'Herakles Lahdi'nin iade süreci mücadelenin yeni bir safhası'

Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, temaslarda bulunmak üzere geldiği İsviçre'nin Cenevre kentinde, Anadolu kökenli Herakles Lahdi'nin ziyarete açılış törenine katıldı.

Avcı, Cenevre Üniversitesinde gerçekleşen törende yaptığı konuşmada, "Herakles Lahdi'nin ülkemize iade süreci, uzun yıllardır verilen uluslararası mücadelenin yeni bir safhasını oluşturuyor. Bu başarı, hem eserlerin götürüldüğü pazar ülkelerin resmi makamları ve yatırımcıları için hem de kaynak ülkeler için cesaretlendirici bir örnek olmuştur." dedi.

Kültür varlıklarının ait oldukları ülkelerde ve o ülkelerin kültür hayatlarında yer alması ilkesinin, uluslararası mevzuat ve etik tartışmaları kapsamında her geçen gün daha da güçlendiğini vurgulayan Avcı, şöyle konuştu:

"Hukuki mücadeleleri, iddiaları ve karşı iddiaları bir yana bırakırsak basitçe, bir tarihi eserin coğrafi, kültürel ve sanatsal bağlamından koparılmasının aslında bir ülkenin kültürünün değil, bütün bir dünya medeniyetinin bütünlüğünün tahrip edilmesi anlamına geldiğini unutmamalıyız."

Ülkelerin, kendi kültürlerine ulaşmalarını engelleyen yasa dışı kültür varlığı hareketliliği sorununun yakın, orta ve uzun vadede çözülebilecek boyutları olduğunu anlatan Avcı, Devletimiz, ülkemizden yasa dışı olarak çıkarılmış bütün kültür varlıklarının iadesi için çalışmaya ve gerekli girişimleri yapmaya devam edecektir." diye konuştu.

Avcı, Herakles Lahdi'nin Türkiye'ye iade sürecindeki katkılarından dolayı, gümrük yetkililerine, emniyet mensuplarına, hukukçulara, bakanlık uzmanlarına ve özellikle de Türkiye'nin avukatı Prof. Dr. Marc-Andre Renold’a teşekkür etti.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Genel Direktörü Irina Bokova da törende yaptığı konuşmada, "Türkiye, UNESCO 1970 Sözleşmesi'nin en büyük savunucularındandır." dedi.

Bokova, lahdin iade sürecinde Türkiye ile İsviçre arasında iş birliğinin uluslararası kültürel diplomasi alanında köprüler kurulması için diğer ülkelere örnek teşkil ettiğini kaydetti.

Konuşmaların ardından Bakan Avcı ve beraberindeki heyet Cenevre Üniversitesi Arkeoloji Bölümünde sergilenen Herakles Lahdi'nin bulunduğu alanı ziyaret etti.

Ziyarette, İsviçrelilerin lahide büyük ilgi gösterdikleri görüldü.

Öte yandan Bakan Avcı, UNESCO Genel Direktörü Bokova ile Cenevre Üniversitesi Rektörlüğünde ikili görüşme gerçekleştirdi.

Cenevre Gümrüğünde 2010'da ele geçirilen ve Anadolu kökenli (Perge) olduğu tespit edilen Herakles Lahdi'nin Cenevre Başsavcılık Makamınca yürütülen soruşturma sonucunda Türkiye'ye iade edilmesine 2015 yılında karar verilmişti. Karşı taraf, konuyu üst mahkemeye taşıyarak iade kararına itiraz etmişti. Ancak karşı tarafın temyiz başvurusunu geri çekmesiyle lahdin Türkiye'ye iadesi önünde bir engel kalmamış ve karar kesinleşmişti.

Eserin Türkiye'ye iade süreciyle ilgili yapılan görüşmeler sonucunda, Herakles Lahdi'nin Cenevre Üniversitesinde 3 ay süreyle sergilenmesi, 3 ayın sonunda da (eylül ayı içinde) eserin Cenevre’den Antalya’ya naklinin sağlanması yönünde fikir birliğine varılmıştı.

Herakles Lahdi, yaklaşık 235 santimetre boyunda ve 112 santimetre genişliğinde ve 3 ton ağırlığında. Arkeoloji literatüründe “Torre Nove” olarak adlandırılan tipte “Küçük Asya Lahit” grubuna giren Herakles Lahdi'nin, Antalya'nın Aksu ilçesi sınırları içerisinde yer alan Perge antik kenti nekropolünde geçmiş yıllarda meydana gelen kaçak kazılarla bulunduğu ve yurt dışına kaçırıldığına ilişkin önemli delillere ulaşılmıştı. Lahit üzerinde Herakles'in 12 işi tasvir ediliyor.