Berlin
Erken genel seçime ilişkin "Almanya'nın Seçimi" başlıklı dosya haberin dördüncü bölümünde, yeni seçim yasasını ve seçime katılacak Türk kökenli adayları derledik.
Almanya'daki seçimlerde seçmenin iki oyu bulunuyor. Birinci oy doğrudan seçim bölgesindeki adaya, ikinci oy ise partiye veriliyor.
59,2 milyon seçmenin bulunduğu Almanya'da 4 bin 506 milletvekili adayı yarışıyor.
Bazı adaylar, 299 seçim bölgesinden doğrudan, diğerleri ise partilerin eyalet listelerinden 630 sandalyeli Federal Meclise girmek için çalışacak.
Yeni seçim yasasıyla halihazırda 733 olan milletvekili sayısı, yeni dönemde 630 ile sınırlandırılıyor.
2002'de 603 olan vekil sayısına 20 yılda 130 üye daha eklenmişti.
"Partilere verilen oylar daha önemli hale geldi"
Yeni yasayı değerlendiren Almanya Türk Toplumu Seçim Koordinatörü Kenan Kolat, partilere giden ikinci oyların daha da önemli hale geldiğini, seçim bölgelerinde doğrudan vekil seçmeyi sağlayan birinci oyun öneminin ise nispeten azaldığını söyledi.
Birinci oy ve ikinci oylardaki farklardan dolayı milletvekili sayısının geçmişte daha yüksek sayıya ulaştığına dikkati çeken Kolat, şu ifadeleri kullandı:
"Eski yasayla birinci oyla seçilen herkes otomatikman meclise girebiliyordu. Şimdi o artık o şekilde olamayacak. İkinci oy yani partilerin aldığı oy da önemli yani vatandaşlarımızın bilmesi gereken 'Ben, ikinci oyumla başbakanı seçiyorum.' diye düşünmesi gerektiğidir. İkinci oyu, hangi partinin iktidara gelmesi isteniyorsa ona vermeli."
299 seçim bölgesinden her partinin doğrudan birer aday çıkartabildiğini ifade eden Kolat, "Birinci oy ile ikinci oy farklı adaylar ve farklı partilere verilebiliyor. Türkiye'deki seçim sistemini düşünürsek Türkiye'de bir oy veriliyor milletvekili seçiminde. Aldıkları oy oranlarına göre partiler milletvekili sokuyorlar. Aynı sistem Almanya'daki ikinci oy." dedi.
Bavyera eyaletini örnek veren Kolat, şöyle devam etti:
"Bavyera'da 49 seçim bölgesi var. Hristiyan Birlik Partisi (CSU), bütün seçim bölgelerini kazanıyor. 49'un da 49'unda onlar kazanıyor ancak eyalet çapında 100 milletvekili çıkıyor o bölgeden örneğin ama parti örneğin yüzde 40 oy almış olsun ikinci oylarda. Bu durumda 40 milletvekili çıkarması gerekiyor. Hakkı 40. Eski sistem olsaydı 49 çıkacaktı ve o 9 fazlalık diğer partilere dağılacaktı. Şimdi o fazlalık artık yok. 40 ise 40 yani 49'un ilk 40'ı ise seçilebiliyor. 9 tane direkt kazanan ise partinin aldığı oya göre giremiyor."
Birinci oyların da özellikle Türk kökenli adayların olduğu bölgelerde çok önem taşıdığını dile getiren Kolat, "Bazı bölgelerde başa baş yarışlar var. Partilerden bağımsız olarak söylüyorum. Yaklaşık 1,2 milyon Türk kökenli seçmen var. Hepsinin oy kullanacağını düşünmesek bile yani 60-70'e çıkarsa katılım o seçim bölgelerinde Türk seçmeninin vereceği oyla Türk kökenli adayın da seçilme şansı artabilir." diye konuştu.
Kolat, Almanya'daki Türk kökenli seçmenlerin seçime katılım oranının yüzde 30 civarında olduğunun tahmin edildiğini ifade ederek, "Seçimlere katılım konusunda tam bir veri elimizde maalesef yok. Bu oranı yüzde 60-70'lere çekersek bu, çok önemli olacaktır. Kendi geleceklerini ve Almanya'nın geleceğini belirleme ve etkileme şansına sahip olacaklar." ifadelerini kullandı.
Almanya'da federal ve eyalet seçimlerinde yüzde 5 barajı mevcut. Bir parti, bu barajı aştığı takdirde parlamentoya girmeye hak kazanıyor ancak bu durumun bir de istisnası bulunuyor. Bu istisnaya göre şayet bir parti yüzde 5 oy alamasa dahi 299 seçim bölgesinden en az 3 doğrudan vekillik kazanması durumunda yine de Federal Meclise girip parlamento grubu kurabiliyor.
53 Türk kökenli aday yarışacak...
23 Şubat'taki seçime 29 parti katılacak. Bugüne kadar mecliste yer almış partiler ,yine Türk kökenli adaylara yer verdi.
Sosyal Demokrat Parti (SPD) 21 milletvekili adayı ile partiler arasından en çok Türk kökenli vekil adayına yer veren parti oldu.
Önde gelen partilerden 53 Türk kökenli, Federal Meclise girmek için yarışacak.
SPD'den Hakan Demir, Sinem Taşan Funke, Aydan Özoğuz, Metin Hakverdi, Gülistan Yüksel, Nezahat Baradari, Serdar Yüksel, Mahmut Özdemir, Renan Demirkan, Elvan Emre Korkmaz, Canan Canlı, Macit Karaahmetoğlu, Derya Türk-Nachbaur, Nezaket Yıldırım, Umut Kurt, Yıldız Haertel, Ferdi Akaltın, Özge Kadah, Handan Özgüven, Rahime Dirican ve Tuna Fırat.
Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Ali Ertan Toprak, Serap Güler, Tijen Ataoğlu, Derya Altınok, Melis Sekmen, Hasan Avcı, Sertaç Bilgin'i aday gösterirken Hür Demokrat Partisinin (FDP) adayları ise Ömer Erdoğan, Akif Akyıldız, Ferhat Asi, Mahmut Türker oldu.
Bu yılki seçimde ilk kez Hristiyan Sosyal Birlik Partisinin (CSU) Türk kökenli adayı Hülya Düber'in seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Hülya Düber, seçilmesi halinde CSU'nun ilk Türk kökenli Alman milletvekili olarak tarihe geçecek.
Sol Parti Ferhat Koçak, Funda Römer, Cansın Köktürk, Hüseyin Aydın, Gökay Akbulut, Ateş Gürpınar ve Cem İnce'yi aday gösterdi.
Yeşillerden Hacer Aydemir, Samet Yılmaz, Aslı Küçük, Alpay Artun, Filiz Polat, Ayşe Asar aday olurken Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin (BSW) partisi ise Sevim Dağdelen, Sibel Duyar, Eyüp Yıldız, Yasimin Zorlu ve Siyar Agu'yu aday gösterdi.
Bu seçimde iki Türk kökenli de aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisinden aday gösterildi.
53 adaydan 16-18 Türk kökenlinin meclise girmesi bekleniyor.