Koleksiyonundaki fotoğraflar, yaşadığı kentin 150 yıllık tarihine ışık tutuyor

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Radyo ve Televizyon Programcılığı Ana Bilim Dalı Öğretim Görevlisi Turgay Kural, 2001'de başlayan fotoğrafçılık tutkusuyla Türkiye'de çeşitli müzayedelere katılarak Sivas ve Malatya'yı kapsayan fotoğraf koleksiyonu oluşturmaya başladı.

Ödüllü belgesel film yönetmeni de olan Kural, arkadaş çevresinden edindiği aile albümleriyle koleksiyonunu zamanla genişletti.

Kural, son 2 yılda koleksiyonundaki Sivas ile ilgili fotoğraf kaşelerinin izini sürdü ve gerekli izinleri de alarak ticari sicil kayıtlarından o dönemlerde çekildiği fotoğrafhanelerin kuruluş ve kapanış tarihlerine ulaştı.

Belgelerine ulaşamadığı fotoğrafçıların isimlerini ise eski dönemlerde yayınlanan mecmua, gazete, afiş, kitap ve dergileri inceleyerek öğrenen Kural, 2 yıl sonunda 1870'li yıllardan günümüze kadar kentte fotoğrafçılık yapan isimleri ve fotoğraflarını kronolojik sıraya koydu.

Kural, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentin fotoğrafçılık tarihini incelediğinde neredeyse fotoğrafın icadına inen bir tarihle karşı karşıya kaldığını belirterek, "Özellikle koleksiyonumda yer alan Osmanlı, erken Cumhuriyet ve Cumhuriyet dönemi fotoğrafhanelerinin kaşelerine ulaştığımda oldukça eski tarihlere indiğini gördüm ve bunun bir araştırma kitabı olarak hazırlanması elzem oldu." dedi.

Araştırmasını umum sicil defterleri, ticari sicil kayıtları, çeşitli mecmualar, dönem gazetelerini ele alarak derinleştirdiğini anlatan Kural, "Yaklaşık 20 yıldır daha çok siyah beyaz fotoğraflar toparlıyorum. Bu çerçevede özellikle 1870'li yıllardan 1980'li yıllara kadar geçen dönemi, fotoğrafçılarıyla birlikte işledim. Malatya ve Sivas yöresine ait bir fotoğraf koleksiyonuna sahibim. Bunun içerisinde askerler, gelin ve damatlar, öğretmenler, öğrenciler, memurlar gibi çeşitli fotoğraflar var. Daha sonrasında bizlere binlerce cansız eser bırakan bu ustaların öykülerini bir kitapta derledik. Böylece onları, çekmiş olduğu fotoğraflarla ele almış olduk." ifadelerini kullandı.

Kural, koleksiyonunda yer alan fotoğrafların kentin 150 yıllık tarihini ve yaşam kültürünü gözler önüne serdiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Fotoğrafhaneler her kesimden insanların uğradığı yerler olarak karşımıza çıktıklarından dolayı şehirlerin kültürel hafızasını da rahatlıkla inceleyebileceğimiz mekanlar olarak bizlere güzel ipuçları veriyor. O yılların giyim kuşamını, saç kesimini, sosyal statülerini fotoğraflardan rahatlıkla analiz edebiliyoruz. Bu anlamda aslında fotoğraflar bizlerle konuşuyor, o yıllara ait bilgi edinmemizi sağlıyor ve şehrin kültürünü geleceğe taşıyor. Biz de bunları değerlendirerek Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörümüz Prof. Dr. Alim Yıldız hocamızın da destekleriyle 'Geçmişten Günümüze Sivas Fotoğrafhaneleri' adlı şehrin 150 yıllık tarihine ışık tutan bu eseri oluşturduk."

Koleksiyonunda ayrı bir kategoride ele aldığı foto kart ve kartpostalların ise o yıllara dair mimari yapıyı, şehrin dokusunu gözler önüne serdiğini vurgulayan Kural, bunların haricinde Mustafa Kemal Atatürk, İbrahim Refet Bele, Rauf Orbay, Fevzi Çakmak başta olmak üzere Milli Mücadele'de yer alan askerlerin orijinal fotoğraflarına sahip olduğunu da sözlerine ekledi.

Kaynak: AA