Nişantaşı Psikiyatri Merkezinden Psikiyatrist Yrd. Doç. Dr. Rıdvan Üney, “Ergenlik dönemindeki hormonal değişim, gencin duygularının yoğunluğunu arttırır. Bu nedenle ani öfke patlamaları ve sebepsiz ağlamalara sıklıkla rastlanır. Ergenlikteki gencin duygusal tepkileri de değişken olabilir. Çünkü bu değişken ve yoğun duyguları kontrol etmek ergen için zordur” dedi.
Bu dönemdeki fiziksel değişimler sebebiyle ergen gencin dış görüntüsü ile normalden fazla ilgili olduğunu ifade eden Üney, “Ayna karşısında uzun vakit geçirir, kıyafet seçmekte zorlanır. Çevresindeki insanların onun kıyafetlerini, yüzünü, vücudunu, saçlarını beğenmemesinden korkar. Dış görüntüsü ile ilgili eleştiriye karşı oldukça hassastır. Ergen, etrafındaki herkese büyüdüğünü, artık çocuk olmadığını kanıtlamaya çalışır. Yetişkinlerin kendisini anlamadığını düşünür. Anne ve babası yerine arkadaşları ile vakit geçirmeyi tercih eder. Arkadaş grubuna kabul edilmek onun için çok önemlidir” diye konuştu.
“Ergenlik döneminde yaşanan sevgililik durumuna dikkat”
Ergenlik döneminde karşı cinse duyulan ilginin artmasının normal gelişimin bir parçası olduğunu kaydeden Yrd. Doç. Dr. Rıdvan Üney, “Bu dönemde yaşanan flörtler genç için çok önemlidir. Böylece ergen büyüdüğünü, duygusal olarak bağımsız olduğunu hisseder. Flört ederken aynı zamanda yetişkin rollerini prova eder. Ergenlikte yaşanan aşklar, gencin kendisini tanıması için faydalı bir araçtır. Yaşanan flört aracılığıyla genç, kendisinin nelerden hoşlandığını, nelere değer verdiğini, ne gibi durumlardan rahatsız olduğunu da fark etmeye başlar. Ayrıca yaşadığı ilişki, arkadaş grubu içinde popülerleşmesine de yardımcı olabilir. Ergenlik döneminde platonik aşklara sık rastlanır. Gerçek bir ilişkiye henüz hazır olmayan ergen, bu duyguları platonik olarak yaşamayı seçer.
Özellikle ünlü birine duyulan platonik aşk ergenlikte oldukça sık görülür. Bu dönemde duygular yoğun yaşandığı için karşı cinsle ilişkiler de daha coşkulu olabilir. Âşık olunan kişi tarafından reddedilmek, sevgiliden ayrılmak gibi durumlar ergen için büyük bir üzüntüye neden olabilir. Ancak bu dönemde yaşanan ilişkiler sayesinde ergenin ilişkilerdeki sorunlarla baş etmeyi öğrendiği unutulmamalıdır. Bu dönemde yaşanan sorunlardan biri de yeterli ve doğru bilgi sahibi olmadan yaşanan cinsel ilişkilerdir. Yeterli bilgi sahibi olmadan erken yaşta ve hazır değilken yaşanan cinsel birliktelikler genellikle pişmanlık, utanç, öfke gibi olumsuz duygulara sebep olmaktadır” ifadelerini kullandı.
Üney, ailelere şu önerilerde bulundu:
“Ergenlik döneminde çocuğunuzun sizden biraz uzaklaşma ihtiyacı hissetmesi normaldir. Bunun geçici bir dönem olduğunu hatırlayın ve çocuğunuzun bu ihtiyacına saygı gösterin. Ergenin karşı cinsle ilişkisine müdahale etmek, onunla görüşmesine engel olmak, gencin o kişinin etkisi altına daha fazla girmesine ve yalan söylemesine neden olabilir. Bu sebeple çocuğunuzun seçimine saygı duyun ve ona baskı uygulamayın. Çocuğunuzun kız/erkek arkadaşı ile yaşadığı herhangi bir problemi size anlatabilmesi için sizden korkmaması gerekir. Bu sebeple her koşulda ona inanacağınızın ve destek olacağınızın garantisini verin. Sevgilisi ile ilgili konuşurken eleştirmemeye özen gösterin. Böylece sizinle daha fazla ve gerçek bilgileri paylaşacaktır. Eğer çocuğunuz ilişkisini sizinle paylaşmak istemiyorsa endişelenmeyin. Bu normal bir süreçtir. İlişkisini size anlatması için baskı kurmayın. Anne-baba olarak çocuğunuza değerli olduğunu hissettirin. Saygılı davranın. Böylece karşı cinsle ilişkisinde saygısız tavırları daha kolay fark edebilir.
Ergenlik döneminde aileler çocuklarının kız/erkek arkadaşı tarafından zarar görmesinden korkarlar. Bu sebeple çocuklarının kendilerine yalan söylediğini düşünüp, pek çok davranışına kuşku ile yaklaşabilirler. Bu şüpheci yaklaşım, ergeni daha fazla kısıtlamalarına sebep olabilir. Ancak genç, anne babasının kendisine güvenmesine ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle sözlerine güvendiğinizi çocuğunuza hissettirin, kuşkucu bir tutum izlemeyin. Gençlerin arkadaş ortamında ve internette cinsellikle ilgili yanlış bilgiler edinmesi mümkündür. Buna engel olmak için çocuğunuzun doğru kaynaklardan cinsel eğitim almasını sağlayın (Cinsellikle ilgili bilgilendirici kitaplar gibi). Eğer çocuğunuz aşk acısı yaşıyorsa yaşadığı üzüntüyü küçümsemeyin. Duygularının gerçek olduğunu unutmayın. Ancak yaşadığı üzüntü çok yoğunsa ve bunun üstesinden gelemediğini düşünüyorsanız bir uzmandan yardım alın.”