Siirt, Diyarbakır
İlkbaharın gelişiyle doğaseverler ve fotoğraf tutkunlarının rotasını çevirdiği ilçedeki 1800 rakımlı Bacavan Yaylası'nda Latince adı Neurergus strauchii olan benekli semenderlerin popülasyonuna rastlandı.
Yaylada yürüyüş yapan doğaseverler rastladıkları, nesli koruma altında olan bu endemik türü yakından gözlemleme ve doğal yaşam alanında fotoğraflama fırsatı buldu.
"Herkese bunları görmek nasip olmuyor"
Batman'dan yürüyüş için yaylaya gelen öğretmen Cuma İşcan, AA muhabirine, zaman zaman bu tür doğa gezilerine çıktıklarını belirterek, bu gezintiler sırasında çok güzel manzaralarla karşılaştıklarını söyledi.
Bacavan Yaylası'nda doğanın barındırdığı binbir renkli çiçeklerin yanı sıra benekli semenderleri de görme fırsatı bulduklarını ifade eden İşcan, "Benekli semenderi ilk defa gördüm. Burada semenderlere tanıklık etmek mükemmel. Çok güzel desenleri, mükemmel renk uyumları var. Bunlar kaçırılmayacak anlar. Herkesi bu güzelliklere tanıklık etmeye bekliyoruz." dedi.
Öğretmen Nazir Elçiçek de daha önce haberlerde gördüğü semenderleri fotoğraflamanın heyecanını yaşadığını belirtti.
"Bu semenderler koruma altında olan endemik bir tür. Dolayısıyla burayı ziyaret eden insanlar dikkatli bir şekilde bunlara yaklaşım sergilemeli. Bunların neslinin devam edebilmesi için korunmaları gerekiyor." diyen Elçiçek, doğaya çöp ve diğer yabancı cisimlerin bırakılmamasını istedi.
Mardin'den gelen öğretmen Alişan Erdoğan ise semenderlerin güzelliğine dikkati çekerek, endemik türlerin neslinin devam etmesi gerektiğini belirtti.
"Benekli semenderleri suda görünce çok heyecanlandım"
Öğretmen Şirine Gavaş da yürüyüş sırasında suda rastladıkları semenderleri ilk defa gördüğünü anlattı.
Gavaş, "Benekli semenderleri suda görünce çok heyecanlandım. Umarım neslini koruyabiliriz ve gelecek nesillere aktarabiliriz. Bunun için özellikle doğayı gezerken zarar vermemek çok önemli. Maalesef bazen gittiğimiz yerlerde insanların çöplerini bıraktığını görüyoruz. Bu çok yanlış bir şey. Doğayı korumamız lazım." diye konuştu.
"Yeryüzünde sadece bu bölgelerde bulunuyor"
Bir ziyaret için geldiği Diyarbakır'da AA muhabirine benekli semenderlerle ilgili bilgi veren Adıyaman Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Zülfü Yıldız, kurbağa ve sürüngen sistematiği ve ekolojisi (Herpetoloji) alanında çalışmalar yaptığını belirterek, benekli semenderin de Türkiye'nin endemik türleri arasında yer aldığını söyledi.
Benekli semenderin Siirt, Diyarbakır, Adıyaman, Elazığ, Malatya, Tunceli, Muş, Bingöl ve Van gibi Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin bazı illerinde dağılış gösterdiğini ifade eden Yıldız, "Yeryüzünde sadece bu bölgelerde bulunuyor. Normalde karasal bir türdür ve sadece üreme döneminde temiz sulara gelir. Temiz sulara yumurtalarını bırakır ve bu yumurtalardan larvalar gelişir. Larvalar metamorfozunu tamamladıktan sonra karasal habitata geçerler." dedi.
Ergin bireylerin sadece nisan ve mayıs aylarında, larvalarının ise mayıs ve haziran aylarında su içerisinde görüldüğünü anlatan Yıldız, bu süreçten sonra suda görülmediklerini belirtti.
Benekli semenderin özellikle geceleri aktif olduğunu, üreme döneminde ise gündüz gölge yerlerde görüldüğünü dile getiren Yıldız, şunları kaydetti:
"Bu bir kurbağa türüdür. Bunlar genellikle küçük böcekler, su canlıları, solucan gibi yumuşak ve yutabilecekleri canlılarla beslenirler. Ülkemizde Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin özellikle yüksek rakımlı kesimlerinde ve kar sularının dere, pınar oluşturduğu bölgelerde dağılış gösteriyorlar. Çünkü semenderler yumurtalarını suya bırakmak zorundalar ve bu su genellikle temiz su, pınar suyu veya eriyen kar suları olmak zorunda. Bundan dolayı yüksek rakımlarda dağılış gösteriyorlar ve bunların yaşayabilmesi, metamorfozları tamamlayabilmesi için bulundukları alanda mutlaka bir su kaynağının olması gereklidir."
"Bu semender türü de biyoçeşitliliğimizin önemli bir unsuru"
Benekli semenderin Uluslararası Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) "Least Concern (LC)" kategorisinde "asgari endişe" duyulan türler arasında yer aldığını belirten Yıldız, yapılan bilimsel çalışmalar sonucu Türkiye'de popülasyonunun bilinenden daha büyük olduğunu ve neslinin artık tehlike altında olmadığını vurguladı.
Yıldız, doğadaki her türün besin zincirinin bir parçası olarak bir görevinin bulunduğuna işaret ederek, şu bilgileri paylaştı:
"Doğadan bir türü aldığınız, ona müdahale ettiğiniz, yok ettiğiniz zaman bundan birçok şey etkilenecektir. Bu semender türü de özellikle biyoçeşitliliğimizin önemli bir unsuru. Çünkü endemik. Endemik dediğimiz, sadece belirli bir bölgede yaşayan türlerdir ve ülkemize endemik olan bir türün korunması biyoçeşitliliğimizin bir zenginliğidir. İnsanlar bu ve benzeri türleri gördüğünde onlara müdahale etmeden sadece fotoğraflarını çekerek veya izleyerek gözlemleyebilirler. Onun dışında yakalamaya çalışmamaları, dokunmamaları, bulundukları habitatı tahrip etmemeleri, kirletmemeleri gerekir ki nesilleri sürekli devam edebilsin."
Kaynak: AA
dikGAZETE.com