BANJA LUKA
Bosna Hersek'teki iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti'nde (RS), Anayasa Mahkemesinin daha önceki yasağına rağmen RS Günü kutlandı.
RS'nin kuruluşunun 25. yıl dönümünde, Banja Luka şehrinde düzenlenen kutlamalara Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Mladen İvanic, RS Başkanı Milorad Dodik ve Sırbistan Prensi II. Aleksandar Karadjordjevic de katıldı.
Dodik, bugün sadece Banja Luka'da değil, entitenin dört bir yanında RS Günü'nün kutlandığını belirterek, RS'nin diğer halklarla da bir arada yaşamak ve onlarla özgürlüğü paylaşmak istediğini dile getirdi.
Çetnik Sırplarla özdeşleşen Drina Marşı çalındı
Entite sınırları içinde 9 Ocak'ın resmi tatil olması nedeniyle halk da törenlere ilgi gösterirken, askeri tören esnasında, daha önce Boşnak ve Hırvat halklara yönelik katliamlar gerçekleştiren Çetnik Sırplarla özdeşleşen Drina Marşı'nın çalınması dikkat çekti.
Askeri törenle başlayan kutlamalarda geniş güvenlik önlemleri alınırken, çevrede zırhlı araçların da bulunduğu gözlendi.
Gün boyunca farklı etkinliklerle devam edecek törenlere, Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolic ve Sırp Ortodoks Kilisesi Patriği İriney de katıldı.
Boşnaklar kutlamalara tepkili
RS'nin soykırım üzerinde kurulmuş bir entite olduğunu savunan Boşnak sivil toplum kuruluşları ise Banja Luka'daki kutlamalara tepki gösterdi.
Savaş mağdurlarını çatısı altında toplayan çok sayıda dernek, 9 Ocak'ın RS Günü olarak kutlanmasının yanlış olduğunu, zira soykırıma ve katliamlara sebep olan ideolojinin 1992 yılının tam da bu tarihinde baş gösterdiğini ifade etti.
Soykırım Mağdurları ve Tanıkları Derneği Başkanı Murat Tahirovic, bugünkü kutlamaların savaş mağdurları için kabul edilemez olduğunu belirterek, kutlamaları kınadı.
Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı Hatidza Mehmedovic de 9 Ocak'ı, Srebrenitsalı soykırım kurbanlarının defnedildiği Potocari Anıt Mezarlığı'ndaki binlerce mezar taşının sorumlusu olarak nitelendirdi.
Mehmedovic, 9 Ocak'ın aslında tüm dünyada "Bosna Hersek Soykırımı Günü" olarak kutlanması gerektiğini vurgulayarak, Banja Luka'da kutlama yapılırken Boşnakların yakınlarının cesetlerini aramayı sürdürdüğüne işaret etti.
Srebrenitsa ve Zepa Anneleri Derneği Başkanı Munira Subasic ise "9 Ocak 1992'de oğlumun, eşimin ve binlerce evladımızın yok edilmesi kararı alındı. Sevdiklerimizin yalnızca birer kemiğini defnetmemizi, evlerimizden topraklarımızdan sürülmemizi, malımızı mülkümüzü onlara teslim etmemizi öngören bir karar alındı." ifadesini kullandı.
Savaş Mağduru Kadınlar Derneği Başkanı Bakira Hasecic ise Bosnalı Sırpların liderlerinin 9 Ocak 1992'de "Yugoslavya mücadelesi" maskesi altında, Sırp olmayanlara yönelik ortak bir soykırım hareketi başlattığını kaydetti.
RS Günü "Anayasaya aykırı"
2015 yılında, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Bakir İzetbegovic'in başvurusu üzere Anayasa Mahkemesi, 9 Ocak'ın RS Günü olarak kutlanmasının "anayasaya aykırı" olduğuna hükmetmiş, bunun entitedeki Sırp olmayan halklara karşı ayrımcılık olduğunu belirtmişti.
Bunun üzerine Dodik, RS Günü'ne ilişkin referandum yapma kararı almıştı. Entite sınırları içinde, 25 Eylül'de yapılan referandumda, oy kullanan vatandaşların yüzde 99,81'i "9 Ocak'ın RS Günü olarak kutlanmasını destekliyor musunuz?" sorusuna "evet" yanıtını vermişti.