Ankara
BBC'nin haberine göre Google, Kaliforniya merkezli Silikon Vadisinden yönetilen Android Deprem Uyarıları (AEA) sisteminin hatalarını itiraf etti.
Google, BBC’ye yaptığı açıklamada, Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli depremler sırasında AEA'nin hatalı çalıştığını tespit ettiklerini bildirdi.
Buna göre sistem, merkez üssüne 98 mil (157 kilometre) mesafede yaklaşık 10 milyon kişiye depreme karşı en yüksek seviye uyarı göndermeliydi. Ancak AEA o gün aktif olmasına karşın, tasarlandığı ölçekte hizmet veremedi ve "büyüklüklerini hafife aldığı" depremlere karşı kullanıcıları uyaramadı.
Yanlış, hatalı tahmin ve uyarılar
Anlık büyüklük ölçeği kullanan AEA, gerçek büyüklüğü 7,7 olan 6 Şubat'taki ilk depremin büyüklüğünü 4,5-4,9 arasında tahmin edebildi.
Böylelikle sistem ilki yerel saatle 04.17'de meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki deprem için yalnızca 469 "harekete geç" uyarısı gönderdi. Yaklaşık 500 bin kişiye ise "hafif sarsıntı" için tasarlanan ve kullanıcıları belirgin şekilde uyarmayan "düşük seviyeli bir uyarı" gönderilebildi.
Aynı gün ikinci deprem sonrası bu kez 8 bin 158 telefona "harekete geç" ve yaklaşık 4 milyon kullanıcıya da "farkında ol" uyarıları gönderildi.
Ancak, ulaştığında güvenlik açısından yaklaşık 35 saniye kazandırabilen bu bildirimler, sistemdeki hatalar nedeniyle bölgedeki kullanıcıları etkili şekilde uyaramadı.
"Sistemi geliştiriyoruz"
Google, yaptığı açıklamada her deprem erken uyarı sisteminin benzer zorluklarla karşılaştığını savunarak, algoritmaların büyük şiddetteki depremlere göre ayarlanmasının teknik olarak karmaşık olduğuna dikkati çekti.
Google'dan bir yetkili de açıklamasında "Her depremde öğrendiklerimize dayanarak sistemi geliştirmeye devam ediyoruz." ifadesini kullandı.
Hatayı saptamak
ABD merkezli Colorado Madencilik Okulundan (Colorado School of Mines) Elizabeth Reddy, sistem hatasını saptamanın iki yıldan fazla sürmesini "endişe verici" olarak niteledi.
Reddy, "Çok üzgünüm. Küçük bir olaydan bahsetmiyoruz, insanlar öldü ve bu uyarının istediğimiz gibi bir performans gösterdiğini göremedik." dedi."
Google araştırmacılarına göre, olay sonrası deprem analiz sistemi daha iyi şekilde geliştirildi ve halihazırda AEA 98 ülkede uyarılarını sürdürüyor.
Kaliforniya merkezli şirket, Türkiye'de mevcut akıllı telefonların yüzde 70'inden fazlasını oluşturan Android cihazlarda AEA'nın çalıştığını tahmin ediyor.
Depremler
Türkiye, 2 yıl önce "asrın felaketi" olarak nitelenen Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin acısıyla sarsıldı.
53 bin 537 kişinin hayatını kaybettiği, 107 bin 213 kişinin yaralandığı depremlerde 14 milyon vatandaş etkilenmiş ve ülkede 7 gün milli yas ilan edilmişti.
Kaynak: AA