Bakü
Azerbaycan halkı, ülkesinin bağımsızlık sürecinde ve zor dönemlerdeki liderliğiyle tarih yazan Aliyev'i saygı ve minnetle yad ediyor.
Sovyetler Birliği döneminden bağımsızlık sonrası döneme kadar Azerbaycan'ın karşılaştığı pek çok zorluğu aşan ve ülkesinin kalkınmasını sağlayan lider olarak hatırlanan, halkına verdiği hizmetlerle ölümsüzleşen Aliyev, "Umummilli Lider" olarak anılıyor.
Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde 10 Mayıs 1923'te dünyaya gelen Haydar Aliyev, 1939'da Nahçıvan Pedagoji Teknik Okulundan mezun oldu.
Aliyev, 1941-1944 yıllarında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti İçişleri Komiserliği Gizli Arşiv Dairesi Müdürlüğü ve Nahçıvan Halk Komiserliği Konseyinde Şube Müdürlüğü görevlerinde bulundu. Başarılı çalışmaları ve analiz yeteneğiyle yöneticilerinin ilgisini çeken Aliyev, 1944'te Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) Devlet Güvenlik Komitesinde (KGB) işe alındı.
Sovyetler Birliği'nin güvenlik teşkilatlarında görev aldığı yıllarda gösterdiği başarıyla dikkat çeken Aliyev, 1967'de Azerbaycan KGB'si başkanlığına getirilerek Sovyetler Birliği'nde önemli bir figür haline geldi.
Aliyev, 1969'da Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi Genel Sekreteri seçildi, 1982'ye kadar bu görevde Azerbaycan'ı yönetti. Azerbaycan, bu dönemde sanayi ve tarımda önemli mesafeler katetti, ekonomik olarak gelişti.
1982'de SSCB Merkez Komitesi Siyasi Bürosu'na seçilen Aliyev, Sovyetler Birliği yönetiminde etkili pozisyonda yer aldı. Aynı yıl SSCB Bakanlar Konseyi Başkanı Birinci Yardımcılığı görevine atandı ancak 1987'de SSCB Sekreteri Mihail Gorbaçov'un politikalarına karşı çıkarak görevinden istifa etti.
Bağımsızlık yolu ve Azerbaycan'ın kurtuluşu
SSCB'nin dağılmasının ardından Azerbaycan'a geri dönen Haydar Aliyev, 1991'de Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Milletvekili seçildi. Aliyev, aynı yıl Nahçıvan Yüksek Konseyi Başkanı olarak Azerbaycan siyasetinde önemli bir konum kazandı.
1992'de ülke içinde iç savaş tehlikesiyle karşı karşıya kalan Azerbaycan, Haydar Aliyev'i lider olarak görmek istedi. Aliyev, 1993'te Azerbaycan Yüksek Konseyi Başkanı seçildikten sonra ülkesinin istikrarı için büyük adımlar attı. 3 Ekim 1993'te yapılan seçimde Cumhurbaşkanı seçilen Aliyev, Azerbaycan'ın gelişimi için önemli reformlar gerçekleştirdi.
Ekonomik ve uluslararası başarılar
Haydar Aliyev, Azerbaycan'ın en büyük petrol yatağı Azeri-Çırak-Güneşli (AÇG) havzasının işletilmesini sağlayarak ülkesinin ekonomik kalkınmasının temellerini attı.
Aliyev, aynı zamanda anayasal reformlar yaparak idam cezasını kaldırdı ve evrensel demokratik değerleri yansıtan anayasayı kabul etti.
Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinde temel taş
Haydar Aliyev'in "Bir millet, iki devlet" ifadesi, Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin temel prensibi haline geldi. Aliyev, Türkiye ile yakın ilişkiler kurarak iki ülke arasındaki güçlü bağların pekişmesine katkı sağladı.
Son yılları ve vefatı
Haydar Aliyev, 1998'de yeniden Cumhurbaşkanı seçildi, 2003'te sağlık sorunları nedeniyle seçimlerde adaylığını İlham Aliyev lehine geri çekti. 12 Aralık 2003'te ABD'de tedavi gördüğü sırada vefat eden Aliyev, 15 Aralık'ta Bakü'deki Fahri Hiyaban'da defnedildi.
Aliyev, Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesindeki ve ülkesinin istikrarını sağlama sürecindeki büyük rolüyle halkının hafızasında yaşamaya devam ediyor.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com