İstanbul
Emtia piyasası, dünya genelinde şahin politikaların son bulacağına ilişkin beklentilerin güçlü kalmaya devam etmesiyle yükseliş eğilimini 2. haftaya taşıdı.
Haftalardır devam eden belirsizlikler ve satış baskısının bir önceki hafta yerini yükselişe bıraktığı emtia piyasasında geçen hafta da kayda değer kazançlar söz konusu oldu.
ABD Merkez Bankasının (Fed) gelecek yıl en geç mayıs ayında faiz indirimlerine başlayabileceğine yönelik fiyatlamalar ve "yumuşak iniş" ihtimalinin güçlenmeye devam etmesi emtia piyasasını pozitif etkilemeye devam ediyor.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed'in gelecek yılın ilk toplantısında faizi sabit bırakacağına kesin gözüyle bakılırken, bankanın martta faiz indirimlerine başlama ihtimali yüzde 85'e çıktı.
Geçen hafta açıklanan verilere göre, ABD ekonomisi bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 4,9 ile beklentilerin altında büyüdü. Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı da 16 Aralık ile biten haftada 205 bine yükselmesine rağmen piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
Fed'in, enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı gıda ve enerji kalemlerinin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi aynı dönemde aylık bazda yüzde 0,1 ve yıllık bazda yüzde 3,2 arttı. Endeks, yıllık bazda Nisan 2021'den bu yana en yavaş artışını kaydetti.
Piyasa beklentileri çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksinin aylık yüzde 0,2 ve yıllık yüzde 3,3 artması yönündeydi. Endeks, ekimde ise aylık yüzde 0,1 ve yıllık yüzde 3,4 artmıştı.
Analistler, Fed'in enflasyon göstergesi olan çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksindeki yavaşlamanın, enflasyondaki düşüş eğiliminin sürdüğüne işaret ettiğini belirtti.
Değerli metallerde paladyum haricinde yükseliş eğilimi hakim oldu
Geçen hafta değerli metallerde paladyum hariç yükseliş eğilimi öne çıkarken, altın yüzde 1,7, gümüş yüzde 2,6, platin yüzde 2,9 değer kazanırken, paladyum yüzde 0,3 değer kaybetti.
Analistler, dünya ekonomilerinin enflasyon ve resesyon kıskacında kalabileceğine ilişkin endişelerin yavaş yavaş fiyatlamaların dışına çıktığını aktararak, tahvil faizlerinin son 5 ayın en düşük seviyesine gerilemesinin, altının alternatif maliyetini azalttığını dile getirdi.
ABD'de dayanıklı mal siparişlerinin, kasımda aylık bazda yüzde 5,4 ile piyasa beklentilerinin üzerinde artması da gümüş fiyatlarının artmasındaki önemli faktörler arasında yer aldı.
Baz metallerde de geçen hafta yükseliş eğilimi hakimdi.
Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 1,4, kurşun yüzde 2,5, alüminyum yüzde 3, nikel yüzde 1,6, çinko yüzde 2,3 artış kaydetti.
Çinli izabe tesisleri ile madenciler arasında gelecek yılki teslimatlar için müzakere edilen düşük işlem ücretleri bakırda arz endişelerini artırdı.
Çinli dökümcüler, ton başına 88 dolar ve libre başına 8,8 cent olan konsantreleri rafine metale dönüştürme ücretlerinin değiştirilmesini ummalarına karışın bu ücretleri 2024 için sırasıyla 80 dolar ve 8,0 sente indirmeyi kabul ettiler.
Son üç yılda ilk kez gerçekleşen bu düşüş, bakır piyasalarında tedarik sıkıntılarının ortaya çıkabileceği endişelerini besliyor.
Çin'deki stok yenileme çalışmaları ve artan fiziki talep de bakır fiyatlarını olumlu etkilerken, analistler küresel çapta artacağı tahmin edilen yenilenebilir enerjiye yönelik hamlelerin de bakır talebine pozitif yansıyabileceğini kaydetti.
Enerji grubuna bakıldığında da haftayı Brent petrol yüzde 3,7, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz yüzde 3,5 artışla kapattı.
Petrol fiyatları İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları, küresel petrol rezervlerinin çoğunu barındıran Orta Doğu'da artan gerginlik ve Kızıldeniz'deki gemileri hedef alan eylemlerin etkisiyle yükselişini sürdürüyor.
Yemen'deki Husilerin lideri Abdulmelik el-Husi, 14 Kasım'da televizyondan yaptığı açıklamada, Kızıldeniz'de İsrail gemilerini hedef alabilecekleri tehdidinde bulunmuştu.
İsrail'in güneyindeki Eilat Limanı'nın Genel Müdürü Gideon Golber, Yemen'deki Husilerin Kızıldeniz'de kendileriyle bağlantılı veya işbirliği içinde olan gemilere yönelik saldırılarının başlamasından bu yana limanın faaliyetinin yüzde 85 azaldığını belirtti.
Husilerin eylemlerinin ardından çok sayıda gemicilik şirketi Kızıldeniz'deki seferlerini durdurma kararı aldı. Hafta içinde İngiliz enerji şirketi bp'nin Kızıldeniz'deki tüm tanker trafiğini durduracağını bildirmesinin ardından şu ana kadar çoğunlukla mal taşımacılığını etkileyen sorunun enerji sevkiyatlarını da kapsayacak şekilde genişleyebileceği endişesi arttı.
Uzmanlar, arz kesintileri ve Orta Doğu'daki çatışmaların yol açabileceği potansiyel risklerin petrol piyasalarında ciddi dalgalanmalara yol açabileceğini belirtiyor.
ABD'nin haftalık doğal gaz stoklarının beklenenden daha fazla azalmasıyla da gaz fiyatları yükseldi.
Kakao zirve tazeledi
Tarım grubunda geçen hafta karışık bir seyir izlendi.
Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 2,6, mısır yüzde 2,2, soya fasulyesi yüzde 2,1 değer kaybederken, pirinç yüzde 1 değer kazandı.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te işlem gören pamuk yüzde 0,1, kahve yüzde 2,1, kakao yüzde 1,1 yükseliş kaydederken, şeker yüzde 7,5 azaldı.
Kakao, geçen hafta ton başına 4 bin 334 dolarla zirve tazeledi.
Kahve fiyatları, Brezilya'da devam eden kurak havanın kahve mahsulünü olumsuz etkileyeceği endişelerinden de destek alıyor.
Kakao fiyatları da son dönemde kakao arzına ilişkin endişeler nedeniyle güçlendi. Fildişi Sahili'ndeki çiftçilerinin limanlara sevk ettiği kakaonun 1 Ekim-17 Aralık tarihlerinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33 düşüşle 671 bin 544 tona gerilediği tahmin ediliyor.