Ankara
Bu iddia, yapay zeka alanındaki enerji ihtiyacına dair varsayımları sarsarken, yatırımcıların enerji piyasalarındaki pozisyonlarını yeniden değerlendirmesine yol açtı. Özellikle büyük teknoloji şirketleri ve veri merkezleri, yapay zekanın yoğun enerji tüketimi nedeniyle küresel enerji arzı üzerinde baskı oluşturacağı beklentisiyle hareket ediyordu. Büyük yapay zeka modellerini eğitmek için gereken dev veri merkezleri, şimdiye kadar büyük şehirler kadar enerji tüketen yapılar olarak görülüyordu.
Ancak DeepSeek'in yapay zeka modellerini daha düşük enerjiyle eğitebildiği yönündeki açıklamaları, bu öngörülerin sorgulanmasına neden oldu. Şirketin, benzer yapay zeka modellerine kıyasla çok daha düşük enerjiyle işlem yaptığı iddiası, piyasalarda enerji yoğunluğu yüksek AI yatırımlarına yönelik beklentileri tersine çevirdi.
DeepSeek'in açıklamalarının ardından, Texas Pacific Land gibi veri merkezi yatırımcılarının ilgi gösterdiği arazilerde değer kaybı görülürken, şirket hisseleri yüzde 7,7 düştü. Rakip LandBridge ise yüzde 17 geriledi. Doğal gaz üreticileri EQT ve Antero Resources yüzde 9'dan fazla değer kaybetti. Boru hattı devleri Kinder Morgan ve Williams Cos. hisseleri sırasıyla yüzde 9,3 ve yüzde 8,4 düştü. Ayrıca, nükleer santrallere yakıt sağlayan uranyum madencilerinin hisseleri de yüzde 11 geriledi.
Özellikle Constellation Energy ve Vistra gibi bağımsız elektrik üreticileri, geçen yıl en iyi performans gösteren enerji şirketleri arasında yer alırken, DeepSeek'in duyurusunun ardından sırasıyla bu iki şirketin hisseleri yüzde 21 ve yüzde 28 değer kaybetti.
Yapay zeka ve veri madenciliği faaliyetleri nedeniyle Microsoft'un emisyonları 2020'ye kıyasla yüzde 30, Google'ın emisyonları ise 2019'a kıyasla yüzde 48 arttı. Ayrıca birçok ülke de bu faaliyetleri dikkate alarak enerji tüketimlerinin artacağını ve bunun da karbon emisyonlarını yükselteceğini öngörüyor.
Bu bağlamda, DeepSeek'in daha hafif ve düşük enerji tüketen modeli, yapay zekanın neden olduğu emisyonları azaltmaya yönelik bir alternatif olarak öne çıkıyor.
Doğal gaz üreticileri ve enerji altyapı şirketleri de etkilendi...
İstanbul Medipol Üniversitesi Ekonomi ve Finans Bölüm Başkanı Prof. Dr. Serhat Yüksel, AA muhabirine, DeepSeek'in duyurusunun enerji piyasasında önemli etkilere neden olduğunu belirtti.
Yüksel, şirketin geliştirdiği yapay zeka modelinin daha düşük enerji tüketmesiyle oldukça radikal bir gelişme sunduğuna işaret ederek, "Bu sürecin en büyük katkısı maliyetleri düşürmesidir. Başka bir ifadeyle, düşük maliyetle yüksek performans sunabilmektedir. Bu durum, enerji talebine ilişkin beklentileri değiştirmiştir. Özellikle veri merkezlerinin enerji tüketimine yönelik projeksiyonlar bu gelişmeden etkilenmiştir." değerlendirmesinde bulundu.
DeepSeek'in duyuru öncesindeki döneme dikkati çeken Yüksel, özellikle ABD'de yapay zeka teknolojilerinin gelişmesinin enerji talebini artıracağı yönünde güçlü bir beklenti olduğunu vurgulayarak, bu nedenle enerji üreticilerinin önemli ölçüde değer kazandığını ifade etti.
Ancak DeepSeek'in duyurusunun, yapay zeka süreçlerinde daha az enerji tüketiminin mümkün olabileceğini gösterdiğine işaret eden Yüksel, "Bu olağanüstü gelişme, enerji hisselerinde önemli düşüşlere yol açtı. Constellation Energy, Vistra ve Talen Energy Corp gibi enerji şirketlerinin hisselerinde önemli değer kayıpları yaşandı." dedi.
