Iğdır
Yurdun zirvesi 5137 metrelik Ağrı Dağı, sadece yüksekliğiyle değil, aynı zamanda ülkenin en büyük takke buzuluna (dağların yüksek kesimlerini örten buzul kütlesi) ev sahipliği yapmasıyla dikkati çekiyor.
Yılın her dönemi çok sayıda yerli ve yabancı dağcıyı ağırlayan Ağrı Dağı'nda zirveyi çevreleyen takke buzulunun küresel ısınma ve sıcak havanın etkisiyle güney yamaçta kalmadığı gözlemleniyor. Dağın kuzey ve kuzeybatıya bakan bölgesinde ise buzullar görülüyor.
Iğdır Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Ali Çelik, küresel ısınmanın Ağrı Dağı'ndaki buzul dinamiklerini de olumsuz etkilediğini söyledi.
Geçmiş dönemlerde Ağrı Dağı'ndaki buzulların çok daha geniş alanlara yayıldığını anlatan Çelik, bugünlerde dağdaki buzulların erimesine dikkati çekti.
"Oldukça hızlı bir şekilde eriyen bir buzul alanı var"
Buzulların çok dramatik şekilde eridiğini vurgulayan Çelik, "Paleo dönemler dediğimiz günümüzden milyonlarca yıl öncesinde burada (Ağrı Dağı'nda) 70 kilometrekarelik buzul alanı vardı. 1900'lü yılların başıyla birlikte bu alan 15 milyon metrekareye düşüyor. Türkiye'nin en geniş Ağrı Dağı takke buzulu, bugün geldiğimiz noktada 4,5 ile 5 kilometrekare arasında yapılan araştırmalarda bu şekilde rapor ediliyor. 1900'lü yılların başında 15 kilometrekare olan takke buzulu alanı bugün 4,5 ila 5 kilometrekareye düşmüş durumda. Oldukça hızlı bir şekilde eriyen bir buzul alanı var." ifadelerini kullandı.
Çelik, dağdaki buzul alanların hızlı bir şekilde erimesinin beraberinde çok ciddi sorunlar ortaya çıkardığını belirterek, "Çünkü ekoloji bir zincir gibi birbirine bağlıdır. Bu buzulların erimesi beraberinde afetleri tetikliyor, buradaki canlı yaşamını olumsuz etkiliyor, su dengesini bozuyor, birçok konuda olumsuz sonuçlara sebep oluyor." diye konuştu.
"Buzul alanlarının ilerleyen yıllarda çok ciddi bir şekilde daralması bekleniyor"
Buzullardaki daralmaya dikkati çeken Çelik, şöyle devam etti:
"Burada takke ve örtü buzullarıyla birlikte 8 kilometrekare civarında bir buzul alanının varlığından bahsediyoruz. Bununla birlikte buzul alanlarının ilerleyen yıllarda çok ciddi bir şekilde daralması bekleniyor. 2050 yılında Ağrı Dağı'ndaki takke buzulunun yaklaşık yarısının erimesi bekleniyor. Ağrı Dağı'nın güney yamacında neredeyse hiç buzul alanının kalmadığını görüyoruz. Ağrı Dağı'nda biz 4 bin 500 ila 4 bin 700 metreden sonra buzul alanlarını görmeye başlarız."
Doç. Dr. Çelik, daha çok buzulların Ağrı Dağı'nın kuzey ve kuzeybatıya bakan yamaçlarında geniş alanlar kapladığının görüldüğünü sözlerine ekledi.