İSTANBUL - SİBEL KURTOĞLU
İstanbul'un siluetine ve görselliğine 351 yıldır katkıda bulunan Eminönü'ndeki tarihi Yeni Cami'nin 3 yıl sürecek restorasyonu başladı.
Osmanlı padişahı 3. Murad'ın eşi Safiye Sultan'ın emriyle 1597'de temeli atılan Yeni Cami'nin inşası, 1665'te 4. Mehmed'in annesi Hatice Turhan Sultan'ın çabaları ve bağışlarıyla tamamlandı.
Yeşilçam filmlerine, Anadolu'dan gelenlerin İstanbul'a baktığı mekan olarak yansıyan, avlusundan hiç ayrılmayan güvercinleriyle 351 yıldır kentin siluetine ve görselliğine katkı sağlayan Yeni Cami, Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore ettiriliyor.
İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürü Mürsel Sarı, Yeni Cami'deki restorasyon sürecine ilişkin AA muhabirine bilgi verdi.
Yeni Cami'nin 1665'ten bugüne insanlığın hizmetinde ibadet mekanı olarak kullanıldığını belirten Sarı, geçmişte küçük çaplı onarımlar geçiren caminin, çok esaslı bir restorasyon sürecine girdiğini anlattı.
İhalenin tamamlanmasının ardından yer teslimini mart ayı sonu gibi yaptıklarını aktaran Sarı, restorasyon bedelinin 8,4 milyon lira civarında olduğunu söyledi.
Sarı, çalışmalara başlanmasının ardından caminin ibadete de kapatıldığını ifade ederek, Yeni Cami'nin hemen batı tarafındaki Rüstem Paşa Camisi'nin de restorasyona alınmasıyla bu bölgedeki cemaatin ibadet mekanı sıkıntısı yaşadığını anlattı.
Hem restorasyon hem ibadet
Yeni Cami'nin restorasyon sürecinde 3 yıl ibadete kapalı olmayacağını bildiren Sarı, şu bilgileri verdi:
"Caminin kubbe yüksekliğinden de faydalanarak, alt tarafta ibadetin devam edebileceği bir platform kuruyoruz. Cemaatin ibadetini cami içerisinde, restorasyon çalışmalarını engellemeden yapabilmesi için içine demir kutu profilden, 5 metre yükseklikte, ses, toz ve su geçirmez çalışma platformu yapılıyor. Çalışmalar kapsamında mart sonundan itibaren bunlara ağırlık verdik. Namaz, şimdi avluda kılınıyor. Yaklaşık bir ay içerisinde alt katı tekrar ibadete açmış oluruz. Ondan sonra da üst mekanda restorasyon devam etmiş olacak."
Vakıflar Bölge Müdürü Sarı, çalışmalar kapsamında caminin dış tarafına da iskele kurulduğunu anlatarak, ana kubbede kurşun örtülerin toplandığını ve kubbe üzerinde restorasyon çalışmalarına başlandığını kaydetti. Sarı, "Kısa sürede ana kubbenin de kurşunları yenilenmiş olacak." dedi.
Neler yapılacak?
Caminin dış mekanlarda dış etkilere maruz kalan taş yüzeylerde kayıplar olduğunu ifade eden Sarı, restorasyona ilişkin şu bilgileri verdi:
"Bunlarla ilgili çalışmalar yapılacak. Çürütme yöntemiyle bunlar temizlenerek, yerlerine yenileri konulacak. Buralarda daha önce yanlış uygulamalar nedeniyle oluşan bozukluklar, bilinçsizce yapılan çimento derzler var, onlar temizlenecek, daha sonra yenileriyle tamamlanacak. Minarelerde taş kayıpları varsa onlar temizlenecek. Minarelerin kurşunları elden geçirilecek. Siren direkleri tekrar kontrol edilecek. Eğer çürümüşse değiştirilecek. Bu şekilde restorasyon devam edecek. İçine geldiğimizde yine caminin sıva raspaları yapılacak. Eğer mevcutların altında önceki dönemlere ait yeni kalem işlerine rastlarsak, bunlar tekrar projelendirilip kurul onayları alındıktan sonra ihya edilmiş olacak. Burada 16. yüzyıldan kalma çok güzel İznik çinileri var. Bunların da her biri, altlarında bir boşalma var mı diye tek tek kontrol edilecek. Eğer boşalma varsa enjeksiyon yöntemiyle sağlamlaştırılacak. Kubbenin üzerindeki alemlerde temizlik yapıldıktan sonra bunlar altın varaklarla kaplanacak. Camini iç mekanındaki altın varak kaplamalar tamamlanacak. Pencereler de aslına uygun şekilde yeniden imar edilecek. Ahşap kündekari kepenkler ve kapılar elden geçirilecek."
Çalışmaların bilim kurullarının kararıyla yürütüleceğini vurgulayan Mürsel Sarı, "Bu şekilde üç yılın ardından yeni bir yüzle Yeni Cami insanlığın hizmetine devam edecek." diye konuştu.