İSTANBUL (AA) - AA muhabirinin Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerinden derlediği bilgiye göre yerli gerçek yatırımcı sayısı 2018'de bir önceki yıla göre 87 bin 194 kişi artarak 1 milyon 163 bin 276'ya yükselirken, milyoner sayısı ise 539 kişi azaldı.
Borsada hesabı bulunan yerli gerçek kişilerin toplam portföyü ise 2018'de 61 milyar 146 milyon liraya geriledi. Aynı yatırımcı grubunun 2017 sonundaki toplam portföyü 65 milyar liranın üzerindeydi.
Yerli gerçek yatırımcılar arasındaki milyonerlerin sayısı 2018'de pay piyasalarının ortalama yüzde 20,9 değer kaybetmesinin de etkisiyle 539 kişi azalarak 5 bin 643'e geriledi. Sayısal olarak toplamın ancak binde 5'ini oluşturan milyonerlerin, borsadaki yerli gerçek yatırımcı toplam portföy büyüklüğünün yüzde 55'ine sahip olması dikkati çekti.
Borsada 100 bin lira üzerinde portföyü olan yatırımcılara bakıldığında ise 72 bin 968 kişi ile sayısal olarak toplamın sadece yüzde 6,3'üne sahip oldukları, buna karşın toplam portföydeki paylarının yüzde 83 seviyesine ulaştığı görülüyor.
Öte yandan borsada 1 milyon kişinin üzerinde yatırımcı bulunan 50 bin lira altı portföye sahip yatırımcı diliminin, toplam portföy büyüklüğü içindeki payı yüzde 10'u bile bulmuyor. 2018 sonu verilerine göre borsada 50 bin liranın altında portföy büyüklüğüne sahip yatırımcı sayısı 1 milyon 26 bin 30 kişi, bunların toplam portföy büyüklüğü de 5 milyar 833 milyon lira oldu.
Gençlerin borsaya ilgisi güçlü değil
2018'de borsaya gelen 87 bin 194 yeni yatırımcının 29 bin 171'i, yani bir başka deyişle yüzde 33'ü, 35 yaş altındaki yatırımcılardan oluşurken, 58 bin 23 yatırımcı 35 yaş üzerindeki kişilerden oluştu.
Yerli bireysel yatırımcı sayısının 2018'de oransal olarak en fazla arttığı şehirler Kilis, Hakkari ve Şanlıurfa olması dikkati çekerken, en az artış Karabük, Uşak ve Kırklareli'de görüldü. 2018 sonu itibarıyla yatırımcı sayısı Kilis'te 830'a, Hakkari'de bin 154'e ve Şanlıurfa'da 3 bin 928'e yükseldi.
Borsadaki yerli gerçek kişiler arasında toplam portföy büyüklüğünün neredeyse yarısına sahip olan İstanbul'daki yatırımcı sayısı ise 20 bin 436 kişi artarak 345 bin 313'e çıktı. Yatırımcı sayısı sıralamasında ikinciliğe sahip Ankara'da ise 132 bin 408 kişi bulunuyor.
Analistler, 2018'de Enerjisa, Trabzon Limanı ve MLP Sağlık Hizmetleri gibi görece yüksek talep gören birincil halka arzlar ve ASELSAN gibi Türk halkının göz bebeği bir sanayi devinin ikincil halka arzının gerçekleştirildiğini anımsatarak, bu halka arzlar ile 30 binden fazla kişinin ilk kez borsada hesap açtığını, yatırımcı sayısındaki artışların daha çok halk arz piyasasının hareketli olduğu dönemlerde olduğunu ifade etti.
Borsada uzun vadeli yatırımcı sayısının çok sınırlı olduğunun, yatırımcı profil ve dilimlerine bakarak anlaşılabildiğine değinen analistler, daha çok küçük portföylerle kısa yoldan köşe dönmek için işlem yapan bireysel yatırımcıların bulunduğunu kaydetti.
Temettü kültürü geliştirilmeli
Analistler, şirketlerin temettü alışkanlıklarının yeterli düzeyde olmadığını savunarak, bunun da uzun vadeli yatırım kültürünün gelişememesinde en büyük etken olduğunu, özellikle halka açık şirketlerde temettü veriminin artması gerektiğini dile getirdi.
2018 özelinde ise hızlı yükselen ve volatilitesi artan döviz kurları ile altının, borsadan yatırımcı çaldığını söyleyen analistler, finansal piyasalardaki fiyat istikrarının, borsanın gelişiminde en önemli unsurlardan biri olduğunu bildirdi.
Borsa İstanbul'da, BIST 100 endeksi geçen yıl yüzde 20,9 değer kaybederken, dolar yaklaşık yüzde 40, 24 ayar külçe altının gram fiyatı da yüzde 37,3 değer kazanmıştı.
Analistler, döviz kurları ve altının Türk yatırımcısında çok önemli bir yere sahip olduğunu, bunun değişmesi için sermaye piyasalarının desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
Dolarizasyonun sermaye piyasalarına olduğu kadar tüm finansal sisteme zarar verdiğini kaydeden analistler, daha gelişmiş ve tabana yayılmış bir sermaye piyasasının Türkiye ekonomisinin büyümesini de destekleyeceğini ifade etti.