Kırgızistan'da 'Cengiz Aytmatov Türk Dünyası'nın Geleceği' forumu gerçekleştirildi

Kırgızistan Milli Bilimler Akademisinin ev sahipliğinde düzenlenen foruma, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Kırgızistan Bilimler Akademisi Cengiz Aytmatov Dil ve Edebiyat Enstitüsü ve Ankara merkezli Cengiz Aytmatov Enstitüsü destek oldu.

Yazarın sevenleri, bilim insanları, devlet adamları, akademi çalışanları ve üniversite öğrencilerinin katıldığı forum, Manasçı Rısbay İsakov'un Manas Destanı'ndan bir kesit okumasıyla başladı.

Forumun moderatörlüğünü yapan Kırgızistan Milli Bilimler Akademisi Başkanı Prof. Dr. Kanatbek Abdrahmatov, "Cengiz Aytmatov, Türk Dünyası'nın Geleceği" forumuna ev sahipliği yapmaktan memnuniyet duyduğunu aktardı.

Forumda konuşan Kırgızistan Devlet Sekreteri Marat İmankulov, hükümetin Cengiz Aytmatov'un doğumunun 100'üncü yılına yönelik yapılan planlarından söz ederek, "Aytmatov 20'inci yüzyılın dahilerinden biri. Aytmatov, eserlerinde bugünkü dünyayı çok iyi anlattı. Günümüzde yaşanan krizlere girilmemesi için neler yapılmasını, çevreye ilginin ne düzeyde olmasını ve insan ilişkilerinin ne şekilde gelişmesi gerektiğini gösterdi" diye konuştu.

İmankulov, bağımsızlığını ilan eden Kırgızistan Cumhuriyeti'ni tanıyan ilk ülkenin Türkiye Cumhuriyeti olduğunu hatırlatarak iki ülke arasındaki stratejik ortaklığa dikkati çekti.

Türk Devletleri Teşkilatına (TDT) üye ülkelerin Kırgızistan'a gösterdiği ilgiden memnun olduklarını ifade eden İmankulov, uluslararası kurumların destekleriyle Cengiz Aytmatov tarafından ilki 1986 düzenlenen Cengiz Aytmatov Uluslararası Issık Göl Forumu'nun canlandırılması gerektiğini kaydetti.

TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Türkiye'de kurulan Cengiz Aytmatov Enstitüsünün ilk faaliyetini Aytmatov'un memleketi Kırgızistan'da gerçekleştirildiğini belirtti.

Cengiz Aytmatov Enstitüsünün misyonunu ve amacını anlatan Raev, "Cengiz Aytmatov Enstitüsü hayırlı ve uğurlu olsun." dedi.

Raev, "Cengiz Aytmatov Enstitüsünün kuruluşuna öncülük eden kardeş Türkiye'nin yakın tarihinde önemli görevler ifa etmiş, Türk milletinin gururu MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'ye ve onun kıymetli yol arkadaşı TBMM Milletvekili Prof. Dr. İlyas Topsakal'a en içten teşekkürlerimizi ve saygılarımızı sunuyoruz." diye konuştu.

Konuşmasına MHP Genel Başkanı Bahçeli'ye teşekkür ederek başlayan Cengiz Aytmatov Enstitüsü Başkanı ve MHP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İlyas Topsakal, forumun düzenlenmesinde katkısı olan kurum ve kişilere teşekkür ederek, Cengiz Aytmatov'un Türkiye'de nasıl görüldüğünü anlattı.

Topsakal, güçlü olmanın Türk kavimlerini iyi tanımaktan geçtiğine işaret ederek, "Bunu öğrenmenin en iyi yolu şüphesiz milletin ruhunu ve irfanını kaleme alan şair, yazar ve düşünürlerimizi tanımamızdan geçer." dedi.

Cengiz Aytmatov'un güçlü kaleminden övgüyle söz eden Topsakal, "Son dönem Türk dünyasını köy-köy, kasaba-kasaba ve şehir-şehir tarif eden muhteşem büyüğümüzdür. O milletimizin şanlı geçmişini, büyük devletini bazen bir hayvanda, bazen de deniz ve göllerde, bazen de ıssız bucaksız Türkün bozkırında aramıştır." ifadelerini kullandı.

Topsakal, Aytmatov'un doğum, evlenme ve ölüme yönelik anlattığı Türk boylarının geçmiş hikayelerine dikkati çekip "köpeğin sahibi varsa, kurdun tanrısı var" sözü ile de Ergenekon'u anlattığını dile getirdi.

Yazarın eserlerinde işlenen konuların önemine ve Aytmatov'un yazdığı roman ve şiirlerinde geleceğe adres bıraktığına dikkati çeken Topsakal, "Mankurtluğun ve sadizmin, tıpkı batıdaki gladyatörleri dövüştüren insanlık dışı düşüncenin her dönemde olduğunu söyleyen Aytmatov, buna karşı en büyük dayanma gücünü kendi tarihimizi, kültürümüzü ve soyumuzu iyi bilmekten geçtiğini anlatıyor." diye konuştu.

Kazakistan Yazarlar Birliği Başkanı Mereke Kulkenov da Cengiz Aytmatov Enstitüsünün ilk faaliyetini Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te düzenlemesinin, Türk halklarının birliğini gösterdiğini vurguladı.

Kulkenov, Aytmatov'un sadece Kırgız halkının tarihini değil, Kazak, Özbek ve Azerbaycan halkının da tarihini yazdığını, Aytmatov'un eserlerini okuyan Türk halklarının aynı duygu ve düşüncelere kapıldığını kaydetti.

Yazarın eserleri üzerinde bir çok araştırması bulunan Özbekistan'dan Milletvekili Akmal Saidov, Aytmatov'un tanınması ve eserlerinin okunması için forumların, kongrelerin ve diğer etkinliklerin yapılması gerektiğini aktardı.

Bilimler Akademisi Cengiz Aytmatov Dil ve Edebiyat Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Abdıldacan Akmataliyev, son 10 yılda Aytmatov'u anlatan sempozyumlar düzenlediklerini ve her yıl kitaplarını bastırdıklarını söyledi.

Forumda, Kırgızistan'daki Cengiz Aytmatov Akademisi Derneği yönetiminin kararı açıklandı.

Karara göre, Cengiz Aytmatov Enstitüsü Başkanı ve MHP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İlyas Topsakal'a "fahri akademik" ünvanı verildi.

Topsakal'a ödülü ve bir çok kitabı Kırgızistan Bilimler Akademisi Cengiz Aytmatov Dil ve Edebiyat Enstitüsü Başkanı Akmataliyev takdim etti.

Forumda, Kırgızistan Bilimler Akademisi Cengiz Aytmatov Dil ve Edebiyat Enstitüsü ile Cengiz Aytmatov Enstitüsü arasında bir memorandum imzalandı.