?>

İkinci Yeni'nin 'yalağuz' şairi: Turgut Uyar

Cemal Süreya, Ece Ayhan gibi isimlerin yer aldığı İkinci Yeni şiir akımının "üç atlısı"ndan biri olan şair Turgut Uyar, vefatının 31. yılında anılıyor.

Kültür Sanat - 9 yıl önce

İSTANBUL (AA) - İkinci Yeni şiir akımının üç atlısından biri olan şair Turgut Uyar, vefatının 31. yılında anılıyor. Uyar, 4 Ağustos 1927'de Ankara'da doğdu. Harita binbaşısı bir babanın 5 çocuğundan dördüncüsü olan şair, ilkokulu babasının memuriyeti nedeniyle İstanbul ve Eskişehir'de tamamladı.

Bir yazısında çocukluğunu "Hüzünlü bir çocuktum. Nedense hep ağlamaya hazır. Ağabeyim bana sataştıkça annem 'Yapma oğlum’ derdi ona, ‘o içli bir çocuk." sözleriyle tanımlayan şair, ilkokul yıllarında manzumeler yazdı, Hayyam, Nedim, Yahya Kemal, Tevfik Fikret, Ahmet Haşim gibi şairleri okudu. Yatılı olarak 1941 yılında Konya Askeri Ortaokuluna giren şair, liseye Bursa Askeri Lisesinde başladı, 1947'de Askeri Memurlar Okulundan mezun oldu. Uyar, 1948'de personel subayı olarak ilk görev yeri ve o günlerde Kars’ın ilçesi olan Posof'a (Ardahan) tayin oldu. Daha sonra Terme Askerlik Şubesine, oradan da Ankara’ya atanan Uyar, Ankara’da, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Personel Dairesi Başkanlığında üsteğmen olarak görev yaptı. "Yad" isimli ilk şiiri 1947'de Yedigün dergisinde yayımlanan şair, 1948'de Kaynak dergisinin açtığı bir şiir yarışmasında ikincilik kazandı. Yarışmadan sonra, seçici kurulda bulunan şair-yazar Nurullah Ataç, birincilik adayının Uyar olduğunu açıklayarak, ileride çok iyi bir şair olacağını söyledi. İlk kitabı "Arz-ı Hal" 1949'da Kaynak Yayınlarından çıkan Uyar, 1952’de "Türkiyem" adlı ikinci kitabını Nurullah Ataç'ın ön sözüyle yayımladı. Kitap, o ve sonraki dönemlerin ünlü şairlerinin kitaplarının yayımlandığı yayınevlerinden biri olan Varlık Yayınlarından çıktı. Modern insanın yalnızlığını mısralarına taşıdı Uyar, ilk olarak "Arz-ı Hal" kitabında yer alan "Yalağuz" şiirinde, "yalnız" kelimesini 18. yüzyıl Türkçesindeki karşılığıyla "yalağuz" olarak kullanarak, daha sonra "kendini kalabalıkların içinde yalnız hissetme" duygusunu şiirlerinde sıklıkla işledi, kentleşme sürecinin birey üzerinde yarattığı etkilerini değişik yönleriyle gözler önüne serdi. İlk iki kitabındaki şiirleri hece şiirinin ve Orhan Veli Kanık etkisinin algılandığı ilk dönem şiirleri olarak bilinen Uyar, daha sonra Ece Ayhan, Sezai Karakoç, Edip Cansever ve Cemal Süreya gibi şairlerin içinde olduğu İkinci Yeni akımına katıldı. "Biz mısra döktürmeye özenmedik" Uyar, bir röportajında İkinci Yeni akımındaki şairleri, "Biz mısra döktürmeye özenmedik. Bir durumu en iyi anlatmak, kimi zaman şiirden vazgeçmek pahasına en iyi anlatmak nasıl mümkünse onu denedik." sözleriyle tanımladı.1964 ve 1970 yılları arasında çok az şiir yayımlayan şair, sonrasında art arda yayımladığı şiirlerle İkinci Yeni ve modern Türk şiirinin ustalarından biri olarak öne çıktı. Şairin, şiirlerinin yanı sıra, şirinin poetikasını ortaya koyduğu "Efendimiz Acemilik", "Çıkmazın Güzelliği" gibi yazıları Türk şiirinin bir döneminin kavranmasında başvurulan temel metinler arasında yer aldı. Uyar, Abdülhak Hamid Tarhan'dan Orhan Veli Kanık'a kadar geçen süreci, her şairin bir şiirini esas alarak incelemeye tabi tuttu. Uyar'ın şiirleri İngilizce, Fransızca ve Sırpçaya çevrildi, kitapları ve yazıları Varlık, Yeditepe, Pazar Postası, Dost, Değişim, Türk Dili, Yedigün, Kaynak, Şimdilik, Forum, Yeni Dergi, Hürriyet Gösteri, Milliyet Sanat, Düşün, Dönem ve Papirüs dergilerinde yayımlandı. Şair, Hüseyin Cöntürk’ün çıkardığı Dönem dergisinin kurucuları arasında da yer aldı. Uyar, 1958 yılında, zorunlu hizmetini tamamladıktan sonra yüzbaşı rütbesindeyken ordudan ayrıldı. Ankara’da, SEKA İrtibat Bürosunda ve Sanayi Bakanlığında memur olarak çalıştı. 1969'da emekliye ayrılarak İstanbul’a yerleşen Uyar, 22 Ağustos 1985'te siroz hastalığı nedeniyle yaşamını yitirdi.
Haftanın Öne Çıkanları

