Kırgız uzmanlar Orta Asya su sorununun çözümü için ortak mücadele gerektiğine inanıyor

Orta Asya'da en önemli su kaynaklarının başında gelen Tanrı Dağı'ndaki buzullardan doğan çok sayıda nehir ve gölde bulunan paha biçilemez temiz ve tatlı su rezervleri bulunuyor.

Su kaynakları, her ülkede olduğu gibi Kırgızistan'da da sosyoekonomik sürdürülebilir kalkınmayı, gıda ve enerji güvenliği ile ekosisteminin korunmasını sağlıyor.

Son yıllarda aşırı sıcak hava dalgasıyla karşı karşıya kalan bu ülkelerde, kuraklığın yoğunlaşmaya başladığı görülüyor.

Kırgızistan'da iklim değişikliğinin yıllık zararının ortalama 30-50 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Gelecekte, mevcut eğilimler devam ederse bu rakamın 1 milyar dolara ulaşması mümkün.

Kırgızistan Güvenlik Konseyi Başkanı Marat İmankulov, bilim insanlarının bulgu ve öngörülerine atıfta bulunarak Orta Asya ülkelerinin, su kaynaklarının yetersizliği ve verimsiz kullanımı nedeniyle su kaybı yaşadığını belirtti.

İmankulov, bu durumun böyle devam etmesinin ekonomik göstergelerde ve vatandaşların gelir düzeyinde olumsuz etkileri olacağı değerlendirmesinde bulundu.

Tarımda kullanılan su kaynaklarına olan ihtiyacın 2030 yılına kadar yüzde 30 artabileceği yönünde tespit ve öngörüler olduğunu aktaran İmankulov, su kıtlığı sonucunda enerji sektöründe, gıda ve sıhhi epidemiyolojik güvenliğin sağlanmasında durumun kaçınılmaz olarak daha da karmaşık hale gelebileceğini söyledi.

İmankulov, bölgenin su temini sorunlarına yetkin ve zamanında bir çözüm bulunması gerektiğini ifade etti.

Kırgızistan Meclis Başkanlığına bağlı İklim Değişikliği Bağlamında Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi Sekreterliği Başkanı Kulira Kubatova, su sorunlarına dikkati çekmek için Orta Asya'daki ülkelerin uluslararası platformlarda birleşmesi gerektiğini söyledi.

Bölge ülkelerinin su sorunu konusunda ortak hareket etmesi gerektiğini dile getiren Kubatova, "Kazakistan her yıl Aral Gölü'nü kurtarmaktan bahsediyor, buzullardan bahsediyor, Özbekistan su kaynaklarından bahsediyor. Dolayısıyla sorunlarımızı birleştirmemiz ve tek bir Orta Asya bölgesi olarak uluslararası platformlarda ortak bir cephe olarak hareket etmemiz, ortak sorunlarımıza dikkat çekmemiz gerekiyor." ifadesini kullandı.

Uluslararası İlişkiler Uzmanı Baykadam Kuramayev, Kırgızistan ve Tacikistan sınır sorunlarını çözdükten sonra bu ülkelerin su sorunlarını çözme ve ortak faydada buluşma zamanının geldiğini söyledi.

Kuramayev, değişen iklim koşulları nedeniyle su kaynaklarının sürekli azaldığını, suyun adil dağıtımı ve verimli kullanımı konusunun her geçen yıl daha da önem kazandığını dile getirdi.

Güvenlik Uzmanı Nurlan Dosaliyev, uluslararası uzmanlara göre, Afganistan'da Kuştepe Su Kanalı Projesi'nin hayata geçirilmesinin bölgedeki jeopolitik durumu daha da kötüleştirebileceğini ve Orta Asya ülkeleriyle Afganistan arasında anlaşmazlıklara yol açabileceğini ileri sürdü.

Dosaliyev, bu durumun kuraklığın sonuçlarıyla mücadele için koordineli tedbirlerin hızla geliştirilmesinin gerekliliğini ortaya koyduğunu belirterek, "5-6 yıl içinde Orta Asya'da iklim alanında geri dönüşü olmayan süreçler başlayabilir, 20-25 yıl içinde topraklarımız sürekli kuraklık kuşağına girebilir. İşte buna hazırlıklı olmanız gerekiyor. Bu ülkemize yaklaşan tehlikeli bir düşmandır. Aynı zamanda ülkemizin ve bölgedeki komşularımızın toprakları, yerlerinden edilen iklim mültecilerinin nüfuz alanına girebilir." diye konuştu.

Ülkede çeşitli alanlardaki uzmanları bir araya getiren Oy Ordo Uzman Girişimleri Merkezi Başkanı İgor Şestakov, bölgede ekonomik beklentilerin ve yatırımların artmasıyla bölgesel su kaynaklarının tüketiminin tetiklendiğini ifade etti.

Suyun adil dağıtımı konusunun etkili devletlerarası işbirliğini gerekli kıldığını ve bunun da bölgesel güvenlik gündemini doğrudan etkilediğini ifade eden Şestakov, bu alanda Orta Asya ülkelerinin su diplomasisi ve uluslararası işbirliği konularına odaklanması gerektiğini kaydetti.

Kaynak: AA