'Bayram tatilinde uykusuz yola çıkmayın'

Eskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesi Kulak Burun Boğaz (KBB) Kliniği uzman doktorlarından Fidan, yazılı açıklamasında, yapılan araştırmalarda, ölümcül trafik kazalarının yaklaşık dörtte birinin uykusuzluğa bağlı olduğunu gösterdiğini belirtti.

Bayram tatilinde uzun yola çıkmayı planlayan sürücülerin özellikle uyku yoksunluğunun en fazla hissedildiği sabahın erken saatlerinde yola çıkmamaları gerektiğini ifade eden Fidan, şunları kaydetti:

"Uyku ihtiyacı tam olarak karşılanmamış bir kişinin beyni, bir an önce uykuya geçişi sağlayacak şekilde bir 'uyku baskısı' altında kalır. Uyanık kalınan süre arttıkça uykuya geçişi hızlandıracak bu baskı da artar ve kişinin uykuya direnme gücü azalır. Böylece kişi daha kolay uykuya dalar. Her ne kadar kişiler uykularının geldiğini hissettiklerinde "uyanık kalabilirim" diye düşünseler de uyku çok güçlü bir biyolojik dürtüdür. Dolayısıyla uyanıklığın çok kritik olduğu motorlu araç, kesici-delici alet kullanımı gibi durumlar için uykusuzluk büyük bir tehlike arz eder."

Fidan, erişkinlerde gerekli uyku süresinin kişiye göre değiştiğini ancak günde ortalama 7-8 saat uyumak gerektiğini, sağlıklı bir yaşam için tüm uyku evrelerinin tamamlanmasının zorunlu olduğunu belirterek ABD'de uykusuzluk üzerine yapılan bir araştırmada trafik kazalarının yüzde 7'sinin uykusuzluktan kaynaklandığının belirlendiğini aktardı.

Uykusuzluk ve vardiyalı çalışma gibi gündüz uykuya yol açan diğer uyku bozukluklarında da kaza yapma riskinin yüksek olduğunu ve bayram tatili boyunca trafikte yoğunluk olacağını anlatan Fidan, şöyle devam etti:

"Uzun yola çıkmayı planlayan sürücülerin yola çıkmadan önce normal uyku sürelerini uyumaları ve özellikle uyku yoksunluğunun en fazla hissedildiği sabahın erken saatlerinde yola çıkmamaları gerekmektedir. Uykusuzluk ve uyku apnesi hastalığı olanların, vardiyalı çalışanların da mümkün olduğunca trafiğin çok yoğun olduğu bayram boyunca araba kullanmaktan kaçınmaları gerekir. Özellikle uzun yol olmak üzere trafiğe çıkacağımız önceden belliyse, yola çıkmadan önceki süreçte bazı önlemler alabiliriz. Yola çıkmadan önceki gece 6-8 saatlik bir uyku uyunması, kaza riskini aza indiren en değerli önlemdir. Gece yarısı ile saat 06.00 arasında yola çıkmamak gerekir çünkü bu saatler arasında uyku baskısı daha fazla olur."

Fidan, sürücülerin en az 2 saate bir mola vermeleri gerektiğine de işaret ederek yola çıkmadan önce veya yolculukta bir mola verip kısa bir uyku uyumanın dikkatin toparlanmasına yardımcı olacağını, bu kısa uykunun 20 dakikayı geçmemesi gerektiğini belirtti.

Yolculuk sırasında veya molalarda kafein içeren kahve gibi içeceklerin tüketilmesinin uyanıklık sağlamak için iyi olabileceğini ancak kafeinin etkisini yaklaşık 30 dakika sonra göstereceğini kaydeden Fidan, "Yine kafeinin etkisinin kısa süreceğini akılda tutmak gerekir. O nedenle tek başına kafeinli içecek tüketmek bir önlem niteliği taşımaz. Tek başına yerine yedek sürücü olabilecek birisiyle yolculuk etmek ve iki saatte bir sürücü değiştirip diğerinin dinlenmesine izin vermek faydalı olur." ifadelerini kullandı.

Kaynak: AA