Cenevre
Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu, Beşşar Esed rejiminin İdlib ve çevresinde sağlık kuruluşları ve sivil unsurları vurarak savaş suçu işlediğine dair makul gerekçeler olduğunu, Rusya Hava Kuvvetlerinin de İdlib'de misket bombası kullanarak ve sivil unsurlara gelişigüzel saldırılar düzenleyerek savaş suçları teşkil eden eylemlerde bulunduğunu duyurdu.
Komisyonun Kasım 2019 - Haziran 2020'yi kapsayan Suriye'nin İdlib ili ve çevresindeki insan hakları durumuna ilişkin hazırladığı 29 sayfalık rapor açıklandı.
Raporda, zaten "savaş yüzünden mahvolmuş" ve "yaygın insan hakları ihlalleri" ile "savaş suçlarının yaşandığı" İdlib'de halkın şimdi de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla karşı karşıya olduğu vurgulandı.
"Suriyeli çocuklar, kadınlar ve erkekler, hükümet (Esed rejimi) yanlılarının 2019'da silahlı grupların elinde kalan son bölgeleri de ele geçirmek için başlattığı askeri harekatta sonu gelmeyen acılara maruz kaldı." ifadesi kullanılan raporda, rejim ve destekçilerinin havadan ve karadan sınırsız bombardımanları, tutuklama, işkence, yağma ve yerinden edilme olayları bu acılara örnek olarak gösterildi.
Raporda, son 8 ayda bölgede 17 hastane ve sağlık kuruluşu, 14 okul ve 9 pazar yeri ile 12 saldırıda da sivillerin yaşadığı evlerin hedef alınması olmak üzere 52 saldırı gerçekleştirildiği aktarıldı.
Komisyon raporunda, İdlib ve çevresinde yakın geçmişte sadece üç ayda 1 milyondan fazla sivilin yerinden edilmesine ilişkin BM İnsan Hakları Konseyinin özel soruşturma açılması talebinde bulunduğu bilgisi paylaşıldı.
Savaş suçu vurgusuRejim ve Rusya'ya yönelik savaş suçları da dahil pek çok suçlamanın yer aldığı raporda, şunlar kaydedildi:
"Suriye hükümeti (rejim), Rusya Hava Kuvvetleri ile birlikte İdlib ve Halep'in batısındaki bazı bölgeleri yeniden ele geçirmek için askeri hareketlerini havadan ve karadan saldırılar yaparak dramatik şekilde artırdılar.
Bu saldırılar, sivil altyapıyı, insansızlaştırılmış köyleri, kasabaları kırıp geçti ve yüzlerce Suriyeli kadın, erkek ve çocuğun hayatına mal oldu."
Raporda, çok sayıda hastane, okul, pazar yeri ve evin hava ve kara saldırılarıyla vurularak tahrip edildiği, bu şekilde hedef gözetmeksizin yapılan saldırılar ve misket bombası kullanılmasının savaş suçlarına giren eylemler arasında olduğu belirtildi.
Esed rejiminin İdlib ve çevresinde sağlık kuruluşları ve sivil unsurları vurarak savaş suçu işlediğine dair makul gerekçeler bulunduğu vurgulanan raporda, rejimin ayrıca ayrım gözetmeksizin sivil bölgeleri, okulları ve koruma altındaki yapıları kasten vurduğu, binlerce sivili öldürdüğü veya yaraladığı ifade edildi.
Misket bombaları da raporda yer aldıRaporda, Rusya Hava Kuvvetlerinin de İdlib'de misket bombası kullanarak ve sivil unsurlara havadan ve karadan gelişigüzel saldırılar düzenleyerek savaş suçları teşkil eden eylemlerde bulunduğu belirtildi.
Raporda ayrıca Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) da savaş suçu teşkil edebilecek eylemlerde bulunduğu kaydedildi.
Sivillere yönelik saldırıların detaylarının yer aldığı raporda, İdlib'deki Maarratünnuman ve Eriha ile Halep'in batısındaki Etarib ve Daret İzze bölgelerinde aralık ortasında başlayan ve şubat ortasına kadar süren saldırılarda sivil nüfusun ayrım gözetmeyen saldırılara maruz kaldığına dikkat çekildi.
Ayrıca sivillere, okullara ve sağlık kuruluşlarına yapılan saldırıların savaş suçları kapsamında olduğunun altı çizildi.
Komisyon raporu, İsviçre'nin Cenevre kentinde devam eden BM İnsan Hakları Konseyinin 44. oturumunda 14-15 Temmuz'da sunulacak.
Kaynak: AA