'Devlet içinde devlet çıkmasından duyulan endişe var'

Irak'ta Sadr hareketi lideri Mukteda es-Sadr'ın, kendisine bağlı milis gücü Seraya es-Selam (Barış Tugayları) bünyesinde görev yapan birliklerin çoğunu feshetme kararı, "devleti kurumsallaştırmak ve devlet içinde devlet olarak hareket edecek başka bir unsurun ortaya çıkmasını önlemek" için aldığı belirtiliyor.

Uzmanlar, Sadr'ın kendisine bağlı Seraya es-Selam birliklerinin çoğunu feshetmesine ilişkin, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

JSGA Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Serhat Erkmen, Sadr’ın bu kararı ilk kez vermediğini vurgulayarak, "Milislerin varlığının, Irak devleti içerisinde, 'devlet içinde devlet olarak' hareket edecek bir başka unsur olarak ortaya çıkacağından duyulan yoğun bir endişe var. Bu endişe diğer milis gruplara da örnek olma amacını taşıyor. Yani 'ben kendi gruplarımı feshediyorum, siz de edin' mesajı var." dedi.

Erkmen, Sadr’ın açıklamasını diğer grupların takip etmesinin pratikte çok mümkün olmadığını bildirdi.

Savunma Bakanlığı altında yeniden örgütlenmeye başlandığına değinen Erkmen, "Irak’ta 2006'dan bu yana en büyük oluşum olan Dava Partisi ve müttefiklerinin yerini bugün Sadr gibi Dava Partisi kökenli olmayanlar aldı." ifadesini kullandı.

Erkmen, Irak'taki yeni dönemi "Şii siyasetinin bir ürünü ve sinyali" olarak yorumlayarak, Dava Partisi eksenli Şii siyaseti yerine Dava Partisi dışında kalan Şii Arapların ipleri eline alacağı bir sürecin gelebileceğini aktardı.

Sadr'ın aldığı bu kararın kendisine bağlı milis grupları kontrol edememesinden kaynaklı olmadığını belirten Erkmen, şunları kaydetti:

"Sayı, nicelik, silahlanma gücü, kapasitesi ve organizasyon anlamında baktığımızda Haşdi Şabi içerisindeki diğer unsurlar Sadr'dan çok daha büyük. Dolayısıyla Sadr bu açıklamayla 'ben gruplarımı feshediyorum siz de feshedin' mesajı veriyor. Bunu gelecekte diğerlerine yönelik böyle bir çağrı da izleyecek."

Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Irak Uzmanı Bilgay Duman, Sadr'ın silahlı milis grupları tamamen feshetmediğini belirterek, "Mukteda es-Sadr, hiçbir zaman faaliyetleri feshetmiyor daha çok donduruyor. Ama bu milis yapıyı oluşturabilecek bir yapısı var. Sadr'ın önceliği devlet kurumsallaşması." dedi.

Duman, Sadr'ın 2008'de kendisine bağlı Mehdi Ordusu'nu da tamamen feshetmediğini ancak faaliyetlerini dondurduğunu hatırlatarak, DEAŞ'la mücadele için kurduğu grupları da DEAŞ sonrasında feshettiğini ve silahlarını geri aldığına değindi.

Sadr'ın bütün silahlı grupları ortadan kaldırmasının imkansız olduğuna işaret eden Duman şu değerlendirmelerde bulundu:

"Sadr, hala diğer silahlı gruplarla bir mücadele içerisinde. Orada hem Şii hem Sünni gruplarla bir çatışma ortamı var. Bu çatışma ortamında Sadr'ın bütün grupları bırakıp silahları devlete teslim edeceğini düşünmüyorum. Ama en azından faaliyetlerini bitirme noktasında milis grubu Seraya Selam'ın faaliyetlerini şu an itibariyle bitiriyor."

Mukteda es-Sadr, Seraya es-Selam'ın faaliyetlerinin sadece Bağdat, Samarra ve ülkenin güneyindeki Kerbela'da devam edeceğini, bunların dışındaki birliklerin feshedileceğini duyurmuş, mevcut Seraya es-Selam komutanlarının kendisinin danışmanı olduğunu, başka bir görev üstlenmediklerini bildirmişti.

Sadr, daha önce de birkaç kez söz konusu milis gücünün Diyala ve diğer bölgelerdeki faaliyetlerini dondurma kararı almıştı.

Seraya es-Selam'a bağlı birlikler, terör örgütü DEAŞ'ın saldırılarına karşı 2014'te başkent Bağdat yakınlarındaki Samarra bölgesine yerleşerek, oradaki Şii mezarları korumaya başlamıştı.

Kaynak: AA