İstanbul
IEA'nın Petrol Piyasası Raporu'na göre, küresel petrol talebinin bu yıl geçen yıla kıyasla günlük yaklaşık 700 bin varil artarak 103 milyon 682 bin varile ulaşması bekleniyor. IEA, önceki raporunda talebin günlük yaklaşık 720 bin varil artacağını öngörmüştü.
Söz konusu revizyonda, yılın ikinci çeyreğinde beklentilerin altında kalan teslimatlar etkili oldu. Bu dönemde küresel petrol talebi geçen yılın aynı dönemine göre sadece 550 bin varil artarken, bu rakam yılın ilk çeyreğindeki 1,1 milyon varillik artışın yarısına denk geldi. İlk çeyrekte, özellikle OECD ülkelerinde petrol tüketimi, soğuk geçen kış koşulları nedeniyle normalin üzerinde gerçekleşmişti. Ancak son aylarda, başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere küresel ölçekte talepte belirgin bir yavaşlama gözlendi.
Tarifelerin reel ekonomi üzerindeki etkilerinin henüz net şekilde gözlemlenmediği belirtilse de en büyük çeyreklik daralmalar, ticaret tarifesi krizinden doğrudan etkilenen ülkelerde yaşandı. Çin, Japonya, Güney Kore, ABD ve Meksika'da petrol talebi düşerken, Avrupa ve Asya dışındaki gelişen ekonomiler daha dirençli bir tablo ortaya koydu.
IEA'nın günlük yaklaşık 700 bin varillik artış öngörüsü, 2020'deki Kovid-19 yılı hariç tutulduğunda, 2009'dan bu yana en düşük büyüme oranı olarak öne çıkıyor.
Bu yılın ikinci yarısında ise küresel petrol talebindeki artışın mevcut hızda devam etmesi bekleniyor.
Petrol talebinin 2026'da da küresel ekonomi politikalarında beklenen gevşemeyle 720 bin varil artarak 104 milyon 404 bin varile ulaşacağı öngörülüyor.
Küresel petrol arzı haziranda 950 bin varil arttı
Rapora göre, küresel petrol arzı haziranda önceki aya göre günlük yaklaşık 950 bin varillik keskin bir artışla 105 milyon 620 bin varile yükseldi.
Bu dönemde, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) ham petrol arzı günlük yaklaşık 420 bin varil artışla 28 milyon 260 bin varil oldu. OPEC'in ham petrol dışındaki diğer konvansiyonel olmayan petrol üretimi ise değişmeyerek günlük 5 milyon 630 bin varilde sabit kaldı. Böylece OPEC'in toplam petrol arzı haziranda günlük 33 milyon 890 bin varile ulaştı.
OPEC dışı ülkelerde ise günlük üretim yaklaşık 530 bin varil artışla 71 milyon 730 bin varil seviyesine çıktı.
OPEC+ grubu üretim artışında belirleyici oldu
Haziranda küresel petrol arzındaki artışın günlük 500 bin varillik kısmı, OPEC ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubundan geldi.
Suudi Arabistan'ın ham petrol üretimi bu dönemde günlük 700 bin varil artarken, Irak, Kazakistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde de daha sınırlı artışlar görüldü. Ancak İran'da günlük 400 bin varillik keskin düşüş ve Venezuela'daki ek azalmalar, toplam artışı kısmen dengeledi. Böylece OPEC+ grubunun toplam ham petrol üretimi haziranda önceki aya göre günlük 500 bin varil artarak 42 milyon 750 bin varile ulaştı.
OPEC+ dışı ülkelerde ise ham petrol üretimi günlük yaklaşık 450 bin varil artışla 54 milyon 610 bin varile yükseldi. Kanada'daki üretim artışı ve mevsimsel biyoyakıt üretimi, Kolombiya ve ABD'deki üretim kayıplarını telafi etti.
Küresel petrol üretimi haziranda geçen yılın aynı dönemine göre günlük 2,9 milyon varil artış gösterirken, bu artışın 1,9 milyon varillik bölümü OPEC+ grubu ülkelerinden kaynaklandı.
Kaynak: AA