Mourinho sezona iyi bir başlangıç yaptı

2016-08-14 22:57 - Spor

YÖK, Mevlana programını dünyaya yayıyor

2016-08-20 17:12 - Genel

'Konutta faiz indirimi yeterli değil'

2016-08-16 19:37 - Ekonomi

2. Türkçe Bayramı, 27 Ağustos'ta İstanbul'da gerçekleşecek

2016-08-19 20:17 - Kültür Sanat

Filistin'den BMGK'ya 'Kudüs' talebi

2016-08-21 18:27 - Dünya

'Fed aralıktan önce faiz artırmaz'

2016-08-18 13:40 - Ekonomi

'Düğünümüzü kana çevirdiler'

2016-08-21 16:07 - Gündem

Fed'in Eylül ayında faiz arttırması bekleniyor

2016-08-16 22:17 - Ekonomi

Kayseri'de ambulans ile otomobil çarpıştı: 5 yaralı

2016-08-14 20:32 - Gündem

Terör örgütü elebaşı Gülen'e barodan avukat atandı

2016-08-16 22:37 - Gündem

İlgili Haberler

Iraklı genç, kurşun kalemin ucunu işleyerek minimal heykeller yapıyor

12:22 - Kültür Sanat

'Buğday Tanesi'ne Uluslararası Bodrum Film Festivali’nden ödül

01:37 - Kültür Sanat

Mısır'da 226 yıl önce keşfedilen firavun mezarı, 20 yıllık restorasyonun ardından bugün yeniden açılıyor

16:18 - Kültür Sanat

Yetim Vakfı, 81 ilde 'Filistinli Çocuklar İçin Çiz' etkinliği düzenledi

17:08 - Kültür Sanat

Gazze'deki Filistinli ressamlardan Küresel Sumud Filosu'na duvar resimli teşekkür

10:47 - Kültür Sanat

Günün Manşetleri

Türkiye'de yarın tüm okullarda "Filistin farkındalık etkinlikleri" düzenlenecek

20:27 - Gündem

Küresel Sumud Filosu'na katılan İtalyan vekil Scuderi, yaşadıklarını AP Genel Kurulunda anlattı

20:22 - Dünya

İran ülkenin güneyinde 10 trilyon fitküp gaz rezervi keşfettiğini duyurdu

20:18 - Dünya

Tunuslu Sumud aktivisti: İsrail bizi aç bıraktı, kanalizasyon suyu içirdi

20:12 - Dünya

Küresel Sumud Filosu'na katılan 4 Hollandalı aktivist ülkelerine döndü

19:38 - Dünya