Antalya
Antalya'nın, Belek Turizm Bölgesi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen Antalya Diplomasi Forumu'nda moderatörlüğünü TRT World sunucusu Brenda Czeda'nın yaptığı panele, Mali Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Abdoulaye Diop, Nijer Dışişleri, İşbirliği ve Yurtdışındaki Nijerliler Bakanı Bakary Yaou Sangare ve Burkina Faso Dışişleri, Bölgesel İşbirliği ve Yurtdışı Burkinalılar Bakanı Karamoko Jean Marie Traore konuşmacı olarak katıldı.
"Varoluşsal bir kriz ile karşı karşıyayız"
Mali Dışişleri Diop, Sahel Devletleri İttifakı (AES) olarak varoluşsal bir kriz ile karşı karşıya olduklarını, hem terörle hem de askeri darbe ihtimaliyle mücadele ettiklerini söyledi.
"Ülkelerimiz tüm diğer ülkelerle çalışmaya hazırdır, buna açıktır. bölgesel entegrasyon konusunda çalışmaya hazırız." ifadelerini kullanan Diop, Afrika topluluğun eşsiz bir toplum olduğunu belirtti.
Diop, AES olarak yalnızca askeri boyuta odaklanmadıklarını, aynı zamanda düzensiz göçe maruz kalmamaları ve teröre de kurban gitmemeleri için gençlere fırsatlar açmak istediklerini anlatarak, "Silahlı kuvvetlerimizin gerekli işi icra edecek, faaliyetleri yürütecek gerekli donanımları, formasyonları, eğitimleri var" dedi.
"Türkiye, Çin, Rusya gibi ülkelere yüzümüzü döndük"
"Son yıllarda şunu fark ettik bazı Batı güçlerinin ambargolar kullanarak ülkelerimize, askeri malzemelere erişimi olmayan ülkelerimize ambargo getirmeye çalıştıklarını gördük. Bundan dolayı da biz Türkiye, Çin, Rusya gibi ülkelere yüzümüzü döndük. Ücretsiz değil, satın alım karşılığında temin etmemizi sağladılar." diyen Diop, şunları kaydetti:
"Birleşmiş Milletler (BM) misyonuyla Fransız güçleriyle birlikte içinde bulunmuş olduğumuz senaryolarda bağımlı haldeydik ve biz aslında buradaki konjonktürden çıkıp kendimiz, kendi ülkelerimizin güvenliğini uzun vadede tesis edebilmeyi amaçlıyoruz.
BM ölenlerin çetelesini tutmaktan vazgeçmeli. Çünkü yıl boyunca BM ne yaptı bizim topraklarımızda, terörle mücadele etmek için hiçbir şey, sıfır. İnsanların kendi hayatlarını korumak için, güvenliğini sağlamak için mücadele ettiler. BM'nin görevi ölüleri saymak değil, insanların hayatını kurtarmak."
Diop, Afrika Birliği'nin yaptırımları ile ilgili "Yaptırımlar cezalandırma politikası ve her zaman karşı çıktığımız bir husus. Bu kuruluşlara saygımız da var. Yaptırım değil, orada yapıcı bir yaklaşım ile bu durumdan çıkabilmek, çözüm üretebilmek ve buna göre uzun soluklu uzun vadeli bir çözüm bulabilmektir" dedi.
"ECOWAS, ülkelerin yararlarından ziyade farklı konulara odaklandı"
Nijer Dışişleri, İşbirliği ve Yurtdışındaki Nijerliler Bakanı Sangare ise ECOWAS'in ülkelerin yararlarından ziyade farklı konulara odaklandığını ve kurulduğu hedeflerin dışında çalıştığını fark ettiklerini ve de bu yüzden de bu örgütten çıkmaya karar verdiklerini dile getirdi.
"Bugün Ecowas'ın karşı karşıya kaldığı durum özerkl olma isteğidir. Fakat siz bir devlet olarak farklı ülkelere finansman sağladıkça egemen veya özerk olamazsınız." diyen Sangare, "İstikrarımızı bozmaya çalışan ülkelerin ellerinden geleni yapacaklarını biliyoruz, bunun için farklı ülkelerin gelip ittifakımıza birtakım engeller ve zorluklar çıkaracağını biliyoruz." şeklinde konuştu.
