Istanbul
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Konut Fiyat Endeksi'ne göre, en son 2024 Ocak'ta yıllık bazda yüzde 1,4 reel artış gösteren konut fiyatları, şubat ayı ile birlikte düşüşe geçmiş ve reel olarak yüzde 5,1 azalmıştı.
Aradan geçen sürede en yüksek reel azalış oranı yüzde 14,9 ile 2024 Mayıs'ta görülürken düşüş ivmesi bu yılın eylül ayında da devam etti. Türkiye'deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan Konut Fiyat Endeksi (2023=100), eylülde bir önceki aya kıyasla yüzde 1,7 artarak 195,7'ye çıktı.
KFE, eylülde yıllık yüzde 32,2 artış gösterirken bu dönemde reel azalış yüzde 0,8 oldu. Eylülde son 20 ayın en düşük reel azalışının görülmesi dikkati çekti.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) istatistiklerine göre, konut satışları geçen ay 150 bin 657 adetle tüm zamanların en yüksek eylül rakamına ulaşmıştı.
"Sıkı para politikası hızlı artışın önüne geçti"
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, 2024 Şubat'tan bu yana konut fiyatlarının reel anlamda düşmesinin hükümetin Orta Vadeli Program'la ortaya koyduğu yol haritasının ve sıkı para politikasının etkili olduğunu gösterdiğini belirterek, son dönemde konut arzının özellikle devlet eliyle artırılmasının fiyatların nispi olarak enflasyonun altında kalmasını beraberinde getirdiğini söyledi.
Eylülün, konut satış sayısının rekor kırdığı bir ay olduğunu anımsatan Şener, "Dolayısıyla bu durum şunu gösteriyor: Bir taraftan devlet eliyle gösterilen çabanın talep tarafında da karşılık bulduğu ve satın almaların da belli oranlara ulaştığını gösteriyor. Yani talebin nispi olarak karşılanmış olması fiyatların hızlı şekilde yükselişini engelledi." dedi.
Şener, Kahramanmaraş merkezli depremlerdeki büyük yıkımların ve Kovid-19 ile başlayan sürecin konut fiyatlarını çok hızlı artırdığını hatırlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu duruma karşılık hızlı alınan aksiyon ve özellikle son dönemde deprem bölgesindeki illerde çok yüksek sayılarda konutların yapılıp, teslim edilmesi fiyat şişkinliğinin önüne geçti. Büyük illerdeki hem kira hem de konut fiyatına olan etki nispi olarak ortadan kaldırılmış oldu. Aynı zamanda dezenflasyon süreciyle birlikte hala konut finansman oranlarının yüksek seyretmesi daha büyük olabilecek talebin önüne geçmiş oldu.
Ancak özellikle konut finansmanının yani konut kredilerinin ilerleyen aşamada düşen enflasyonla birlikte gerileyecek olması bu süreci tersine çevirebilir. Özellikle bundan sonraki süreçte devletin çabalarına özel sektörün ve müteahhitlerinde arzı artırarak destek olması yeniden reel anlamda hızlı yükselişlerin önüne geçecektir."
"Enflasyon verisine yakın seyrediyor"
Gayrimenkul iktisatçısı Ahmet Büyükduman da konut fiyatında geçen yıl reel anlamda çift haneye ulaşan düşüşlerin 2025'in ilk aylarından itibaren enflasyon verisine yakın seyrettiğini söyledi.
Ancak TCMB verilerine göre fiyatların reel anlamda hala enflasyonun altında kaldığını dile getiren Büyükduman, "Konut talebinin güçlendiğine yönelik göstergelere istinaden fiyatların enflasyonun bir miktar üzerinde seyredeceği beklentisi de var. Özellikle kullanım amaçlı konut almak için uygun zaman olduğunu düşünüyorum." dedi.