Ankara
Bangladeş'te hükümetin, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) yayılmasını önlemek amacıyla ülke çapında aldığı önlemler nedeniyle ulaşım sektöründe çalışan milyonlarca kişi işsiz kaldı.
İnsan hakları grupları ve sendikalara göre, hükümetin acil seferler hariç tüm ulaşımı iptal ettiği 26 Mart'tan bu yana, 9 milyona yakın işçi gelir kaynaklarını kaybetti.
İnsan hakları gruplarının aktardığına göre, büyük bölümü sözleşmeli ve günlük gelir bazlı çalışan işçiler, ulaşım sektörünün yetersiz maaş koşulları nedeniyle herhangi bir maddi yardım alamıyor.
Başkent Dakka ve güneydoğu liman kenti Chittagong’da yaşayan ve isimlerinin açıklanmasını istemeyen ulaşım sektöründe çalışan iki işçi, karşılaştıkları zorlukları anlattı.
Araçlar çalıştığı sürece ödeme aldıklarını belirten başkentteki işçi, "Tekerlekler durur durmaz, para da durur. Bunun nedeni sözleşmelerimiz. Daimi personel değiliz, bu nedenle gelirimiz günlük işimize bağlı." dedi.
Chittagong’daki işçi ise hükümet, ulaşım şirketi sahipleri ve işçi derneklerinin kendilerine yeterince destek vermemesinden yakınarak, "Hükümetin kısıtlamalarından sonra çalışacak hiçbir işi kalmayan yüzlerce ulaştırma işçisi biliyorum.
Boş oturmaktan başka seçenekleri yok. Birçoğu artık aileleri için günlük yemek ihtiyaçlarını bile karşılayamıyor." ifadelerini kullandı.
Kendilerine maddi yardım sağlanacağına dair bir belirti olmadığını söyleyen işçi, hükümet, şirket sahipleri ve derneklerden yardım görmedikerini vurguladı.
Dayanışma çağrısı
Bangladeş Yolcu Refahı Derneği, şirket ve sendikalara yaptığı çağrıda, sürücü ve diğer personel de dahil olmak üzere krizden etkilenen yaklaşık 9 milyon ulaştırma işçisine destek verilmesini istedi.
Derneğin Genel Sekreteri Mozammel Hoque Chowdhury, şunları söyledi:
"Resmi olmayan verilere göre, Bangladeş'te kara yolu taşımacılığında 7 milyon işçi ve deniz taşımacılığında 2 milyon işçi çalışıyor. Hemen hemen hepsi şu anda muazzam sıkıntılarla karşılaşıyor ve işverenlerden, sendikalardan veya diğer işçi gruplarından yardım almıyorlar."
Chowdhury, şirket sahiplerinin ve sendika liderlerinin işçiler için toplanan fonları zimmetine geçirdiğine dair çeşitli raporlar olduğunu da öne sürdü.
Ulaşım sektöründe standart bir ücret yapısı bulunmadığının, şirketler ve işverenlerin işçilerle kalıcı sözleşmeler yapmakta gönülsüz olduklarının altını çizen Chowdhury, "Giderek daha fazla ulaştırma işçisinin bu sektörden ayrıldığını görüyoruz.
Bazı tahminler, tüm iş gücünün yüzde 10'unun son iki hafta içinde diğer mesleklere geçtiğini söylüyor." diye konuştu.
Yardım edecek kimse yok
Bangladeş Karayolu Taşımacılığı İşçi Birliği Başkanı Hanif Khokan, ülkedeki yaklaşık 7 milyon kara yolu işçisinin uygun iş sözleşmesinin olmadığını söyledi.
Khokan, resmi olarak iş belgesi almadıklarına ve sözleşmelerinin günlük veya aylık ücretlere tabi olduğuna işaret ederek, "Başka herhangi bir ödenek veya avantaja sahip değiliz. Bu yapı değişene kadar haklarımızdan mahrum kalacağız." dedi.
Şoförlük yapan Khokan, kazançlarının, "zorbalık kültürü" şeklinde tanımladığı ve "chanda" olarak bilinen refah fonları nedeniyle daha da azaltıldığını aktardı.
Khokan, güzergahlarının çeşitli noktalarında, otobüs ya da kamyon terminallerinde refah fonu için belirli bir miktar ödeme yapmak zorunda olduklarını kaydetti.
Bazı grupların bu durumdan istifade ettiklerini ve bu nedenle söz konusu miktarın 2010'da, polis memurlarının huzurunda, şirket sahipleri ve işçiler arasındaki görüşmelerden sonra sabitlendiğini anlatan Khokan, buna rağmen sıkıntıların giderilemediğini belirtti.
Khokan, refah fonuna katkıda bulunan işçiler ihtiyaç duyduğunda ise herhangi bir işveren, sendika lideri ya da paranın gözükmediğini sözlerine ekledi.
Vaatler ve yolsuzluk
Bangladeş Karayolu Taşımacılığı Sahipleri Birliği Genel Sekreteri Khandaker Enayet Ullah, ulaştırma şirketlerinin ihtiyaç duyan işçilere yardım etmeye çalıştığını iddia etti.
Ullah, tecritten etkilenen işçilere özel fonlarla yardımcı olmak için Başbakan Şeyh Hasina'ya resmi bir talep hazırladıklarını bildirdi.
Ullah ayrıca, bu zor zamanlarda tüm ulaşım işçilerine yardımcı olmak için ellerinden gelenin en iyisini yaptıklarını söyledi.
İktidar partisi üyesi ve ulaştırma sektöründe etkili bir isim olan Ullah, bu yılın başlarında bir yolsuzluk soruşturmasına konu olmuştu.
Yolsuzlukla Mücadele Komisyonu, şubat ayında, Ullah'ın ulaşım sektöründen günlük 10 milyondan fazla Bangladeş takası (125 bin dolar) elde ettiğine yönelik raporlar üzerinden bir soruşturma başlatmıştı.
Ullah ise söz konusu iddiaları kendisine karşı "komplo" kurulduğu gerekçesiyle reddetmişti.
Kaynak: AA