Erzurum
Yakutiye ilçesinde kendine ait dükkanda 30 yıldır saz üreten 2 çocuk babası 41 yaşındaki Kenan Topal, 2013 yılında girdiği Kültür ve Turizm Bakanlığı sınavlarında "kaybolmaya yüz tutmuş kültürel miras taşıyıcısı" olma hakkı kazanıp "sanatçı tanıma kartı" da aldı.
Topal, mütevazı atölyesinde çınar, ladin, kiraz, dut ve gürgen ağaçlarını kullanarak, el emeği göz nuruyla ortalama ayda bir bağlama yapıyor.
Baba mirası mesleğini devam ettirmek için 2023'ün ocak ayında Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Yaşayan Kültür Mirası İşletmeler Destek Programı'na başvurarak maddi destek alan Topal'ın hedefi yeni ustalar yetiştirmek.
Topal, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile KOSGEB iş birliğinden aldığı geri dönüşümsüz 50 bin liralık makine ile 25 bin liralık çalışan desteği sayesinde yeni çıraklar yetiştirme fırsatı bulduğunu söyledi.
"Babamın yanında kılıç kalkan yaparak bu mesleğe başladım"
Program kapsamında kendisine verilecek desteklerin her 3 aylık dilimde devam ettiğini belirten Topal, "İlerleyen dönemlerde 195 bin lira daha alacağım. Bakanlığımız ve KOSGEB'in projesi çerçevesinde geri dönüşümsüz bir makine temin ettik. Sağ olsunlar meslekte çırak yetiştirmek ve mesleği hayatta tutmak için çalışan desteği veriyorlar. Reklam giderleri için de ayrıca 10 bin lira civarında bir destek daha alacağım. Artık mesleğe yeni nefesler katma imkanım olacak." dedi.
Topal, mesleğe başladığında 11 yaşında olduğunu ve ilk bağlamayı çırakken babasının atölyesinde yaptığını aktardı.
İlkokul beşinci sınıfta okurken de kendi boyundan uzun bir saz yaptığını ifade eden Topal, şöyle konuştu:
"Bu iş babadan gelen meslek. Okuldan sonra babamın yanında kılıç kalkan yaparak bu mesleğe başladım. Babam rahmetli olduktan sonrada atölyeyi ve mesleği tamamen devraldık.
Şu an ise Atatürk Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı ikinci sınıfta okuyorum. Sevdiğim mesleğin eğitimini görüyorum.
İnşallah bir gün konservatuvar bölümünde akademisyen olurum ve hem mektepli hem de alaylı olarak becerilerimi benden sonrakilere aktarırım."
"Avusturya'dan, Avusturalya'ya kadar müşterilerimiz var"
Topal, el emeğiyle ürettiği sazların dünya çapında ilgi gördüğünü vurgulayarak, şöyle devam etti:
"Türkiye genelinde birçok müşterimiz var. Yurt dışında ise Avusturya'dan tutun da Avusturalya'ya kadar müşterilerimiz var. Kişisel zevke, çektiği akorda, sese göre sazın rengini, desenini ve motifini müşterimizin bulunduğu bölgenin iklim şartlarına uygun şekilde üretiyoruz.
Bizimle dinlediği sanatçıların sazlarının ses tonunu paylaşıyorlar. Biz bunlardan müşterinin zevkini tahmin ederek ona göre bağlama yapıyoruz."
Topal, yaptığı bağlamaların işçilik ve malzemesinin birinci sınıf olduğunu, bu nedenle bağlamaların, çıkardığı seslerin beğenildiğini ve süsleme çalışması ile özelliklerine göre fiyatının 9 bin ila 25 bin lira arasında değiştiğini söyledi.