Bosna
Savaştan yıllar sonra cesetlerine toplu mezarlarda ulaşılan ve kimlik tespiti yapılan kurbanlar, yarın son yolculuklarına uğurlanacak.
Bugün Sanski Most şehrindeki merkezden törenin yapılacağı Prijedor'a götürülecek cenazeler, daha sonra kendi köylerindeki mezarlıklara defnedilecek.
Bu yıl defnedilecek 86 kurbanın en genci öldürüldüklerinde 19 yaşında olan Samir Garibovic, Emin Djonlagic ve Suad Klajic, en yaşlısı ise öldürüldüğünde 61 yaşında olan Becir Besic.
Yarın kardeşi Abaz'ı toprağa verecek Tefik Kulasic, AA muhabirine yaptığı açıklamada, öldürüldüğünde 42 yaşında olan kardeşinin cesedine Koricani kayalıklarındaki toplu mezarda ulaşıldığını anlatarak, yeğenlerinin aradan geçen 27 yıla rağmen o bölgeye hala ayak basmadığını söyledi.
Savaşın başında kardeşi Abaz'ın toplama kampında da tutulduğunu kaydeden Kulasic, "Kardeşimin nerede öldürüldüğünü 2003'te öğrendik. Cesedinin tümünü bulamamış olmak bizi kahrediyor." dedi.
Öldürüldüğü haberini radyodan öğrendi
Kardeşi ile yaşadıkları evden zorla alınarak önce Keraterm, ardında Trnopolje'deki toplama kamplarına götürüldüğünü anlatan Kulasic, "Bir gün Prijedor'dan bir konvoy yola çıkmıştı. Otobüslerden biri toplama kampına da uğrayıp onlara katılmak isteyen gönüllüleri toplamıştı. Yaklaşık 100 kişiyle birlikte kardeşim de onlara katılmıştı." dedi.
Konvoydakilerin kardeşine "güvenli bölge" vadettiğini dile getiren Kulasic, "20 Ağustos'ta öldürüldü. O günü asla unutmayacağım. Zira 21 Ağustos'ta Vlasic Dağı'nda büyük bir katliam yaşandığını öğrendik. Haberi radyodan almıştık. O an, katledilenlerin güvenli bölgeye ulaşmak üzere yola çıkan konvoydakiler olduklarını anlamıştık." şeklinde konuştu.
Kurban yakınlarının her yıl 20 Ağustos günü Koricani kayalıklarına giderek yakınlarını andıklarını söyleyen Kulasic, "Prijedor ve civarında Sırp olmayan nüfusa yönelik katliamlarda 3 binden fazla masum insan öldürüldü. Aradan yıllar geçse de hala 800'e yakın kişinin cenazesine ulaşılamadı." dedi.
Prijedor'da ne oldu?
Bosna'daki savaşın yeni başladığı Mart 1992'de eski Yugoslavya'daki Devlet Güvenlik Teşkilatının (UDBA) başına getirilen Sırp kökenli Simo Drljaca, Prijedor'daki 13 polis karakolunda görev yapan bin 775 Sırp'ı bir ay içinde silahlandırdı.
Sırp birlikleri, 29 Nisan gecesi o dönemde nüfusunun çoğunluğu Boşnak olan Prijedor şehrini ele geçirdi. Ağır silahlara sahip Sırp birlikleri, 23 Mayıs 1992'de Prijedor civarındaki köylere saldırdı. Prijedor ve civarındaki katliamda 102'si çocuk 3 bin 176 sivil hayatını kaybetti.
Sırplar, 31 Mayıs 1992'de yerel radyolar üzerinden yapılan duyuruyla "Sırp olmayanların evlerinin pencerelerine beyaz çarşaf asmaları, sokağa çıkarken kollarına beyaz kurdele bağlamaları" talimatı verdi. İşgalci Sırpların talimatlarını yerine getirmek zorunda kalan Sırp olmayan siviller, bu yöntemle tespit edildi. Tespit edilenler, esir kamplarına götürülerek katliamlara, işkencelere ve tecavüzlere maruz kaldı.
Prijedorlu yaklaşık 30 bin sivil, o dönemde Omarska, Keraterm, Kozarac, Trnopolje ve Manjaca'daki toplama kamplarına götürüldü. On binlerce kişi ise doğdukları topraklardan sürgün edildi.