Dünyada en fazla can kaybına yol açan 10 deprem

Dünyada bilinen ve en fazla can kaybına yol açan 10 depremde 2,5 milyondan fazla insan yaşamını yitirdi.

ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi (USGS) verilerine göre, en fazla can kaybına neden olan 10 depremden 9'u Asya kıtasında meydana geldi. Asya kıtasında depremde en fazla can kaybı Çin'de kaydedildi. Bu ülkede meydana gelen 3 ayrı depremde yaklaşık 1 milyon 300 bin kişi yaşamını yitirdi.

Çin'in kuzeybatısındaki Şensi'de 23 Ocak 1556'da meydana gelen deprem, "en fazla can kaybının yaşandığı deprem" olarak tarihe geçti. Ming Hanedanlığı döneminde meydana gelen depremin büyüklüğünün 8 olduğu tahmin ediliyor. Yoğun nüfusa sahip bir bölgede meydana gelen depremde yaklaşık 830 bin kişinin yaşamını yitirdiği sanılıyor.

En fazla can kaybına yol açan depremlerden ikisi de İran'da 1162 ve 1125 yıl önce meydana geldi. Sözlü ve yazılı kaynaklara göre, biri 856 diğeri 893'te meydana gelen depremlerde 350 bin kişi yaşamını yitirdi.

Şimdiye kadar en fazla can kaybına yol açan 10 deprem şöyle sıralanıyor:

Tarihte en fazla can kaybına neden olan deprem olarak da bilinen Şensi depremi, 23 Ocak 1556'da Çin'in kuzey batısında, eski adı Şensi olan bölgede meydana geldi. Sabah erken saatlerde yaşanan ve büyüklüğü 8 olarak tahmin edilen depremde 830 bin kişinin öldüğü sanılıyor.

Yaklaşık 840 kilometrelik bir alanda büyük yıkıma yol açan depremde tüm binaların yerle bir olduğu ve bölge nüfusun yüzde 60'a yakınının hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.

Dünyada en fazla ölüme neden olan ikinci deprem de Çin'de yaşandı. Son yüz yılda en fazla can kaybına neden olan deprem olarak da bilinen Tangşan depremi, Çin'in sanayi şehri Tangshan'da 28 Temmuz 1976'da meydana geldi. 7,8 büyüklüğündeki depremde 255 bin kişi öldü. Bölge halkı ise depremde yaşamlarını yitirenlerin sayısının çok daha fazla olduğunu ileri sürdü. Başkent Pekin'de de hasara yol açan depremde 799 bin kişi yaralandı.

Sadece 10 saniye süren depremde 180 bine yakın bina yıkıldı.

Tarihin en fazla can kaybına neden olan üçüncü depremi, Suriye'nin kuzeyindeki Halep şehrinde 11 Ekim 1138'de yaşandı. Büyüklüğü bilinmeyen depremde 230 binden fazla insan hayatını kaybetti. Depremin yol açtığı yıkım ve yaralananların sayısına ilişkin net bir bilgi bulunmuyor.

Güney Doğu Asya ülkesi Endonezya'nın Sumatra Adası yakınlarında yaşanan 9,1 büyüklüğündeki deprem ve ardından oluşan tsunami felaketi, Hint Okyanusu'na kıyısı olan Güney Asya ve Afrika'da 14 ülkeyi etkiledi. Deprem ve tsunami sonucu 227 binden fazla kişi yaşamını yitirdi, yaklaşık 1 milyon 700 bin kişi yerlerinden oldu. Deprem ve tsunami nedeniyle Endonezya'da 50 binden fazla kişi kayboldu.

Güney Amerika ülkesi Haiti'de 12 Ocak 2010'da yaşanan 7 büyüklüğündeki depremde 222 binden fazla kişi öldü, 300 binden fazla kişi yaralandı. Deprem nedeniyle 1,3 milyon kişi yerinden oldu, 100 bine yakın ev tamamen yıkıldı.

İran'ın kuzeyindeki Semnan iline bağlı Damğan ilçesinde 22 Aralık 856'da meydana gelen depremde 200 binden fazla kişinin öldüğü sanılıyor. Büyüklüğü 7,9 olarak tahmin edilen deprem, tarihte en fazla ölüme neden 6. deprem olarak biliniyor. İran tarihinin en fazla can kaybına yol açan depremi olarak kayıtlara geçen Damğan depremine ilişkin çok fazla detay bulunmuyor.

Gansu depremi olarak da bilinen 7,8 büyüklüğündeki deprem, Çin'in Ganyanchi bölgesindeki Haiyuan ilçesinde 16 Aralık 1920'de yaşandı. Toprak kaymalarına da neden olan depremde 200 binden fazla kişi öldü.

İran'ın kuzeyindeki Erdebil şehrinde meydana gelen ve büyüklüğü tam olarak bilinmeyen depremde 150 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.

Japonya tarihinde en fazla can kaybına neden olan deprem olarak da bilinen Kanto depremi, 1 Eylül 1923'de ülkenin güneyindeki Kanto bölgesinde meydana geldi. Başkent Tokyo ve Yokohama bölgelerinde de büyük yıkıma neden olan 7,9 büyüklüğündeki depremde 142 binden fazla kişi öldü. Depremin ardından çıkan yangında 380 binden fazla ev kül oldu.

Türkmenistan'ın bugünkü başkenti olan Aşkabat'ta 5 Ekim 1948'de yaşanan 7,3 büyüklüğündeki depremde 110 binden fazla kişi öldü.

Kaynak: AA