Kars
Arpaçay ilçesine bağlı Koçköy köyünde besicilik yapan vatandaşlar, asırlardır yaşatılan koç katım geleneğini sürdürüyor.
Kuzuların kışın soğuğa ve açlığa dayanıksız oluşlarından dolayı, koyunların yavrulama zamanlarının denetim altına alınması amacıyla koçlar, mayıs ayında ayrıldıkları sürülerine sonbaharda tekrar katılıyor.
Bir süredir sürüden ayrılan ve besiye alınan koçlar, süslenip yaylalarda düzenlenen "çoban bayramı"yla sürüye dahil ediyor. Bu gelenek çerçevesinde Arpaçay ilçesinde çobanlarca yayladan indirilen sürüler için köy sakinleri bazı hazırlıklar yapıyor.
Yaylaya gelenlere çikolata ikram ederek kolonya tutan çobanlara da sürü sahipleri çeşitli hediyeler takdim ediyor. Köylüler daha sonra çoban ve katılımcılara geleneksel helva, hoşaf ve bulgur pilavı ikram ediyor.
Karslı aşıkların da sazlı sözlü eşlik ettiği koç katım geleneği bölgede yıllardır sürdürülüyor.
Kars'ta 1,5 milyon küçükbaş hayvan varlığı bulunuyor...
Tarım ve Orman İl Müdürü Enver Aydın, AA muhabirine, hayvan varlığı bakımından Türkiye'de ilk sıralarda yer alan Kars'ta farklı etkinlikler düzenlendiğini söyledi.
Şehirde 1,5 milyon küçükbaş hayvan varlığı bulunduğunu işaret eden Aydın, kentteki hayvancılığın daha çok mera ve yaylalarda geniş alanlarda geleneksel yöntemlerle yapıldığını söyledi.
Aydın, Koçköy'de gelenekselleştirilen koç katımının güzel görüntülere sahne olduğunu anlattı.
Koç katımının geleneksel olarak yaşatılmasının çok önemli olduğunu işaret eden Aydın, şunları kaydetti:
"Koç katımının, geleneksel olarak yaşatılması, bayram havasında şenlik gibi kutlanmasının yanı sıra bilimsel olarak da sürülerin genetik karışımının çoğaltılması ve verimliliğinin arttırılmasının yanı sıra doğum zamanının yönetimi ile yeni sezonda daha kaliteli sürülere sahip olunması açısından da önemlidir. Biz bunu destekliyoruz. Bu süreçte veteriner hakimlerimiz, çalışma arkadaşlarımız besicilere eşlik ediyor ve bu dönemin daha verimli olması için çalışmalarımıza devam ediyoruz."
"İlk doğan kuzulara kışlık adı verilir"
Köyün belde olduğu dönemde belediye başkanlığını yapan Esat Aydın da köyün yerleşim yerinin Tunç Çağı'na dayandığını ve ismini de koç ve koyundan aldığını belirtti.
Koçların yayladan 1 ay önce indiğini dile getiren Aydın, şöyle devam etti:
"Koç sahipleri koçlarını görmeye giderken çobanlara hediyeler götürür. Koçlar, katımından önce bakıma mevsimine göre özel bir besiye alınır. Eğer kıtlık varsa yeşilde doğum yapsın diye kasım ayının ortalarında koç katılırdı ama eğer ot, saman bolsa ekim ayının ortalarında koçlar sürüye katılır ve ilk doğan kuzulara da kışlık adı verilir."
Sürü sahibi Mutlu Aktaş ise koç katımını her yıl geleneksel olarak yaptıklarını, güzel anlara şahitlik ettiklerini vurguladı.
Katımı ekim ayında yaptıklarını kaydeden Aktaş, "Bizdeki gelenek koçun bir damat gibi süslenmesidir, damat düğün alayındaki gibi koçlar da hazırlanır. Buradaki çocuklar da inançlara göre koçun üzerine bindirilir, kuzuların erkek doğması için erkek çocuklar bindirilir. Koçların boynuzundaki elma, koçun bereket simgesidir. Atalarımızdan, dedelerimizden gelen kendi inanışımıza göre, koçların boynuzuna elma takmak bereket getirir. Bu inanışla biz boynuzlarına elma takarız." diye konuştu.