Saraybosna
Bosna Savaşı'nın üzerinden 30 yıl geçti ancak savaşta sivillere karşı işlenen suçlar ve bu suçları işleyenler dünya gündeminde yer almaya devam ediyor.
Bosna Savaşı döneminde İtalya'dan Saraybosna'ya hafta sonu seyahatleri yaparak, Sırp keskin nişancılara yüklü paralar ödeyip Bosnalı sivilleri hedef aldıkları ileri sürülen kişiler hakkında Milano'da başlatılan soruşturma, uzun yıllardır konuşulan fakat bir türlü hukuki süreç başlatılamayan bu dehşet verici iddiaları yeniden gündemin merkezine taşıdı ve faillerin yargılanmasına dair beklentileri güçlendirdi.
Uzun yıllardır Bosna Hersek'teki savaş suçları konusunda araştırmalar yapan Hırvat gazeteci Margetic, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in de Saraybosna kuşatması sırasında keskin nişancıların yol açtığı korkunç olaylara karıştığını iddia ederek, Sırp lider hakkında Milano Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu ve bazı belgeler sundu.
Konuyla ilgili konuşan Margetic, siyaseten kirli ilişkiler bulunması nedeniyle iddiaların savaştan 30 yıl sonra araştırılmaya başlandığını söyledi.
Sivillere ateş açanlar arasında nüfuzlu insanların olduğunu aktaran Margetic, şöyle devam etti:
"Birçok kişi işin içindeydi, yüksek mevkilerde insanlar, zengin ve güçlü kişiler. Böyle profilde insanların bu tür savaş suçlarına karıştığı bir durumda, maalesef bu suçların soruşturulup soruşturulmamasına ilişkin siyasi hesaplar devreye giriyor. Örneğin, Saraybosna'daki Yahudi mezarlığındaki bu birliğin komutanı olan Slavko Aleksic hala Bosna'da yaşıyor, en azından beş gün önce hala Bosna'daydı."
"Vucic'in Saraybosna'daki paramiliter bir birimin üyesi olduğu konusunda yeterli kanıt var"
Margetic, 1996'da Bosna Hersek'teki üst düzey istihbarat görevlisi Nedzad Ugljen'in konuyla ilgili soruşturma başlattığını ve bir İtalyan'ı tutukladığını ancak daha sonrasında Saraybosna'da öldürüldüğünü ve konunun da kapandığını anlattı.
Ugljen'in öldürülmesinde siyasi hesapların devreye girdiğine dikkati çeken Margetic, "Bildiğim kadarıyla çok sayıda üst düzey İtalyan sanayici, bir üst düzey İspanyol vatandaşı, bazı Amerikalılar, Kanadalılar ve Britanyalılar bu 'insan safarileri'ne karışmıştı. Muhtemelen bu kişilerin etkisi, savaş suçlarını araştırma isteğinden çok daha güçlüydü." dedi.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in de savaş sırasında Saraybosna'da bulunduğunu vurgulayan Margetic, bu konuda çok sayıda belge, fotoğraf ve video bulunduğunu dile getirdi.
Bosna Savaşı'ndaki eylemleri nedeniyle savaş suçlusu olan Vojislav Seselj'in, Vucic'in Saraybosna'daki Yahudi mezarlığında olduğuna dair demeçleri olduğunu aktaran Margetic, bu konuda çok sayıda tanığın bulunduğunu söyledi.
Margetic, Vucic'in 1994'te bir dergiye verdiği, "Askeri gönüllüydüm, Belgrad'dan Saraybosna'ya gittim ve Yahudi Mezarlığı'ndaydım" ifadesinin yer aldığını ve özellikle keskin nişancıların konuşlandığı bu bölgede yabancı dil bildiği için gelen yabancılara yardım ettiğini aktardı.
Bosna'daki Sırp ordusundan konuştuğu bazı subayların da Vucic'in Saraybosna'da olduğunu doğruladığını kaydeden Margetic, "Vucic'in Saraybosna'daki Yahudi mezarlığında askeri gönüllü ve Slavko Aleksic komutasındaki paramiliter bir birimin üyesi olduğu konusunda yeterli kanıt var. Bu birim de Saraybosna'daki Yahudi mezarlığı mevzisinden gerçekleştirilen 'insan safarileri'nden sorumluydu." diye konuştu.
"(Saraybosna'daki sivillere ateş açan) Hatta bir tanesi hayatta ve korktuğu için adını soyadını değiştirmiş durumda"
Margetic, soruşturmanın sağlıklı yürütülmesi için çok fazla isim açıklamayacağını ancak savcının kendisini çağırması halinde bu isimleri Yargıya teslim edeceğini söyledi.
Bosna Savaşı'ndaki Sırp ordusundan bazı tanıkların da savcı çağırdığı takdirde ifade vermeye hazır olduğunu dile getiren Margetic, "Bazı isimleri şu an kamuoyuna açıklayamam, savcı beni çağırırsa bu isimleri onlara vereceğim. Çünkü bu kişilerin delilleri karıştırmasını istemiyorum. (Saraybosna'daki sivillere ateş açan) Hatta bir tanesi hayatta ve korktuğu için adını soyadını değiştirmiş durumda. İtalyan savcıların, Aleksandar Vucic'i ve Slavko Aleksic'i soruşturması için yeterince tanık ve kanıt var." ifadelerini kullandı.
Margetic, 25 yıldır bu suçları araştırdığını ve özellikle Vucic'in adını vermesinden sonra tehdit aldığını belirterek, "Bir tanesi Instagram sayfamda açıkça yazıldı. Boynumu keseceğini, beni öldüreceğini yazdı. Gazeteci olarak Hırvat savaş suçlarını da araştırdım, diğerlerini de. Bizim için önemli olan gerçeğin ortaya çıkmasıdır." şeklinde konuştu.
Öte yandan Sırbistan Dışişleri Bakanlığı, Vucic hakkındaki ortaya çıkan iddiaları kabul etmediklerini açıkladı ancak açıklamada, Vucic'in savaş zamanı Saraybosna'da bulunup bulunmadığına dair bir ifade yer almadı.
Saraybosna kuşatmasında "insan avlayan" keskin nişancılar...
Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaş sırasında başkent Saraybosna'da Sırp keskin nişancıların sivilleri hedef aldığına dair 2021 yılında bazı yeni görüntüler ortaya çıkmıştı. Söz konusu görüntüler, Bosnalılara geçmişin acılı günlerini hatırlatmıştı.
Saraybosna, 6 Nisan 1992'de saldırıya uğramıştı. Sırp birlikleri tarafından kuşatılan ve her gün bombalanan kentte 3,5 yıllık kuşatma boyunca 1601'i çocuk olmak üzere 11 bin 541 sivil hayatını kaybetmiş, kentteki tarihi ve kültürel eserler ve altyapı büyük zarar görmüştü.
Saraybosnalı aileler de yakınlarını vuran katillerin bulunmasını istiyor.