İstanbul'daki Uluslararası Sıfır Atık Forumu'nda yapay zekanın atık yönetimdeki rolü konuş

Sıfır Atık Vakfı tarafından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) ve BM İnsan Yerleşimleri Programı (UN-Habitat) işbirliğiyle düzenlenen Uluslararası Sıfır Atık Forumu ikinci gününde devam ediyor.

Çok sayıda ülkeden katılımın olduğu forum, 118 uluslararası partner kuruluş, belediye başkanları, büyükelçiler ve BM, UN-Habitat, UNEP ile BM Kalkınma Programı (UNDP) gibi uluslararası kuruluşların üst düzey temsilcileriyle dünyanın dört bir yanından liderleri, akademisyenleri, özel sektör temsilcilerini, sivil toplum kuruluşlarını, aktivistleri ve karar vericileri buluşturdu.

"Sıfır Atık Hareketi: İnsan, Mekan, Dönüşüm" temasıyla düzenlenen forum kapsamında "Daha Akıllı Atık: Yapay Zeka Etkiyi Nasıl Artırıyor?" oturumu düzenlendi.

Moderatörlüğünü Sıfır Atık İttifakı Kosta Rika Direktörü Elena Mateo'nun üstlendiği panelde, restoran mutfaklarında gıda atığının önlenmesi için çalışmalar yürüten Winnow şirketinin Pazarlama ve Kamu İlişkileri Direktörü David Jackson, şirketlerin sürdürülebilirliğe geçişini kolaylaştırmak için veriler sağlayan Beeok firmasının Üst Düzey Yöneticisi (CEO) Cristian Bustos Salas ve yapay zekanın atıkların ayrıştırılmasında kullanılmasını sağlayan Greyparrot firmasının kurucularından Ambarish Mitra konuşmacı olarak yer aldı.

Mateo, Sıfır Atık Kosta Rika olarak amaçlarının gıda israfını önlemek için bireyleri, kuruluşları, eğitim merkezlerini, hükümetleri ve sivil toplum kuruluşlarını (STK) birlikte çalışmaya teşvik etmek olduğunu söyledi.

Kosta Rika'da meslek odaları ve birkaç STK'nin gıda sektöründeki deneyimlerinden yararlandıklarını kaydeden Mateo, bunun ise yenilikçiliği ve yaratıcılığı teşvik ettiğini dile getirdi.

Mateo, bugünkü etkinliğin ve düzenlenen panellerin temel hedefinin yapay zekanın atık yönetimine etkisi, gıda atıklarının azaltılması ve ayrıştırma sistemlerinin optimize edilmesi, endüstriler genelinde sürdürülebilirlik çözümlerinin ölçeklendirilmesi olduğunu aktardı.

Winnow'un Pazarlama ve Halkla İlişkileri Direktörü Jackson ise yapay zeka araçlarına oteller, restoranlar, üniversite kantinleri gibi gıda hazırlanan yerlerde atılan gıdaları görebilmeyi öğrettiklerini söyledi.

Jackson, dünya çapında yaklaşık 3 bin faklı noktasından elde ettikleri verilerin satın alınan yiyeceklerin yüzde 5 ila 15'inin çöpe gittiğini gösterdiğine işaret ederek, "Bunun nedeni şeflerin işlerinde kötü olmaları mı, yoksa yiyecekleri çöpe atmak istemeleri mi? Hayır, elbette değil. Bunun nedeni, onlardan stresli ortamlarda karmaşık kararlar almalarını istememizdir." dedi.

Veri eksiklikleri olduğunu ve bunun giderilmesi gerektiğini vurgulayan Jackson, "Her yıl ticari mutfaklarda yaklaşık 100 milyar dolar değerinde gıda israf edildiğini tahmin ediyoruz. Bunu büyük bir sorun olarak görebilirsiniz, ancak biz bunu bir fırsat olarak görmeyi tercih ediyoruz. Bu mutfaklara yeni teknolojiler, yeni araçlar ve yeni fikirler uygulayabilirsek, israfı azaltabilir ve gıda israfı sorununa önemli bir etki yapabiliriz." ifadelerini kullandı.

Jackson, restoran gibi işletmelerin mutfaklarının kaotik olduğu için gıda israfını doğru bir şekilde ölçmenin çok zor olduğuna dikkati çekerek, "Bizim teknolojimiz bunu yapar. Yapay zeka modelimiz kullanıcının aldığı ve attığı ürünü tanımlayacak, tartacak ve maliyetini hesaplayacaktır. Bu, şeflerin gıda israfını gerçek zamanlı olarak kaydetmesini kolaylaştırıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Sundukları hizmetlerle, genellikle, gıda satın alma maliyetlerini yüzde 2 ila 8 azaltmayı umduklarını kaydeden Jackson, söz konusu rakamların çoğu sektör için önemli bir oran olduğunu dile getirdi.

Jackson, halihazırda teknolojiyi dünya çapında 24 dile yaydıkları ve dünyanın dört bir yanından şeflerin her gün bu teknolojiyi kullandığını belirterek, hedeflerinin ise 1 milyar dolarlık gıda tasarrufu sağlamak olduğuna işaret etti.

Yapay zeka çözümleriyle şeflere, müşterilerinin tüketim alışkanlıklarından hangi gıda ürünlerini ne kadar miktarda tükettiklerini tespit ettiklerini anlatan Jackson, bu yöntemle Birleşik Arap Emirleri'ndeki bir otel zincirinin gıda atıklarını yüzde 60 oranında düşürmeyi başardığını söyledi.

Beeok'un Üst Düzey Yöneticisi Salas, yapay zeka ve bulut tabanlı yazılımların, şirketlerin çevresel ve sürdürülebilirlik yönetimini daha hızlı, verimli ve düşük maliyetli hale getirdiğini belirtti.

Firma olarak geliştirdikleri sistemin, şirketlerin karbon ve atık ayak izini kısa sürede ölçümleyip raporlayabildiğini aktaran Salas, bu sayede şirketlerin sıfır atık hedeflerine ulaşmak için karar alma süreçlerini hızlandırabildiğini kaydetti.

Çevre yönetiminin hala "Word belgeleri ve Excel tabloları" gibi manuel sistemlerle yürütüldüğüne işaret eden Salas, yapay zekanın bu süreci hızlandırarak daha verimli karar alınmasına imkan tanıdığını ifade etti.

Greyparrot'ın kurucularından Mitra, atığın "kayıp bir değer" değil, yeniden kullanılabilir bir kaynak olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.

Atık işleme tesislerinde kullanılan Greyparrot sisteminin, kameralar aracılığıyla plastik, metal, kağıt ve diğer malzemeleri tür, ağırlık, değer ve emisyon durumuna göre sınıflandırdığını aktaran Mitra, bu sayede atıkların ikinci pazarlar için yeniden değerlendirilebilir kaynaklara dönüştüğünü ifade etti.

Atık yönetiminde asıl sorunun veri eksikliği olduğunu söyleyen Mitra, yapay zeka ve görüntü işleme teknolojilerinin atıkların takibini kolaylaştırarak atık yönetiminde devrim yarattığını vurguladı.

Mitra, Grayparrot'un geliştirdiği yapay zeka sistemlerinin, 20 ülkede faaliyet gösterdiğini kaydederek, bu teknolojiyi dünya çapındaki tüm atık tesislerinde kullanmayı hedeflediklerini belirtti.

Kaynak: AA