Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından onaylanan, Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS) hükümleri gereğince 1 Temmuz 2016 tarihinde yürürlüğe girecek olan uygulama ile ihracatçılara dolu konteynerlerin brüt ağırlığının tespit edilerek doğrulanması ve doğrulanmış brüt ağırlıklarının bildirilmesi zorunluluğu getiriliyor. Konteyner taşımacılığında aşırı yüklemeler nedeniyle meydana gelen kazaların önüne geçmek, daha emniyetli ve güvenli bir denizyolu taşımacılığı sağlamak amacıyla IMO tarafından 2014 yılında, dolu konteynerlerin tartılarak beyan edilmesine (VGM-Verified Gross Mass of a Container) karar verildi. SOLAS kapsamına alınan uygulamanın yürürlük tarihi ise sektörün hazırlıklarını tamamlayabilmesi için 1 Temmuz 2016 olarak belirlendi.
ULAŞTIRMA BAKANLIĞI YÖNERGE HAZIRLIYOR
Yeni uygulamada artık geri sayım başladı. Tüm dünyada aynı anda devreye girecek yeni düzenleme, uluslararası deniz trafiğinde SOLAS sistemiyle limanlarda yükleme yapılan tüm konteynerlere uygulanacak. Türkiye’de de SOLAS kapsamında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından ‘Deniz Yoluyla Taşınacak Dolu Konteynerlerin Brüt Ağırlığının Tespiti, Doğrulanması ve Bildirimi Hakkında Yönerge’ hazırlanıyor. Henüz yürürlüğe girmeyen Yönerge Taslağı ile deniz yoluyla taşınmak üzere Türkiye limanlarında gemilere yüklenecek olan dolu konteynerlerin brüt ağırlıklarının tespit edilerek doğrulanması, doğrulanmış brüt ağırlıklarının bildirimi ve tarafların sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
DBA BELGESİ OLMAYAN KONTEYNERLER GEMİLERE YÜKLENMEYECEK
Taslakta, ‘Gönderen (ihracatçı), Hat Operatörü, Taşıma İşleri Organizatörü, Kıyı Tesisi İşleticisi, Taşıyan ve Tartı Alet Operatörü’ne sorumluluk yükleniyor. Bu noktada ihracatçılar tarafından deniz taşıma şirketlerine konteynerlerin teslimi öncesinde ‘VGM’ olarak adlandırılan Konteyner Belgelenmiş/Doğrulanmış Ağırlık Belgesinin 'Doğrulanmış Brüt Ağırlık' (DBA) beyanı vermesi zorunlu olacak. Bakanlığın hazırladığı yönerge taslağındaki ‘Doğrulanmış brüt ağırlık bilgisi bulunmayan dolu konteynerler gemilere yüklenemez’ hükmü gereğince, armatörlere, acentelere ve gemi işletmecilerine gönderici tarafından DBA beyanı verilmemiş dolu konteynerleri gemiye kabul etmeme, liman operatörlerine de kendilerine DBA beyanı iletilmemiş dolu konteynerleri gemilere yüklememe sorumluluğunu getiriliyor.
ÖZBENLİ: “UYGULAMAK ZORUNDAYIZ”
“YÖNERGENİN ÇIKMASINI BEKLİYORUZ”
“DÜRÜST ÇALIŞAN İNSANLARIN LEHİNE OLACAK”
Mersin Gümrük Müşavirleri Derneği Başkanı Hüseyin Sarıdağ ise bu uygulamanın kazaları önlemekten çok navlundan kaçırma yönündeki suistimallerin önüne geçmek açısından önemli olduğunu söyledi. Doğru olmayan yük bilgisinde Türkiye’den giden konteynerlerde değil, genelde gelenlerde sorun yaşandığına dikkat çeken Sarıdağ, “Örneğin bize Uzakdoğu’dan gelen özellikle mermer, granit gibi ağır ürünlerde 3-5 tona kadar fark eden rakamlar oluyor. Türkiye’den gidenlerde bu pek yaşanmıyor. Mademki uluslararası bir sözleşme gereği bunun yapılması gerekiyor, elbette ki akredite kantarların oluşturulması ve bunlar üzerinden gönderilmesi dürüst çalışan insanların lehine olacaktır” ifadelerini kullandı. Uygulamanın ilk başta maliyetleri artıracağı gibi bir kaygı doğurabileceğine işaret eden Sarıdağ, ancak maliyetin 2-3 dolar civarında olacağını düşündüğünü, dolayısıyla çok büyük maliyetler oluşturacağını zannetmediğini dile getirdi.