İzmit Körfezi'ndeki dip çamuru temizliği biyoçeşitliliği artırıyor

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı işbirliğiyle Mayıs 2023'te başlanan "İzmit Körfezi Doğu Baseni Dip Çamurunun Temizlenmesi, Susuzlaştırılması ve Bertarafı Projesi", su altı ve su üstü ekosisteminin canlanmasına büyük katkı sağladı.

Proje kapsamında bugüne kadar 182 hektar alanda yaklaşık 1,6 milyon metreküp çamur temizlendi.

Böylece belirgin iyileşmeler yaşanan deniz ekosisteminde, sahip olunan biyoçeşitlilik de oksijen seviyesinin yükselmesiyle canlandı.

Bölgede uzun süredir görülmeyen balık türlerinin yeniden ortaya çıkmasını sağlayan projeyle, temizlik çalışmaları içinde bulunan bölgenin en önemli kuş göç duraklarından biri olan İzmit Sulak Alanı da hareketlendi.

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, TÜBİTAK ve üniversiteler ile yürüttükleri projenin hem ulusal hem de uluslararası çapta dünyanın en önemli rehabilitasyon projelerinden biri olduğunu belirtti.

Deniz dibindeki çamurun tamamen bölgeden alınması gerektiğine değinen Büyükakın, çalışmalarda şimdiden başarılı sonuçların görüldüğünü anlattı.

Büyükakın, şu ana kadar yaklaşık 1,6 milyon metreküp çamurun deniz ortamından uzaklaştırıldığını bildirerek, "Havadan yaptığımız tespitlerde temizlenen alanla çamurun durduğu alan çok net şekilde görünüyor. Denizin dibindeki çamur, ekosistemi yaşanamaz hale getiriyor. Deniz dibinde çamur olduğunda oksijen olmuyor. Oksijen olmadığında canlılar orada yaşayamıyor." diye konuştu.

Normalde balıkların yumurtalarını bıraktığı, midyelerin yaşam bulduğu bölgelerde oksijensiz ortamda yaşayabilen istilacı türlerin gelişiyle denizin oksijen seviyesinin daha da kötüleştiğini dile getiren Büyükakın, "Giderek Marmara Denizi'nin ölümüne doğru yol alıyoruz. Daha önceki çalışmalarda denizdeki oksijen seviyesinin yüzde 6'lara kadar indiği, oysa alt sınırın yüzde 8 olması gerektiği tespit edilmişti. Bu noktada yapılan deniz çamuru temizliği, denizin oksijenlenmesi açısından da son derece kıymetli." değerlendirmesinde bulundu.

Büyükakın, projeyle, insan eliyle ölmeye yüz tutan denizin, yine insan eliyle geri döndürülebileceğini gösterdiklerini belirterek, "İzmit Körfezi'nin etrafında 23 arıtma tesisinin çalıştığını ve tesisler sayesinde denize bir damla evsel atık suyunun deşarj edilmediğini" kaydetti.

Böylece müsilajın da önüne geçildiğini vurgulayan Büyükakın, "Sonuçlar gerçekten ümit verici. Gerçekten denizdeki canlıların çeşitliliğinin arttığını, sayısının arttığını yapılan gözlemlerde gördükçe büyük mutluluk duyuyorum çünkü yarının nesillerine, çocuklarımıza daha güzel bir Kocaeli bırakmış olacağız." şeklinde konuştu.

Kuşların göç yolu olan bölgeye flamingoların geldiğinden bahseden Büyükakın, "Burada çok sayıda kuş türü var. Kuş gözlem noktaları var. Burayı tertemiz hale getirirsek, kuş çeşitliliği de artacak. Eskiden gelen ama şimdi kirlilik nedeniyle gelmeyen canlılar gelmeye başlayacak. Oksijen seviyesi yükseldikçe, denizin dibindeki o yaşam yeniden canlandıkça gelen kuş türlerinin sayısı ve türü de artacak. Burası aynı zamanda turizm destinasyon noktası olur çünkü bu bölgeyi aynı zamanda bir kuş gözlem alanı olarak da planlıyoruz." ifadelerini kullandı.

İzmit Körfezi'nin uç noktasında çocukların denize girdiği günleri hayal ettiğini dile getiren Büyükakın, "Arıtma, deniz kirliliğinin engellenmesi ve temizlenmesi çalışmaları, balıklandırma projeleriyle burayı yeniden akvaryuma döndürmek ve mavi bayrakları buradaki plajlarda dalgalandırmak istiyoruz." dedi.

Büyükakın, deniz dibinde oksijen olmadığında yaşayamayan deniz çayırlarının kapladığı alanlarda artış gözlemlediklerini bildirdi.

Midyelerin de arttığının görüldüğünü belirten Büyükakın, şöyle devam etti:

"Benzer şekilde deniz atları, eskiden olmayan türde balıklar. Aslında eskiden olan, daha sonra kaçan ve geri gelen balıklar görüyoruz ama hepsinden güzeli yunuslar. Yunuslar kirli sularda yüzmez. Yunusların Marmara Denizi'ne ve İzmit Körfezi'ne girişleri iki anlam taşıyor. Biri suyun temizliği, diğeri de beslenmek için diğer balık türlerinin olması. O balığın peşine geliyor. Yunuslar kirli sulardaki balıkla beslenmez. Orkinoslar ve yunuslar balıkların peşinden bu temiz sulara gelmeyi tercih ediyorlar. Biz uzman olmadığımız için sadece balıklar ilgimizi çekiyor ama bölgede araştırma yapan uzmanlar, diğer türlerin de sayısının arttığını, deniz mercanlarının yaygınlaştığını ifade ediyor."

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın, flamingoların İzmit Körfezi'nde yeniden yaşamın habercisi olacağını ve bölgeye daha fazla geleceğini, projenin Türkiye'nin başka bölgelerinde uygulanacak olmasından da mutluluk duyduklarını sözlerine ekledi.

Kaynak: AA