ANKARA
Anayasa Mahkemesinin, olağanüstü hale (OHAL) ilişkin kanun hükmünde kararnameler (KHK) ile mağdur olunduğu iddiasıyla yapılan 4 ayrı başvuru için verdiği kararların gerekçelerinde, OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu adres gösterilerek, "başvuru yollarının tüketilmemiş olması" nedeniyle başvuruların reddedildiği bildirildi.
OHAL kapsamında çıkartılan 667 sayılı KHK ile özel eğitim kurumu kapatılan kişi, aynı KHK ile kapatılan bir özel eğitim kurumunda öğretmenlik yapan kişi, 672 sayılı KHK ile Milli Eğitim Bakanlığından ilişiği kesilen öğretmen ve yurt dışında eğitim görürken 673 sayılı KHK ile öğrencilikle ilişiği kesilen kişinin, Anayasa Mahkemesine bireysel başvurularına ilişkin ret kararlarının gerekçeleri Resmi Gazete'de yayımlandı.
Gerekçeli kararda, OHAL Komisyonunun görev alanına giren konularda daha önce herhangi bir yargı mercine başvurmuş ya da dava açmış olanlar hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına dair hükmün kurulacağı ve dosyaların yeni bir başvuru şartı aranmaksızın Komisyona gönderileceği hatırlatıldı.
Bu düzenlemenin olağan kanun yollarına ilişkin olduğu vurgulanan kararda, "Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu ise olağan nitelikte bir kanun yolu değildir. Bu nedenle Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvurular 685 sayılı KHK'nın geçici 1. Maddesi kapsamına girmemektedir. Dolayısıyla somut bireysel başvurunun kabul edilebilirlik kriterleri bakımından değerlendirilmesi gerekir." ifadelerine yer verildi.
Anayasa Mahkemesine bireysel başvurunun, hak ihlallerinin alt mahkemelerce düzeltilmemesi halinde gerçekleştirilecek ikincil nitelikte bir başvuru yolu olduğuna işaret edilen kararda, bireysel başvuru için öncelikle olağan kanun yollarının tüketilmesinin zorunlu olduğu anımsatıldı.
Başvuru yollarının tüketilip tüketilmediğinin, ilke olarak Anayasa Mahkemesine başvurunun yapıldığı tarihteki duruma bakılarak değerlendirildiği ifade edilen kararda, "Ancak Anayasa Mahkemesi, bazı durumlarda bireysel başvuru yapıldıktan sonra oluşturulan yeni başvuru yollarının tüketilmesi gerektiğine de karar verebilir. Özellikle belli bir konudaki yapısal ve sistemik sorunlara çözüm bulmak amacıyla sonradan oluşturulmuş bir yol söz konusu ise ikincillik ilkesi, o konudaki temel hak ve özgürlüklerin ihlali iddialarının, bu yol vasıtasıyla, öncelikle idari ve yargısal makamlarca değerlendirilmesine imkan tanınmasını gerekli kılabilir." değerlendirmesi yapıldı.
OHAL Komisyon kararlarına karşı yargı yolunun açık olduğu belirtilen gerekçeli kararda, başvurucuların ihlal iddiaları dikkate alındığında ilk bakışta ulaşılabilir, ihlal iddiaları ile ilgili başarı şansı sunma ve yeterli giderim sağlama kapasitesi olduğu görünen Komisyona başvuru yolu tüketilmeden yapılan başvurunun incelenmesinin bireysel başvurunun "ikincil niteliği" ile bağdaşmayacağı sonucuna varıldığı kaydedildi.
Kararda, "Başvurunun, başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna oybirliğiyle karar verildi." ifadeleri kullanıldı.