İZMİR
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) raporlarına göre, 2018'de dünya genelinde 1,1 milyar ton yaş meyve ve sebze üretimi gerçekleşti. Bu üretimde domatesin payı ise 182 milyon ton olarak kayıtlara geçti.
Çin'in 61,6 milyon tonla ilk sırada bulunduğu domates üretiminde, Türkiye ise 12,2 milyon tonla 4. sırada yer aldı. Türkiye'de en fazla domates ise Antalya, Bursa ve İzmir'de üretildi.
Dünyanın en fazla domates ihraç eden ülkeleri arasında yer alan Türkiye, Ege İhracatçı Birlikleri verilerine göre, 2020'de 52 ülkeye 522 bin 752 ton domates göndermesi karşılığı 313 milyon 405 bin dolar döviz girdisi sağladı.
Bu yılın ilk çeyreğinde ise domates ihracatı geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 2 artışla 128 milyon 934 bin dolar olarak gerçekleşti.
Kota tamamen kalkmalı
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Uçak, yaş meyve ve sebze ihracatında geleneksel pazar Rusya'nın, uygulanan kotalara rağmen domateste ilk sırada yer almaya devam ettiğini vurguladı.
Rusya Tarım Bakanlığının Türkiye'den ithal edilen domateste kotayı 250 bin tondan 300 bin tona çıkarma çalışması yapmasının sevindirici olduğunu belirten Uçak, 10 Nisan 2021 verilerine göre, Türkiye geneli taze domates ihracatında mevcut kotanın 249 bin 746 tonluk kısmının kullanıldığını kaydetti.
Uçak, yeni ihracat bağlantıları için firmaların Rusya'dan gelecek habere odaklandığını ifade etti.
Kota nedeniyle bu ülkeye domates ihracatında 2020'de yüzde 28 düşüş görüldüğünü belirten Uçak, "İhracatımız 86 milyon dolardan 62 milyon dolara geriledi. Bu düşüşün en büyük etkeni kota. Bu kota kaldırıldığı takdirde Rusya'ya domates ihracatımızı 100 milyon doların üzerine taşıyabiliriz.
Rus halkı, Türk domatesini seviyor ve talep ediyor. Bu kotanın tamamen kaldırılmasını talep ediyoruz. Bunu sadece biz değil Rus halkı da istiyor." diye konuştu.
Ocak 2021'de 50 bin artmıştı
Rusya'nın Türk domatesine uyguladığı 150 bin tonluk kota 8 Şubat 2020'de dolmuş, iki ülke bakanlıklarının yaptığı çalışma sonucu kota 50 bin ton daha artırılarak 200 bin tona çıkarılmıştı.
Kota artırımının ardından Türkiye'den ilk domateslerin 7 Mart 2020'de gönderildiği Rusya'da 200 bin tonluk kota da Ocak 2021'de dolmuştu.
Bunun üzerine yapılan çalışmalarla Ocak 2021'de kota 50 bin ton daha artırılmıştı.
Kaynak: AA