Eskişehir Demiryolu Fabrikaları'nda dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla 1961 yılında üretilen ve 29 Ekim törenlerine yetiştirilen Türkiye'nin ilk yerli otomobili 'Devrim'', 54’üncü yılına ulaştı.
Devrim, Cumhuriyet'in 38. yılında biri siyah, biri de beyaz olmak üzere 4,5 ay gibi kısa bir sürede Eskişehir Demiryolu Fabrikaları'nda üretildi. Bu iki otomobil, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı törenlerine yetiştirilmesi için 28 Ekim akşamı Eskişehir’den buharlı trenle Ankara’ya doğru yola çıkarıldı. Tren sabaha karşı Ankara’ya ulaştı. İki Devrim otomobili o zamanlar Sıhhiye semtinde bulunan Ankara Demiryolu Fabrikası’na indirildi.
Manevra imkanı sağlamak için depolarına yalnızca birkaç litre benzin kondu. Asıl ikmal sabahleyin Sıhhiye’deki Mobil Benzin İstasyonu’ndan yapılacak, sonra da Meclis’e gidilecekti. 29 Ekim sabahı, Devrimler motosikletli oldukça kalabalık bir trafik ekibinden oluşan ****un arasında yola çıktı. Çıktı ama, ****takiler, benzin alma işinden haberleri olmadığı için, Mobil’e uğramadan yola devam ettiler. Meclis’in önüne gelindiğinde durum anlaşıldı, acele getirilen benzin beyaz arabaya kondu.
Siyah arabaya konacağı sırada ise Cemal Paşa Meclis’in önüne gelmiş ve Anıtkabir’e gitmek üzere siyah Devrim otomobiline binmişti. Yola çıkıldı. Fakat 100 metre kadar sonra motor öksürerek durdu. Cemal Paşa’nın “Ne oluyor ?” sorusuna direksiyondaki Yüksek Mühendis Rıfat Serdaroğlu, “Paşam, benzin bitti” cevabını verdi. Paşa’dan özür dilenerek beyaz Devrim’e geçmesi rica edildi. Buna uyan Cemal Paşa Anıtkabir’e bu otomobil ile gitti.
BÜTÜN GAZETELERDE AYNI BAŞLIK VARDI
Ertesi gün bütün gazetelerin söz birliği etmişcesine, “100 metre gidip bozuldu” başlığını attıkları siyah Devrim, aynı gün Hipodrom’daki geçit törenine katılıyor, ne bundan, ne de Cemal Paşa’nın Anıtkabir’e bir başka Devrim otomobili ile gittiğinden söz ediliyor; yalnızca haber, yorum ve fıkralarda harcanan bunca paranın boşa gittiğinden dem vuruluyordu. Oysa aynı yıl Tarım Bakanlığı bütçesine konmuş bulunan “At neslinin ıslahı” için 25 Milyon TL ödenek ve sonucundan kimse söz etmiyordu. Bunun üzerine ise Türkiye’nin ilk yerli otomobili Devrim’in seri üretimi başlamadan bitmişti.
HALA ÇALIŞIR DURUMDA
Öte yandan 1961 yılında 4 adet üretilen Devrim otomobillerinden sadece birisi günümüze ulaştı. Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A.Ş. (TÜLOMSAŞ) Eskişehir bahçesinde, özel olarak yapılan camlı garajda muhafaza edilen Devrim otomobili halen çalışır durumda bulunuyor.
4 YILDA 140 BİN ZİYARETÇİ
Unutulmayan Devrim'i son 4 yılda yaklaşık 140 bin kişi ziyaret ederken, bu yılın ilk 9 ayında ise ziyaretçi sayısı 36 bin 47 kişi olarak kayıtlara geçti.
dikGAZETE