Yüksel, bu gelişmenin yalnızca enerji üreticileriyle sınırlı kalmadığını, doğal gaz üreticileri ve enerji altyapı şirketlerinin de hisse değerlerinde düşüşlere neden olduğunu dile getirerek, Energy Transfer gibi şirketlerin de bu durumdan olumsuz etkilendiğini belirtti.
Yapay zeka süreçlerinde enerji tasarrufu sağlayan en önemli faktörlerden birinin daha az grafik işlem birimi (GPU) kullanımı olduğunu anlatan Yüksel, bunun sonucunda elektrik maliyetlerinin düştüğünü ve karbon ayak izinin küçüldüğünü kaydetti.
DeepSeek, veri merkezlerinin enerji tüketimini azaltabilir
İstanbul Medipol Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hasan Dinçer de DeepSeek gibi düşük enerji tüketimli yapay zeka modellerinin geliştirilmesinin, veri merkezlerinin ve enerji altyapısının genişletilmesine duyulan ihtiyacı önemli ölçüde azaltabileceğini söyledi.
Dinçer, bu model sayesinde daha az işlem gücüne ihtiyaç duyulacağını, bunun da donanım kullanımını ve enerji tüketimini önemli ölçüde azaltacağını ifade etti.
Veri merkezlerinin büyük enerji tüketicileri olduğuna dikkat çeken Dinçer, "Bazı bölgelerde elektrik arz-talep dengesi zorlanabiliyor. DeepSeek'in daha az enerji tüketmesi sayesinde şebekeler üzerindeki yük hafifleyebilir. Bu durum, enerji altyapısının genişletilmesine olan ihtiyacı azaltabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Dinçer, bu yeni uygulamayla yenilenebilir enerjiyle çalışan veri merkezlerinin daha yaygın hale gelebileceğini belirterek, "Mevcut yapay zeka sistemleri yüksek enerji tüketiyor ve bu durum bazı veri merkezlerinin tamamen yenilenebilir enerjiye geçmesini zorlaştırıyor. DeepSeek'in kullanımıyla daha az enerji tüketimi mümkün olabilir. Bu gelişme, veri merkezlerinin tamamen güneş ve rüzgar enerjisiyle çalışmasını sağlayabilir." diye konuştu.
DeepSeek'in verimli yapay zeka modeli enerji rekabetinde dengeleri değiştirebilir
Dinçer, "ABD ve Çin, küresel anlamda en güçlü iki ülke konumunda ve bu rekabet yapay zeka teknolojileri ile enerji politikalarında da kendini gösteriyor. DeepSeek’in geliştirdiği verimli yapay zeka modeli, ABD ve Çin arasındaki rekabet dinamiklerini değiştirebilir." dedi.
ABD'deki yapay zeka merkezlerinin yüksek enerji tüketimi nedeniyle artan maliyetlerle karşı karşıya olduğunu vurgulayan Dinçer, "Bu durum, ABD'de yapay zeka çalışmalarının sürdürülebilirliği açısından ciddi bir maliyet baskısı yaratıyor. DeepSeek'in düşük enerji tüketimli modeli, Çin'in daha düşük maliyetle rekabet edebilmesine imkan sağlıyor. Bu son gelişmeler Çin’e önemli ölçüde rekabet avantajı sağlamaktadır. Eğer ABD de düşük tüketimli yapay zeka sistemlerine yatırım yaparsa, enerji maliyetleri açısından avantajlı hale gelebilir." ifadelerini kullandı.
Dinçer, enerji yatırımcılarının da bu süreçte yatırım kararlarını yeniden değerlendirmesi gerektiğine işaret ederek, şunları kaydetti:
"Mevcut durumda enerji yatırımcıları, genellikle artan enerji talebine göre yatırım yapıyor. Özellikle büyük teknoloji şirketlerinin yükselen enerji ihtiyaçları, yeni enerji altyapısı yatırımlarını zorunlu hale getiriyor. Ancak DeepSeek’in düşük enerji tüketimli yapay zeka modeli ile bu süreç değişebilir. Daha düşük enerji tüketimi mümkün hale geldikçe, yatırımcılar özellikle yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği projelerine yönelmek isteyebilir."
Kaynak: AA