ANKARA
Antalya'nın, Belek Turizm Bölgesi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen Antalya Diplomasi Forumu'nda, TRT World sunucusu Adnan Nawaz'ın moderatörlüğünü yaptığı, "Günümüz Dünyasında Kültürün Rolü: Birleştirici mi Bölücü mü?" paneli düzenlendi.
Panele, Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (CICA) Genel Sekreteri Kayrat Sarybay, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Genel Sekreteri Nurlan Yermekbayev, Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Şahin Mustafayev, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreteri Sultan Raev, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve İran İslam Cumhuriyeti Siyasi ve Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü (IPIS) Başkanı Saeed Khatibzadeh, Roma Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Akdeniz, Orta Doğu ve Afrika Programı Başkanı Maria Luisa Fantappie ile Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Güney ve Doğu Akdeniz Kıdemli Siyasi Danışmanı Tarek Osman konuşmacı olarak katıldı.
Sarybay, dünyanın çok çeşitliliğe sahip bir yer olduğunu dile getirerek, "Bazı şeylere çok özen gösteriyoruz, buna medeniyet diyoruz, bu toplumun yaşadığı yerdir ve insanlar, burada oluşturduğu kurallar ile bir araya gelir" dedi.
İnsanlar ve kültürler arasında iletişimin çok önemli olduğunu belirten Sarybay, "Çeşitlilik baskı altında." değerlendirmesinde bulundu.
Kayrat Sarybay, kültürün insanları ayrıştırmadığını, kültürün bir değer olduğunu vurgulayarak, siyaset ve politikanın insanları ayrıştırdığına işaret etti.
ŞİÖ Genel Sekreteri Yermekbayev ise kültürün bir değerler sistemi olduğuna ve mirasa dayalı bir tarihe sahip olduğuna dikkati çekti.
"Kültür, geçmişten günümüze gelen bir şeylerin üzerine oturur. Kültür karma bir şeydir, içinde gelenek, dil, sanat vardır" diyen Yermekbayev, kültürün içerisinde birçok somut ve soyut şeylerin var olduğunu aktardı.
Kültür diplomasisi...
Türk Akademisi Başkanı Mustafayev de kültürün insanları birleştirdiğini ve evrensel bir olgu olduğunu dile getirerek, "Kültür diplomasisi yumuşak bir güç olarak kalıyor. Kültür diplomasisi çok temel bir öğe, bu sadece hükümetleri değil sivil toplumu, insanı ilgilendirir. Kültür diplomasisi sayesinde ülkeler arasındaki ilişkileri idame ettirebiliriz. Bence kültür diplomasisinin kültürel teşvik gibi bir yönü var. Kültür diplomasisi kesinlikle birleştirici bir role sahip." görüşünü paylaştı.
"Başkalarının varlığını reddetmek, onu dışlamak anlamına geliyor"
IPIS Başkanı Khatibzadeh ise İran ve Türkiye'nin kadim medeniyetlerden olduğunu belirterek, iki ülkenin Mevlana kültürüne sahip bir tarihsel geçmişinin olduğunu hatırlattı.
Bu kültürün başkalarını dışlamamak, ötekileştirmemek olduğunu vurgulayan Khatibzadeh, "Başkalarının varlığını reddetmek, onu dışlamak anlamına geliyor. Kültür, kendi kimliğini tanımlamadır. Sizin kimliğiniz herhangi bir kimsenin kimliğini inkar etmekse siz başkasını dışlıyorsunuz demektir." ifadesini kullandı.
Khatibzadeh, dünyanın çok derin bir değişim yaşadığına ve buna dair yeni okumaların yapılması gerektiğine dikkati çekerek, dünyada artık sadece ABD, Rusya, Çin gibi büyük devletlerin değil başka devletlerin de önemli rol oynayabildiğini belirtti.
Maria Luisa Fantappie de kültürün birleştirebilir ve ayrıştırabilir yönünün olduğuna işaret ederek, "Kültür aslında kimliğimizin bir parçasıdır. Kültür ile kendi öz benliklerimiz ortaya çıkıyor, biz bunu her yerde görebiliyoruz." dedi.
Ortak ilham kaynakları olmadığı zaman öz benliklerin ortaya çıktığını ve kültürün ayrışmaya başladığını belirten Fantappie, şöyle devam etti:
"Bir şeyin sonunun yaklaştığının farkındayız, İkinci Dünya Savaşı sonrası sistemin çöktüğünü görüyoruz, acaba Küresel Güney bize yeni bir şey sunabilecek mi? Asıl zorluklardan biri bu. Beyaz Saray'dan gelen diplomasi daha çok parasal bir şey gibi gösteriliyor. Bu çok fazla sürecek bir şey değil."
Tarek Osman ise Antalya'da konakladığı otelden Akdeniz'i izlediğini anlatarak, "Buna inanarak diyebilirim ki bütün bir bin yıl boyunca muhteşem bir işbirliğinin yaşandığı bir yer. Bizler kültürü işbirliği platformu ve entegrasyon programı olarak mı kullanacağız yoksa kültürü bir silah olarak mı kullanacağız, aklıma gelen buydu." diye konuştu.
Bugünlerde sosyal medya ile insanlar arasında çok çeşitli etkileşimlerin olduğunu anımsatan Osman, bunun bir diyalog anlamına gelmediğini dile getirdi.