"Bir çizim, tüm anlatıyı yıkabilir ya da konuyu 100 makaleden daha iyi ifade edebilir. Çünkü karikatürler anlaşılmak için dile ya da tercümeye ihtiyaç duymaz".
ANKARA
Çizimleriyle Arap dünyasında ve uluslararası medyada ses getiren Filistinli karikatürist Mahmud Abbas, karikatürün bir direniş yöntemi olduğunu belirterek, "Eğer karikatür Filistin direnişinin aracı olmasaydı, şehit Naci el-Ali bu uğurda öldürülmezdi." dedi.
Portekiz'de 2021 yılında düzenlenen World Humor Awards kapsamında onur ödülüne layık görülen Mahmud Abbas, karikatürlerin uluslararası etkisini ve İsrail'in Filistin'deki saldırılarını çizimleri aracılığıyla dünyaya nasıl duyurduğunu anlattı.
Abbas, özellikle 7 Ekim 2023'ten bu yana sosyal medyada yayınlanan karikatürlerin Filistin meselesine ışık tuttuğunu kaydederek, "Karikatür, geçmişte olduğu gibi bugün de direnişin önemli araçlarından biri. Eğer karikatür Filistin direnişinin bir parçası olmasaydı, şehit Naci el-Ali bu uğurda öldürülmezdi. O, birçok Filistinli, Arap ve dünya çapındaki karikatürist için bir referans noktası." diye konuştu.
İsrail'e karşı 2000'de başlayan İkinci İntifada (Aksa İntifadası) döneminde Gazze Şeridi'nin kuzeyinde şehit ilanlarını duvarlara astığını ve resim yapmaya başladığını dile getiren Abbas, "O dönem ne Facebook ne Instagram ne de Twitter vardı. Bu yüzden duvarlar, şehit ilanlarından Filistin'de yaşanan önemli olaylara kadar her konuda kendimizi ifade etmenin tek yoluydu." ifadesini kullandı.
Abbas, İsrail ordusunun babası Naim ve kardeşleri Hüseyin ile Mustafa'yı 2007-2008 yıllarında öldürdüğünü aktararak, "Bu acıyı ifade etmenin bir yolu olarak karikatür çizmeye başladım. Halkımın mesajını ve zihnimdekileri dünyaya daha geniş bir şekilde iletebilmek için uluslararası alana yöneldim." diye konuştu.
Yıllar içinde sosyal medyanın yaygınlaştığını ve karikatür çizmeyi öğrendiğini aktaran Abbas, geniş kitlelere ulaşmak için sosyal medyanın en etkili araç olduğunun altını çizdi. Abbas, eskiden görsellerini yalnızca duvarlara asarken, şimdi bu platformlar sayesinde küresel bir duvarda çok daha geniş bir kitleye ulaşabildiğini ifade etti.
"Filistin benim bir parçam, ben de Filistin'in bir parçasıyım"
Abbas, Filistin davasının ve Gazze'nin, 7 Ekim öncesi ve sonrası süreçte kendisi için ilham kaynağı olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi:
"Filistin meselesi benim bir parçam, ben de Filistin meselesinin bir parçasıyım. Bu, bir ressam, yazar, şair ya da sosyal medyada yazılar paylaşan sıradan bir insan olsun, herkesin öncelikli meselesi olmalı. Hak ve batıl mücadelesi, güneş kadar açık bir dava. Mazlumların, baskı altındaki insanların sesi olmak, Gazze'deki kuşatmayı, Mescid-i Aksa ve kutsal mekanların sömürülmesini gündeme taşımak yalnızca benim değil, vicdan sahibi herkesin çalışmalarına ilham olmalı."
Karikatürleriyle Filistin'deki durumu, direniş ve acılar ekseninde ele aldığına işaret eden Abbas, çalışmalarında Filistin halkının dayanıklılığını ve İsrail işgaline boyun eğmeyişini anlattığını, aynı zamanda Gazze'de yıllardır devam eden kuşatma ve soykırıma varan savaşın acılarını kağıda aktardığını kaydetti.
Abbas, Filistin'de dünyanın kabul ettiği bir soykırım yaşandığını ifade ederek, "İnsanlar yiyeceğe ulaşamıyor. Haritadan silinen evler hatta şehirler var. Tüm bunlar, dünyaya duyurulması gereken şeyler. Bir karikatürist ve insan olarak görevim, direnişi, kuşatmayı, soykırımı ya da açlığın silah olarak kullanıldığını dünyaya anlatmak. Burada karikatürlerin rolü ortaya çıkıyor" dedi.
"Tek bir karikatür 100 makaleden daha etkili olabilir"
Karikatür sanatının gücüne ilişkin değerlendirmede bulunan Abbas, "Tek bir karikatür 100 makaleden daha etkili olabilir. Bir çizim, tüm anlatıyı yıkabilir ya da konuyu 100 makaleden daha iyi ifade edebilir. Çünkü karikatürler anlaşılmak için dile ya da tercümeye ihtiyaç duymaz." görüşünü paylaştı.
Abbas, Refah'taki Filistinli mültecilerin çadırlarının yakılmasıyla ilgili çiziminin uluslararası basında yankı uyandırdığına dikkati çekerek, tek bir çizimin kitlelere mesaj iletmekteki gücünün çok büyük olduğunun altını çizdi.
Siyasi mesajların ifade edilişinde karikatürlerin rolüne değinen Abbas, Arap dünyasında ifade özgürlüğünün kısıtlı olduğunu, pek çok karikatüristin tutuklandığını, takip edildiğini ya da sansür yoluyla sınırlandığını söyledi. Abbas, bu nedenle karikatüristlerin sansürden uzak nefes alabildiği tek yerin sosyal medya olduğunu vurguladı.
Abbas, Filistin davasına herkesin bir şekilde katkıda bulunması gerektiğini vurgulayarak, sözlerini şöyle tamamladı:
"Mürekkep asla kanla eşit olamaz. Bir karikatürist olarak ya da Mahmud Abbas olarak sunduğum eserler ne olursa olsun, kendimi, kanlarını, canlarını ve evlerini bu dava için feda edenlerin yanında her zaman eksik hissediyorum. Babamı ve kardeşlerimi şehit vermiş olsam da bu çabaya kendi adıma yeterince katkı sağlayamadığım duygusunu hep taşıyorum."