TANAY
Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, başkent Manila nın doğusundaki bir askeri kampa düzenlediği ziyarette yaptığı konuşmada, Çin ile ülkesi arasındaki görüşmelerde Pekin yönetiminin uzlaşmacı bir tutum takındığını, tarafların kavga istemediğini söyledi.
Daha uzun sürse de barış yolunu seçeceğini kaydeden Duterte, barışçıl çabalar sonuçsuz kalırsa Filipinli askerlerin ülkelerinin egemenliğin savunmaya hazır olduğunu vurguladı.
Devlet Başkanı Duterte, "Çin i temin ediyorum, eğer buraya girerseniz, kanlı bir durum olacak. Kolayca boyun eğmeyeceğiz." ifadesini kullandı.
Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Tahkim Mahkemesi nin 12 Temmuz da Filipinler lehinde verdiği kararı hatırlatan Duterte, "Kararın uygulanmasında sadece Filipinler değil, Güneydoğu Asya daki diğer ülkeler de ısrarcı olacak." dedi.
Çin i koşullar elverişliyken bölgesel toprak sorunlarını çözmek için adım atmaya çağıran Duterte, karar nedeniyle "kızılca kıyamet koparmayacaklarını" ancak zamanı geldiğinde kararı kullanacaklarını ifade etti.
Filipinler, Duterte nin selefi Benigno Aquino döneminde 2013 te BM Daimi Tahkim Mahkemesine başvurarak Çin in Güney Çin Denizi ndeki ada ve adacıklarda hak iddia etmesiyle ilgili dava sürecini başlatmıştı.
Hollanda nın Lahey kentindeki mahkeme, 12 Temmuz da açıkladığı kararda, Çin in, Filipinler in egemenlik haklarını ihlal ettiğine ve suni adalar inşa ederek Güney Çin Denizi ndeki mercan kayalıklarına büyük zarar verdiğine hükmetmişti. Kararda Çin in, Güney Çin Denizi sularında ve kaynaklarında tarihten gelen ayrıcalıklı bir kontrole sahip olduğu yönündeki iddiasıyla ilgili herhangi bir kanıt bulunmadığı ifade edilmişti.
Güney Çin Denizi nin tamamı üzerinde hak iddia eden Pekin yönetimi, mahkemeye sert tepki göstererek kararı "mesnetsiz" olarak nitelemişti. Filipinler Eski Devlet Başkanı, Çin ve Filipinler arasındaki gerginliği yumuşatmak üzere Hong Kong a gitmiş, Çin de bu ziyaretlerin ardından Filipinler ile her türlü müzakereye hazır olduklarını açıklamıştı.
Dünyanın en önemli deniz güzergahlarından olan ve zengin hidrokarbon rezervlerinin bulunduğuna inanılan Güney Çin Denizi üzerinde Çin başta olmak üzere Filipinler, Vietnam, Malezya, Brunei ve Tayvan ın hak iddia etmesi nedeniyle bölgede uzun süredir gerilim yaşanıyor.