Balıkesir
Balıkesir'in Bandırma ilçesinde bulunan ve Anadolu'da hüküm sürmüş birçok medeniyetten izler taşıyan İlk Çağ kenti Daskyleion'da gün ışığına çıkarılan ok uçları, bölgenin savaş ve avcılık tarihiyle ilgili önemli veriler sunuyor.
İlk yerleşimlerin milattan önce 3000'li yıllara uzandığı Hisartepe mevkisinde 1954'te başlayan ve çeşitli dönemlerde kesintiye uğrayan arkeolojik kazıya devam ediliyor.
Daskyleion'da 35 yılda ele geçen ve tunç ile demirden yapılmış iki ya da üç kanatlı yaklaşık 500 ok ucu, yapıları ve büyüklükleriyle kullanım amaçlarına ilişkin ipuçları veriyor.
Kentte ele geçen madeni silahlar üzerine çalışma yapan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Özgün Kasar, Daskyleion'da bulunan tunç ok uçlarının kovanlı oklar olduğunu, demir ok uçlarının ise saplarına takılarak kullanıldığını söyledi.
Kasar, 2012 yılındaki kazıda bir mezardan 93 ok ucu çıkarttıklarını belirterek, "Bunların, mezardaki kişilerden birinin savaşçı özelliğiyle ilişkili olduğunu düşünüyoruz." dedi.
Başka demir ve tunç ok uçları ile hançer gibi silahlara da rastladıklarını aktaran Kasar, askerlerin oklardan korunmak için kullandığı zırh pullarının da buluntular arasında yer aldığını dile getirdi.
Zırh pullarını farklı yüzyıllara tarihlendirdiklerini bildiren Kasar, "Bu zırh türleri Daskyleion'da Orta Çağ'da kullanılmış. Daha erken örnekler var. Dikdörtgen zırh pullarının milattan önce 6'ncı yüzyılda kullanıldığını biliyoruz." diye konuştu.
Ok uçları kullanım amaçlarına göre şekillendirilmiş
Özgür Kasar, Daskyleion'un Persler tarafından avcılık için kullanılan bir bahçe olduğunu da bildiklerini anlattı.
Ele geçen ok uçlarının işlevine değinen Kasar, şöyle devam etti:
"Bu oklar sadece savaşta değil avcılıkta da kullanılmış olmalı. Ok uçlarının üstündeki bazı deformasyonlar, örneğin namlu kısımlarındaki kırılmalar, bükülmeler bu ok uçlarının özellikle savaşta kullanılmış olabileceğini, bir zırha çarparak ya da atıldığında taşa değdiğinde aldığı tahribatı görebiliyoruz.
Bazı ok uçları yanmaya maruz kalmış, üstünde kırılmalar, çatlamalar oluşmuş."
Kasar, tarihlendirilebilir ok uçlarının ele geçtiği dönemlerin, Perslerin bölgede hüküm sürdüğü yıllara ait olduğunu da vurguladı.
Ok uçlarının farklı formda olmasının, işlevleriyle, etkileriyle ilişkisinin olduğunu ifade eden Kasar, şu bilgileri paylaştı:
"İki kanatlı ok uçları geniş kanatlara sahipse deriyi, cildi delmek için kullanılmış olabilir. Daha çok üç kanatlı ve sivri ok uçları zırhları delmek için kullanılmış.
Form, ağırlık ve büyüklüklerinin, kesinlikle kullanıldıkları amaçla ilişkili olduğunu, bu ok uçlarının hem savaşlarda hem de avlanmak için kullanıldığını söyleyebiliriz.
Özellikle de Pers döneminde buluntu daha fazla. Ok uçlarını analiz ettirdik; yoğun miktarda kurşun olduğu ortaya çıktı.
Bunun da dayanıklılığı ve ağırlığını artırdığı için delici kuvvetin daha fazla olduğunu söyleyebiliriz.
Ok uçlarının burada üretildiğine dair henüz sağlam bir verimiz yok ancak farklı madeni buluntuların Daskyleion'da üretilmiş olabileceğini ifade edebiliriz."
Kaynak: AA