İsviçre'de tarafsızlık politikasıyla ilgili tartışmalar yaşanıyor

İsviçre Federal Savunma, Sivil Koruma ve Spor Bakanlığı (DDPS) tarafından oluşturulan güvenlik politikasına ilişkin bir inceleme komisyonunun, savunma politikasıyla ilgili Avrupa Birliği (AB) ve NATO ile işbirliğinin geliştirilmesi önerileri, ülkenin 1815'ten bu yana uyguladığı "tarafsızlık politikasıyla" ilgili tartışmalara neden oldu.

DDPS tarafından bir yıl önce oluşturulan ve birçok farklı alandan uzmanların yer aldığı komisyon, İsviçre'nin geleceğe yönelik güvenlik politikasını nasıl yönlendireceğine ilişkin 7 alanda 100'den fazla önerinin yer aldığı raporunu sundu.

Raporda, Avrupa'da, güç politikaları, giderek istikrarsızlaşan kriz bölgeleri ve "Rusya'nın Ukrayna'ya karşı saldırıları" nedeniyle belirginleşen keskin bir kötüleşmeye dikkati çekildi.

Güvenlik politikası araçlarının koordinasyonunun, askeri ve sivil savunmanın görevlerini ve etkileşimlerini netleştiren, ekonomi ile idarenin dayanıklılığını artıran ve kötüye giden güvenlik durumu konusunda halk arasında farkındalık oluşturan genel bir savunma tasarımını gerektirdiği, raporda yer aldı.

Raporda, dezenformasyon ve "nüfuz etme faaliyetleriyle" mücadelenin büyük önem taşıdığına vurgu yapılırken, "Ordunun savunma kapasitesine odaklanması gerekiyor. Savunma bütçesinin 2030 yılına kadar gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 1'ine çıkarılmasını tavsiye ediyoruz." denildi.

İsviçre'nin silah endüstrisinin güçlendirilmesi ve tehditlere daha iyi adapte edilmesi gerektiği kaydedilen raporda, "Bu, inovasyonun teşvik edilmesi ve AB ve NATO işbirliği projelerine erişimin sağlanması anlamına geliyor. Ortak bir savunma yeteneğinin elde edilmesi ve gerçek bir savunma işbirliğine dönüşmesi amacıyla NATO ve AB ile işbirliğinin derinleştirilmesine devam edilmeli." ifadeleri kullanıldı.

Raporda, işbirliğinin askeri düzeyin yanı sıra diplomatik düzeyde de özellikle "uluslararası silahların kontrol faaliyetleri ve yeni teknolojilerin düzenlenmesi" noktasında pekiştirilmesinin altı çizildi.

Tarafsızlık politikasının revize edilmesi, güvenlik fonksiyonuna daha fazla odaklanması ve daha esnek bir şekilde uygulanması gerektiği aktarılan raporda, komisyonun çoğunluğunun tarafsızlık politikasının Birleşmiş Milletler Şartı ile daha iyi uyumlaştırılmasını ve saldırgan ile mağdur arasındaki ayrımın daha çok dikkate alınmasını da tavsiye ettiği bildirildi.

İsviçre üretimi silahlara yönelik yeniden ihracat yasağının kaldırılması önerisinin de yer aldığı rapor, İsviçre'nin tarafsızlık politikasına ilişkin eleştirilere neden oldu.

Özellikle Şubat 2022'den bu yana devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle İsviçre içinde de siyasi olarak "taraf olma" tartışmaları sürerken, İsviçre'ye yönelik "pozisyonunu belirleme" konusundaki uluslararası baskı artıyor.

İsviçre, silahlarını satın alan ülkelerin, onları yeniden ihraç etmek için izin istemesini şart koşuyor.

İsviçre, Rus mal varlıklarının dondurulması dahil AB’nin Rusya'ya yönelik yaptırımlarının bir kısmını kabul etmişti.

Bern hükümeti, Avrupa ülkelerinin İsviçre yapımı mühimmatın Ukrayna'ya yeniden ihraç edilmesi yönündeki taleplerini reddetmişti.

İsviçre'nin silah ihracatının geçen yıl 2022'ye kıyasla yüzde 27 düşerek 700 milyon İsviçre frangının altına gerilediği de biliniyor.

Komisyonun önerilerinin Devlet Güvenlik Politikası Sekreterliği'nin (SEPOS) liderliğinde yeni başlayan Güvenlik Politikası Stratejisi 2025 çalışmalarına entegre edileceği de belirtildi.

Öte yandan, komisyonun raporu ve tavsiyelerinin kamuoyunun erişimine açık olduğu, kamusal alanda ve parlamentodaki tartışmalara katkıda bulunması gerektiği kaydedildi.

Kaynak: AA