BM Ortadoğu Özel Koordinatörü Mladenov: Mescid-i Aksa'da artan gerilim dini çatışmaya dönebilir

Birleşmiş Milletler (BM) Ortadoğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Nikolay Mladenov, Mescid-i Aksa ve çevresinde artan gerilimin İsrail-Filistin sorununun ötesinde dini çatışmaya dönme potansiyeli taşıdığını söyledi.

BM Güvenlik Konseyi, dün gerçekleşen kapalı oturumun ardından bugün de aylık olağan "Filistin dahil Ortadoğu'daki gelişmeler" toplantısını gerçekleştirdi.

Toplantının başında Konseye sunum yapan Mladenov, Mescid-i Aksa ve çevresinde yaşanan olayların hala büyüme riskinin bulunduğuna dikkati çekerek, "Kutsal mekanlarda son 11 günde yaşananlar, gerginliğin İsrail-Filistin sorununun çok ötesinde din savaşına dönüşerek tüm bölgeyi şiddet girdabının içine çekme riskini gözler önüne serdi." dedi.

İsrail'in metal dedektörleri kaldırma kararını olumlu bulduğunu ifade eden Mladenov, "İsrail hükümetinin metal dedektörleri kaldırma kararının gerginliğin yatışmasını sağlama ve ibadet edenlerin kutsal mekanlara girebilmelerine imkan vermesini umuyorum." diye konuştu.

Mladenov, tüm taraflara provokasyonlardan uzak durma çağrısı da yaparak, özellikle "işgalci İsrail'in" uluslararası hukuk altındaki sorumluluklarına uymasını ve daha fazla can kaybı yaşanmasını engellemesini istedi.

Mladenov konuşmasında İsrail'in yasa dışı konut inşası planlarını da eleştirerek yeni yerleşim birimi kurma çalışmalarının geçen yıla göre daha da hız kazandığını ve sadece temmuz ayında 2 bin 300 yeni konut planında ilerleme sağlandığını kaydetti.

Mladenov, "Bir kez daha vurgulamak isterim ki işgal altındaki Filistin topraklarında yerleşim faaliyetleri uluslararası hukuka göre yasa dışıdır ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını engelleyerek iki devletli çözüm şansının altını oyuyor." dedi.

Gazze'deki insani sorunlara da değinen Mladenov, Filistinli gruplara birlik çağrısı yaparak, "Filistinli gruplar ya ideolojik farklılıklarını aşmak için çalışacaklar ya da bu şekilde devam ederek Gazze'nin tamamen çökmesini garanti edecekler." ifadelerini kullandı.

Konseyde konuşan Filistin'in BM Daimi Temsilcisi Riyad Mansur da konuşmasında, İsrail'in Mescid-i Aksa'yı Müslümanlara kapatma ve kontrol noktası oluşturma kararlarını kınadı.

İsrail'in provokasyonlarının şiddet sarmalına dönüşebileceği uyarısı yapan Mansur, BM Güvenlik Konseyinden barış ve güvenliği sağlama sorumluluğunu yerine getirerek, İsrail'e yasa dışı eylemlerden vazgeçmesi için net mesaj vermesini istedi.

Filistin halkının kutsal mekanlarındaki haklarının ve ibadet etme özgürlüğünün engellenmesine barışçı gösterilerle karşı çıktığını vurgulayan Mansur, "Filistin halkı silahsız ve savunmasız bir halktır. İşgalci İsrail, Filistin halkına Filistin topraklarında uyguladığı terör nedeniyle hesap vermelidir." ifadelerini kullandı.

İsrail'in BM Daimi Temsilcisi Danny Danon ise Filistin yönetimini "teröristlere maaş ödemekle" suçlayarak BMGK'nın bu konuyu gündeme almasını istedi.

Danon, 2003'teki canlı bomba saldırısında yakınlarını yitirdiğini öne sürdüğü bir İsrailliyi de Konseye getirerek, saldırıyı düzenleyenlerin Filistin'den maaş aldığını iddia etti.

Öte yandan, Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi Francois Delattre, Kudüs'teki krizin, dini mekanlar söz konusu olduğunda olayların bölgenin de ötesine taşacağını gösterdiğine dikkati çekerek, "Mescid-i Aksa'nın kapılarına kurulan metal dedektörlerin kaldırılması umut verici. Bunun kalıcı bir çözüme giden yol olmasını umut ediyoruz." ifadelerini kullandı.

İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Matthew Rycroft da "Metal dedektörlerin kaldırılması memnuniyet verici ve gerilimi azaltmaya yönelik bir adım." değerlendirmesinde bulundu.

Rycroft, Gazze'deki elektrik kesintisi, giderek kötüleşen insani durum ve Doğu Kudüs'te artan yasa dışı yerleşim birimlerinden son derece endişe duyduklarını da sözlerine ekledi.

Muhabir: Mustafa Keleş, Betül Yürük