Ankara
Suriye'de hiçbir uluslararası anlaşmaya uymayan Beşşar Esed rejimi güçleri ve destekçisi Rusya'nın İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'ndeki yerleşimlere 17 Eylül 2018'de imzalanan Soçi mutabakatına rağmen düzenlediği saldırılarda 1800'den fazla sivil can verirken, yaklaşık 2 bin kilometre alan rejimin eline geçti.
Suriye'deki iç savaşa kalıcı bir çözüm ve ateşkesin sağlanması için Kazakistan'ın başkent Nur Sultan'da garantör ülkeler Türkiye, Rusya ve İran, 4-5 Mayıs 2017'de 4 alanda "gerginliği azaltma bölgesi" ilan etmiş ancak bunu hiçe sayan Esed rejimi, Türkiye sınırındaki İdlib haricinde geri kalan bölgeleri, Rusya'nın hava desteğiyle ele geçirmişti.
Rejim güçlerinin Eylül 2018'de İdlib'e yönelik yığınağına hız vermesi üzerine, 17 Eylül 2018'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin, Rusya'nın Soçi kentinde ek mutabakata vardı.
Mutabakat gereği, Türkiye ve Rusya'nın garantörlüğünde, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'ni çevreleyen hat, ağır silahlardan arındırıldı.
Soçi mutabakatının ardından, İdlib'de bir süreliğine rejim ve Rusya'nın hava saldırıları sona erdi.
Daha önce evlerini terk eden yaklaşık 80 bin sivil de bölgeye geri döndü. Ancak rejim güçleri, Şubat 2019'da Soçi mutabakatını da hiçe sayarak saldırılarına hız verdi.
1800'den fazla sivil can verdi
İdlib'deki ateşkesin güçlendirilmesi ve sivillerin korunması için imzalanan mutabakatı hiçe sayan Esed rejimi ve garantörü Rusya'nın bölgedeki sivil yerleşimlere saldırıları sürüyor.
Soçi mutabakatından bu yana, rejim güçleri ve Rusya'nın İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'ndeki topçu ve hava saldırılarında 1800'den fazla sivil yaşamını yitirdi.
Söz konusu saldırılarda çok sayıda cami, okul, hastane, sivil savunma ofisi gibi yaşam merkezleri de defalarca hedef alındı.
Yaklaşık 1,8 milyon sivil evsiz kaldı
Esed rejimi, Rusya ve İran'ın yardımıyla tüm İdlib nüfusunu bölgeden Türkiye sınırına sürmeye çalışıyor.
Sivil yerleşimleri vuruyor. İdliblileri "terörist" olarak gören rejim güçleri, silahlı gruplar arasında muhalif-radikal ayrımı gözetmiyor.
Bölgede göç verilerine ilişkin çalışma yürüten Suriye Müdahale Koordinatörlüğünden edinilen bilgiye göre, rejim güçleri ve Rusya'nın sivil yerleşimlere bombardımanları sonucunda, Ocak 2019'dan beri Türkiye sınırı yakınlarına göç edenlerin sayısı 1 milyon 794 bine ulaştı.
Rejim güçleri mutabakata rağmen ilerledi
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, 10 Mayıs 2019'da yaptığı açıklamada, rejim unsurlarının İdlib’in güneyine yönelik artan saldırı ve tacizlerinin 6 Mayıs’tan itibaren kara harekatına dönüştüğüne dikkati çekmişti.
Rejim ve destekçileri bu tarihten itibaren son 9 ayda, Kefrenbude, Han Şeyhun, Maraatinüman, Serakib gibi büyük ilçelerin yanı sıra İdlib'in güneyi ve güneydoğusu, Hama'nın kuzey ve doğu kırsalı ile Halep'in güney ve batı kırsalında çok sayıda yerleşime hakim oldu.
İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi sınırları içerisinde yaklaşık 2 bin kilometre alan Soçi mutabakatına rağmen rejimin eline geçti.