Berlin
Ülkede 9 Haziran’da düzenlenen Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde koalisyon hükümetini oluşturan ve renklerinden dolayı "trafik ışığı koalisyonu" olarak nitelendirilen Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) oy kaybederek büyük darbe aldı.
Seçimlerde aşırı sağcı popülist Almanya için Alternatif (AfD) Partisi, 2019’a göre oy oranını 4,9 puan artırarak yüzde 15,9 ile Alman siyasetinde ikinci sıraya yerleşti.
Berlin Hür Üniversitesinin Otto-Suhr Siyasi Bilimler Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Thorsten Faas, AP seçim sonuçlarına ve AfD'nin güçlenmesine ilişkin değerlendirmede bulundu.
Faas, AP seçimlerinde Almanya’daki katılım oranının arttığına işaret ederek Avrupa'ya olan ilginin bu kez nispeten yüksek olduğunu, ülke siyasetinin çok yoğun bir şekilde etkilendiği bir seçim yaşadıklarını söyledi.
"Hükümete yönelik memnuniyetsizlik, tartışmaları etkiledi." diyen Faas, bu bakımdan ideal şartlarda istenilen bir Avrupa Parlamentosu seçimlerinin gerçekleşmediğini kaydetti.
Koalisyon hükümeti krizde mi?
Faas, Almanya'daki koalisyon hükümetinin krizde olup olmadığına yönelik soruya şöyle cevap verdi:
“Hükümet için zor bir dönem. İktidarda bulunan tüm partilerin destek oranları çok çok düşük. FDP mecliste kalıp kalmamayla karşı karşıya ya da bununla mücadele ediyor. Şansölyenin partisi (SPD) yüzde 14’te.
Bunlar çok çok kötü oranlar ve aynı zamanda partiler bir sonraki seçim kampanyasına nasıl girecekleri konusunu daha fazla düşünmek zorundalar. Bu durum koalisyon için hayatı daha da zorlaştıracak ve onları kesinlikle kriz durumlarına götürecektir.”
Erken seçim kararı beklemiyor
Almanya’da erken seçimin sıra dışı bir durum olduğunu aktaran Faas, “Bunun gerçekleşmesini sağlamak da o kadar kolay değil. Dahası üç partiden hiçbiri şu anda erken seçimin yapılmasını istemeyecektir. Anket sonuçları kötü.” diye konuştu.
Faas, bu yüzden Fransa’da yaşananların Almanya'da görüleceğini düşünmediğini belirterek “Bunun yerine dükkanı bir arada tutmaya, bütçeye ilişkin zorlu müzakerelerde koalisyonu sürdürmeye çalışacaklar. Ancak sonucu açık. Trafik ışığı koalisyonu için durum gerçekten zor.” değerlendirmesinde bulundu.
Doğudaki memnuniyetsizlik tepkisel oylara yol açıyor
Almanya’nın doğusunda aşırı sağcı AfD’nin, batı eyaletlerinde ise Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin zaferle çıktığının hatırlatılması üzerine Faas, tarihi tecrübelerin çok uzun süreli bir etkiye sahip olduğunun görüldüğünü belirterek şunları söyledi:
“Öyle ki Almanya'nın birleşmesinden 30 yıl sonra bile bu eski sınır bir seçim gecesi aniden ortaya çıkıveriyor. Doğu Almanya'da seçmenlerle partiler arasındaki bağlar çok daha gevşek.
Bu da yerleşik partilerin orada başarılı olmasını gerçekten çok daha zor hale getiriyor. Hükümetten memnuniyetsizlik de orada çok daha fazla. Bu yüzden 'tepki partilerine' daha sık oy veriliyor."
AfD’nin Almanya’nın doğusunda neden başarılı olduğunu değerlendiren Faas, burada başarı sağlayan ya da başarısızlığa katkıda bulunan şeyin AfD içindeki kişiler olmadığını dile getirerek "AfD, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş ve göç konularına ilişkin diğer partilerden farklı pozisyonları savunuyor. Bu, Doğu Almanya'da geniş destek buluyor ve hükümete yönelik memnuniyetsizlik de özellikle Doğu Almanya'da çok yüksek.” dedi.
Faas, AfD’nin bunu sistematik olarak kullanmaya çalıştığını ve başarılı olduğunu kaydetti.
Aşırı sağ gelecekte hükümette yer alabilir mi?
Diğer Avrupa ülkelerinde de aşırı sağcıların yükselişte olduğu hatırlatılan ve Avrupa'nın tehlikede olup olmadığına ilişkin soruyu yanıtlayan Faas, birçok ülkede sağcı güçlerin, popülistlerin ve kısmen aşırı sağcıların yükselişinin görüldüğünü belirtti.
Faas, "Bunlar demokrasiler için yapısal zorluklardır. Olumlu haber ise AP'de hala istikrarlı çoğunlukların oluşturulabiliyor olmasıdır. Ancak bu bir parça daha zorlaştı ve uzun vadede bu, projenin gelecekte başarılı olmasını kesinlikle daha da güçleştiriyor." değerlendirmesini yaptı.
Faas, AfD’nin gelecekte Almanya’da federal düzeyde veya eyaletlerde hükümette yer alıp almayacağı şeklindeki soruya karşılık da bir partinin hükümette yer alabilmesinin çok uzun zaman aldığını belirterek “Yeşiller de ve Sol Parti de böyleydi. Burada gerçekten sağcı, potansiyel olarak aşırı sağcı bir partiyle karşı karşıyayız. Bence buradaki engel daha da yüksek. Bu bakımdan bugün bunu gerçekten tasavvur edemiyorum.” ifadelerini kullandı.