İsrail gazında Türkiye seçeneği 2020'ye kadar kesinleşecek

Turcas Petrol Yönetim Kurulu Üyesi ve ABD'nin eski Bakü Büyükelçisi Matthew Bryza, İsrail'in Leviathan bölgesindeki gazın Türkiye'ye kadar inşa edilmesi planlanan doğalgaz boru hattıyla Avrupa'ya taşınmasına ilişkin görüşmelere yönelik AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Bryza, iki hükümetin de bu önemli projeyi gerçekleştirmek konusunda ciddi ve samimi olduğunu, bu yüzden görüşmeleri pozitif bir şekilde değerlendirdiğini söyledi.

Görüşmelerin olgunlaşması için projenin hem siyasi hem ticari olarak uygulanabilir hale gelmesi gerektiğini belirten Bryza, "Özel sektör, projeye ilişkin hükümetler siyasi bir anlaşmaya vardıktan ve ticari uygulanabilirliği sağlayacak yasal anlaşmaları yerine getirdikten sonra, pratik bilgi ve finansman sağlayabilir. Bu, 1990'ların sonlarında, ABD ve Türkiye'nin Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı ve Güney Kafkasya doğalgaz boru hattı örneklerinde kullandığı bir yöntemdi. Ben de bu çabaların tam merkezindeydim ve özellikle BP gibi özel sektör firmalarının projenin ticari olarak yapılabilir noktaya getirilmesindeki önemine tanıklık edebildim." diye konuştu.

Söz konusu projenin Türkiye'nin doğalgazın hem geçişi hem de ticareti yapılan bir merkeze dönüşebilmesi açısından önemli olduğunu vurgulayan Bryza, şöyle devam etti:

"İki ülke, aralarındaki enerji ilişkisini daha geniş, kapsamlı ve güçlü bir ticari ilişki kurmak noktasında bir anahtar olarak görüyor. Özel sektörün planı, projenin ilk aşamasında Türkiye'deki iç tüketim için kullanılacak 8-10 milyar metreküplük gazın ihraç edilmesi. İsrail ile Türkiye arasındaki ilk aşamanın 2020'ye kadar kesinlik kazanacağı tahmin ediliyor. Buna ek olarak, Türkiye üzerinden Avrupa'ya gönderilecek İsrail ve belki daha sonra da Kıbrıs gazının hacmiyle fiyatı, Avrupa'da 2020'den sonraki piyasa koşullarına bağlı olacak. Bu konuların masada olup olmadığını tam bilmiyorum. Ama görüşmelerin öncelikli olarak bu ilk aşamanın gerçekleştirilmesindeki pratik konulara ve sonraki aşamalara yönelik olarak da genel tartışmalara odaklanması gerekiyor. Ayrıca, Türkiye ve İsrail arasındaki doğalgaz boru hattının Kıbrıs'ın münhasır ekonomik bölgesinden geçmesi gerektiği göz önünde bulundurulursa, BM öncülüğündeki adada siyasi çözüme yönelik çabaların da ele alındığını tahmin ediyorum."