı göstermeleri ve ülkeyi daha da istikrarsızlaştırabilecek eylemlerden kaçınmaları çağrısında bulunuyorum."

Valtonen, Dayton Barış Antlaşması'nın ülkenin istikrarı ve güvenliği açısından hayati önem taşıdığını, ileriye dönük yapıcı diyalogların kilit öneme sahip olduğunu aktardı.

Bosna Hersek'in Avrupa Birliği (AB) üyeliğini güçlü şekilde desteklediklerini belirten Valtonen, şunları ifade etti:

"Bosna Hersek'in demokratik temellerini güçlendiren ve onu istikrarlı, güvenli ve müreffeh bir geleceğe taşıyan bir liderlik zamanı. AGİT olarak, bu çabalarınızda sizi destekliyoruz. AGİT'in görevi demokrasiyi güçlendirmek, iyi yönetişimi ve insan haklarını teşvik etmek ve çok uluslu, çok etnikli bir toplumun gelişimini desteklemektir. Uluslararası toplum, Bosna Hersek'in bu mevcut krizi aşması için destek vermeye hazırdır."

Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Konakovic ise Dodik'in Bosna Hersek Savcılığı tarafından "anayasal düzeni tehdit etmek" suçlamasıyla verilen gözaltına alınma kararıyla ilgili güvenlik birimlerinin açıklamalarını takip etmeleri gerektiğini söyledi.

Dodik ile diyalog kurulamayacağı görüşünde olduğunu aktaran Konakovic, "Diyaloğun şu an için Bosna Hersek'te en çok ihtiyaç duyulan şey olduğu konusunda tamamen hemfikirim. Ancak bu diyalog normal insanlar arasında olmalıdır, delilerle ve teröristlerle değil. Dodik, kendi halkına saldıran bir adamdır, yalnızca kendisi gibi düşünmeyen insanlara zarar vermektedir." değerlendirmesinde bulundu.

Konakovic, Bosna Hersek'in tarihindeki en büyük krizlerden birini yaşadığını kaydederek, tüm yaşananlara rağmen devlet kurumlarının görevlerini yerine getirmeye devam ettiğini ifade etti.

Dodik'i yakalamak için güvenlik görevlilerini, RS polisine bağlı binlerce silahlı gücün karşısına göndermemenin doğru bir karar olduğunu belirten Konakovic, "Çünkü bu, bir çatışmaya ve gereksiz kan dökülmesine yol açabilir ve masum çocuklar hayatlarını kaybedebilir. Dodik bugün, 'İsrail'e mi gitmeli, Banja Luka Havalimanı'ndaki kontrollerden nasıl geçmeli, oradaki yetkililere nasıl baskı yapmalı' gibi hesaplar yapıyor." diye konuştu.

Bosna Hersek Mahkemesi, ayrılıkçı söylemleriyle gündeme gelen Dodik hakkında "Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı duymadığı" gerekçesiyle 1 yıl hapis ve 6 yıl siyasi yasak cezası vermişti.

Mahkeme kararının hemen ardından NSRS'de yapılan oylamada devlet kurumları olan Bosna Hersek Yüksek Yargı ve Savcılık Konseyi (VSTV), Bosna Hersek Savcılığı, Bosna Hersek Mahkemesi ve Bosna Hersek Araştırma ve Koruma Ajansının (SIPA) RS entitesindeki faaliyetleri yasaklanmıştı.

Ülke anayasasına aykırı olan kararları imzaladığını duyuran RS Başkanı Dodik, sözde yasaların yürürlüğe girmesinden sonra mahkemenin ve savcılığın çağrılarına cevap vermeyeceğini, RS polisi tarafından korunacağını açıklamıştı.

Ulusal medyada Dodik ve NSRS'den gelen kararlar "darbe" olarak nitelenirken, Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi söz konusu kararları iptal etmişti.

Dodik tüm uyarılara rağmen ayrılıkçı adımlarına devam ederek NSRS'de sözde yeni bir anayasanın görüşüleceğini belirtmişti.

NSRS'de görüşülmeye devam eden yeni düzenlemede "RS'nin kendi kaderini tayin etme hakkı" ve "RS Ordusu kurulması" gibi "ayrılıkçı" maddelerin bulunduğu ifade ediliyor. NSRS'de muhalefet milletvekilleri yeni düzenlemeye entitenin geleceğini tehlikeye attığı sebebiyle karşı çıkıyor.

Kaynak: AA