Sangare, "İttifakımıza katılabilirlen ama bunların koşulları olacaktır. Tabii ki Afrika ülkelerinden korkmuyoruz. Biz rejimlerden korkuyoruz. Çünkü genel manada Afrika halklarının bizlerle aynı şeyi düşündüğünü biliyoruz ama rejimler farklı düşünüyor olabilir." dedi.
"Eskiden bir saldırı olduğunda cevap verebilmek için bir Fransız komutanlığının talimatını beklememiz gerekirdi"
Eskiden bir saldırı olduğunda cevap verebilmek için bir Fransız komutanlığının talimatını beklemeleri gerektiğini ifade eden Sangare, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Onların gitmiş olması aslında bir nebze teröristlere giden finansman kaynaklarının da kesilmesini sağladı. Peki bu teröristlere giden finansal kaynakları kim finanse etmekteydi? Söz konusu ülkeler. Terörizmi finanse eden ülkeler onları finanse ediyor. Dolayısıyla onların ülkelerimizden gönderilmiş olması oradaki tedarik zinciri ve finansman kaynaklarının da kesilmiş olmasını sağladı.
Sahada ise git gide daha az sayıda insanın öldüğünü, daha az sayıda silahlı kuvvetlerimize karşı saldırıların olduğunu görebiliyoruz. Terörizmin bittiğini söyleyemeyiz tabii ki. Bu uzun vadeli bir mücadele. Bu uzun vadeli bir savaş fakat önemli bir ilerleme kaydedildiğini görebiliyoruz."
"Türkiye'nin terörle mücadele hususunda önemli bir destekçimiz"
Sangare, Türkiye'nin terörle mücadele hususunda önemli bir destekçileri olduğunu ve katkılarından çok memnun olduklarının altını çizerek, "Türkiye'nin daha fazla müttefikimiz olmasını bekliyoruz. Türkiye'nin ikili olarak yapmış oldukları ortada. İşbirliğinin nasıl geliştiğini görüyoruz. Son yıllarda ikili işbirliğinin nasıl olduğunu Türkiye'nin gerçekten de bölgede Afrika ile işbirliğinde Sahel ülkeleriyle daha fazla pay aldığını görüyoruz." açıklamasında bulundu.
Burkina Faso Dışişleri, Bölgesel İşbirliği ve Yurtdışı Burkinalılar Bakanı Karamoko Traore de 2022'de ülkesinin yüzde 50 oranında teröristler tarafından işgal edildiğini, 2025 yılının başına gelindiğinde ise geri kazanmış oldukları toprakların yüzde 71 olduğunu kaydetti.
"Burkina Faso'dan geliyorum ve ülkenin her bir ücra köşesine gidiyorum. Bunu bisikletimle dolaşarak da yapıyorum." diyen Traore, "AES olarak yeni konfederasyonumuzun yapmaya çalıştığı yeni bir vizyon katmak. Uzun bir zamandır kendi içine sıkışmış kalan yaşam alanlarımızda ve yararsız bir bölgede bulunurken kendi kapasitelerimize dayanarak yatırımcılara güvenli bir ortamı sunmayı hedefliyoruz." ifadelerini kullandı.
"Eğer tehlikeli bir durum ile karşı karşıya olmuş olsaydık ülkemizde yatırım olmazdı"
Traore, bu yıl beşten fazla fabrika açılışı gerçekleştirdiklerine dikkati çekerek, "Eğer tehlikeli bir durum ile karşı karşıya olsaydık ülkemizde yatırım olmazdı." dedi.
Türkiye ile sadece askeri alanda değil, bütün kalkınma alanlarında bir çalışmanın söz konusu olduğunu anlatan Traore, "Üç ülke olarak (Burkina Faso, Mali ve Nijer) yalnızca askeri bir ittifak kurmuş gibi algılanıyor ama şu göz ardı ediliyor; kalkınma alanında da bir çalışma var. Sahada terörle mücadele konusunda bir çalışma varken aynı zamanda kalkınmayla ve sosyal alanlarda da çok büyük bir çalışma devam ettiriliyor." diye konuştu.